Aaadonta fuscozonata to gatunek ślimaka trzonkoocznego należący do rodziny Endodontidae. Jest to endemit występujący na Palau w archipelagu Karolinów. Gatunek ten obejmuje dwa podgatunki, które są krytycznie zagrożone wyginięciem.
Taksonomia
Po raz pierwszy gatunek ten został opisany w 1889 roku przez Richarda Henry’ego Beddome’a pod nazwą Helix (Endodonta) fuscozonata. Typowym miejscem występowania wskazano wyspę Koror. W 1892 roku Henry Augustus Pilsbry przeniósł go do podrodzaju Patula (Endodonta), a w 1893 roku podniósł ten podrodzaj do rangi osobnego rodzaju Endodonta. W 1976 roku Alan Solem umieścił ten gatunek w nowym rodzaju Aaadonta i podzielił go na dwa podgatunki:
- Aaadonta fuscozonata depressa Solem, 1976
- Aaadonta fuscozonata fuscozonata (Beddome, 1889)
Morfologia
Muszla podgatunku nominatywnego osiąga średnicę od 2,68 do 3,15 mm oraz wysokość, przy stosunku wysokości do średnicy wynoszącym od 0,662 do 0,820. Natomiast u podgatunku A. f. depressa średnica wynosi od 2,95 do 3,31 mm, a wysokość przy stosunku 0,698 do 0,707. Muszla podgatunku nominatywnego składa się z 5⅛ do 6½ skrętów, podczas gdy u A. f. depressa występuje od 5½ do 5⅛ skrętów, które są ciasno upakowane. Szczyt muszli oraz skrętka są wyraźnie wyniesione i lekko zaokrąglone od góry. Dołek osiowy jest bardzo mały, a stosunek średnicy muszli do średnicy dołka wynosi od 17 do 46,5 u podgatunku nominatywnego oraz od 16 do 17,8 u A. f. depressa. Główne elementy rzeźby radialnej w części szczytowej i podszczytowej są zredukowane. Wierzchołkowe skręty mają rzeźbę składającą się z delikatnie zaznaczonych, blisko rozmieszczonych spiralnych żeberek radialnych oraz słabo widocznych nabrzmiałości radialnych. Żebra radialne na pozostałych skrętach są nieregularne, a żeberka radialne są szeroko rozdzielone. Szwy są płytkie. Peryferia muszli są wydłużone w słabo wystający kil. Bruzdy nadperyferyjna i podperyferyjna mają podobne rozmiary. Muszla ma ujście o kształcie jajowatym, nachylone pod kątem około 10° do osi muszli, z rozszerzoną wargą. Występują trzy przegrody parietalne z drobnym, mocno rozproszonym perełkowaniem w częściach tylnych. Wyraźna przegroda wrzecionowa ma formę zaokrąglonej listwy, która opadając, przecina kallus u podstawy wrzeciona. U podgatunku nominatywnego znajdują się trzy główne przegrody palatalne, podczas gdy u A. f. depressa występuje ich pięć.
Ekologia i zagrożenie
Ślimak ten zamieszkuje nizinne wilgotne lasy równikowe i jest endemitem Palau w archipelagu Karolinów. W przeszłości jego zasięg wynosił mniej niż 20 km². Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku podgatunek nominatywny występował na Koror, podczas gdy A. f. depressa znajdował się na obszarze 12 km² na Peleliu. Obecnie zasięg podgatunku nominatywnego wynosi poniżej 2 km² i ogranicza się do małych wysepek. A. f. depressa został znaleziony w XXI wieku tylko na niewielkiej wyspie Ngemelis w liczbie pojedynczego osobnika, a jego współczesny zasięg nie przekracza 1 km².
Czerwona księga gatunków zagrożonych IUCN klasyfikuje cały gatunek jako zagrożony (EN), jednak poszczególne podgatunki mają status krytycznie zagrożonych (CR). Oba podgatunki są poważnie zagrożone przez wylesianie oraz przekształcanie naturalnych lasów deszczowych na wyspach. Trend populacji tego gatunku jest spadkowy.