A1-CM Furia to ukraiński bezzałogowy statek powietrzny, który został zaprojektowany do automatycznego wykrywania oraz śledzenia zarówno celów statycznych, jak i ruchomych, a także do przekazywania informacji o koordynatach wykrytych obiektów jednostkom artylerii. Jest to pierwszy bezzałogowy system powietrzny stworzony przez ukraińską firmę, który został przyjęty na uzbrojenie Sił Zbrojnych Ukrainy.
Historia
Dron ten został stworzony przez firmę Athlon Avia, a prace nad jego konstrukcją rozpoczęto w 2014 roku, bazując na dronie RVJET. Furia była od 2014 roku wykorzystywana na wschodzie Ukrainy do rozpoznania lotniczego oraz korygowania ognia artyleryjskiego. Pierwsza publiczna prezentacja drona miała miejsce 21 stycznia 2015 roku. W latach 2019–2020 przeprowadzono oficjalne testy państwowe. Zgodnie z decyzją Ministerstwa Obrony Ukrainy nr 115 z dnia 4 września 2020 roku, UAV został oficjalnie wprowadzony na wyposażenie ukraińskich sił zbrojnych. W kolejnych latach odbiorcami Furii stały się również Gwardia Narodowa Ukrainy oraz Służba Bezpieczeństwa Ukrainy. Koszt jednego egzemplarza maszyny w 2016 roku oszacowano na 150 000 dolarów, a zestaw składający się z trzech dronów i stanowiska naziemnego wyceniono na 2,5 mln hrywien. Rozpoczęcie produkcji na większą skalę obniżyło cenę zestawu, której wartość w 2020 roku wyniosła około 100 000 dolarów. Do 2022 roku Siły Zbrojne Ukrainy otrzymały około 100 zestawów.
Rozwinięciem modelu A1-CM jest wersja A1-S Furia, opracowana w 2015 roku. Koszt jednostkowy tej wersji szacuje się na 110 000 dolarów. W tej wersji zmodyfikowano kadłub drona, zmieniając rozmieszczenie komór na wyposażenie oraz zwiększając powierzchnię usterzenia. Dokonano również zmian w mocowaniu układu napędowego, co umożliwia jego łatwą wymianę oraz redukuje drgania przenoszone na kadłub.
Wykorzystanie bojowe
Siły Zbrojne Ukrainy wykorzystywały A1-CM Furia do prowadzenia rozpoznania podczas walk w Donbasie. Po pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę w 2022 roku, model A1-S Furia również znalazł zastosowanie na froncie.
Konstrukcja
Dron zbudowany jest w układzie latającego skrzydła, z wykorzystaniem materiałów kompozytowych. W przedniej części kadłuba zainstalowane jest wyposażenie rozpoznawcze, a na jego końcu znajduje się silnik elektryczny, który napędza dwułopatowe śmigło. Start Furii odbywa się z użyciem pneumatycznej katapulty, a lądowanie realizowane jest przy pomocy spadochronu. Dron ma możliwość przebywania w powietrzu do 3 godzin i pokonania odległości do 200 kilometrów, jednak nie może oddalić się na więcej niż 50 km od naziemnego stanowiska kontroli. Zasilany jest przez dwa akumulatory Li-Po/Li-Ion o pojemności do 42 000 mAh.
System składa się z trzech bezzałogowych statków powietrznych oraz naziemnego stanowiska kontroli lotu. Operatorzy mają do dyspozycji trzy zestawy kamer działających w paśmie światła widzialnego oraz dwa termowizyjne. Lot drona odbywa się w trybie półautomatycznym zdalnego sterowania lub automatycznym, według wcześniej zaprogramowanej trasy, z wykorzystaniem kamery telewizyjnej do wyszukiwania i identyfikacji punktów orientacyjnych w terenie. Operator ma możliwość zmiany trasy przelotu w odpowiedzi na bieżące potrzeby. W przypadku utraty łączności z stanowiskiem naziemnym, Furia automatycznie wraca do miejsca startu. Maszyna dysponuje bezwładnościowym systemem nawigacyjnym oraz systemem nawigacji satelitarnej (GPS, GLONASS, Galileo, Beidou, QZSS lub SBAS). Stanowisko naziemne posiada anteny umieszczone na maszcie o wysokości 6 metrów. Praca z dronem jest również możliwa podczas przemieszczania się samochodu z stanowiskiem naziemnym.
Sterowanie dronem odbywa się z naziemnego panelu, który wyposażony jest w system operacyjny Linux oraz dwa monitory o przekątnej 22 cale. Umożliwia to jednoczesną pracę kontrolera lotu oraz operatora sprzętu rozpoznawczego. Dron i konsola są zasilane tym samym typem baterii, a konsola może korzystać z zewnętrznego źródła zasilania o napięciu 220 V. Furia jest zdolna do przenoszenia stabilizowanej żyroskopowo kamery działającej w świetle widzialnym, której układ optyczny oparty jest na modelu Sony FCB-H11. Kamera ta ma możliwość obrotu o 360°, kąt widzenia w pionie od 50° do 5,4° oraz zoom 10x. Dodatkowo, maszyna może zostać wyposażona w stabilizowaną żyroskopowo kamerę termowizyjną, mogącą pracować w trybie kolorowym lub czarno-białym, z obiektywem 35 mm i kątem widzenia 18° × 14°. Na pokładzie Furii można rejestrować zebrane obrazy – z kamery dziennej w jakości Full HD, a z kamery termowizyjnej w rozdzielczości 640 × 480. Dron przenosi również kamerę cyfrową o rozdzielczości 12 Mpx oraz 12-krotnym zoomem optycznym. Zdjęcia i filmy są przesyłane w czasie rzeczywistym do naziemnego stanowiska kontroli, zawierając dane geolokalizacyjne.
Przypisy
Bibliografia
Alexander Stillwel: Drony bojowe. Warszawa: Almapress, 2024. ISBN 978-83-7020-900-1.