A.S. Byatt, właściwie Antonia Susan Byatt (urodzona 24 sierpnia 1936 w Sheffield, zmarła 16 listopada 2023 w Londynie), to brytyjska pisarka postmodernistyczna oraz krytyk literacki, która zdobyła Nagrodę Bookera.
Życiorys
Antonia Susan Drabble przyszła na świat 24 sierpnia 1936 roku w Sheffield. Jej ojciec był prawnikiem, a siostra, Margaret Drabble, również zajmuje się pisarstwem. Kształciła się w Mount School w Yorku, a następnie studiowała na Newnham College Uniwersytetu w Cambridge, Bryn Mawr College oraz Somerville College w Oksfordzie. W latach 1972–1983 uczyła brytyjskiej i amerykańskiej literatury na University College London, po czym skupiła się wyłącznie na pisaniu.
Początkowo była postrzegana głównie jako krytyk literacki, mimo że już w 1964 roku zadebiutowała powieścią Cień Słońca. W 1967 roku opublikowała The Game. Jej trzecia powieść, Panna w ogrodzie (1978), której akcja rozgrywa się w 1953 roku, w czasie koronacji Elżbiety II, oraz erudycyjnie odnosi się do takich postaci jak Spenser, Raleigh czy Shakespeare, przyniosła jej szeroką popularność. Wątki z tej książki kontynuowała w Still Life (1985), Babel Tower (1996) oraz A Whistling Woman (2002), tworząc tym samym tetralogię. W 1990 roku ukazała się Obsesja, postmodernistyczna powieść o akademikach z XX wieku, którzy badają relacje dwóch poetów wiktoriańskich. Książka ta szczegółowo opisuje wiktoriańskie społeczeństwo i jego wierzenia, a także zawiera przekonujące pastisze dziewiętnastowiecznej literatury. Obsesja zyskała liczne grono odbiorców, zdobyła Nagrodę Bookera oraz została zekranizowana w 2002 roku pod tytułem Opętanie. Jej kolejna powieść, Anioły i owady (1992), składająca się z dwóch nowel (Morpho Eugenia oraz The Conjugal Angel), osadzona w połowie XIX wieku, została również przeniesiona na ekran w 1996 roku. Powieść The Children’s Book (2009), opowiadająca o rodzinie autorki książek dla dzieci wzorowanej na Edith Nesbit, zdobyła nominację do Nagrody Bookera oraz James Tait Black Memorial Prize. Byatt pisze także opowiadania; jej zbiór Opowiadania z Matisse’em w tle (1993) odnosi się do trzech obrazów Matisse’a.
Autorka regularnie publikuje w prasie, w tym w „Times Literary Supplement”, „The Independent” oraz „The Sunday Times”. W 1990 roku została odznaczona tytułem Komandora Orderu Imperium Brytyjskiego, a w 1999 roku tytułem Damy Komandor tegoż orderu.
Dzieła
Powieści
- 1964: Shadow of a Sun – pol.: Cień słońca. Magdalena Gawlik-Małkowska (tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002. ISBN 83-7337-247-4. Brak numerów stron w książce
- 1967: The Game
- 1978: The Virgin in the Garden – pol.: Panna w ogrodzie. Joanna Stankiewicz-Prądzyńska (tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003. ISBN 83-7337-522-8. Brak numerów stron w książce
- 1985: Still Life
- 1990: Possession – pol.: Opętanie. Barbara Kopeć-Umiastowska (tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998. ISBN 83-7180-248-X. Brak numerów stron w książce
- 1992: Angels and Insects – pol.: Anioły i owady. Urszula Grabowska (tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000. ISBN 83-7255-539-7. Brak numerów stron w książce
- 1996: Babel Tower
- 2000: The Biographer’s Tale
- 2002: A Whistling Woman
- 2009: The Children’s Book
- 2011: Ragnarok: The End of the Gods
Zbiory opowiadań
- 1987: Sugar and Other Stories
- 1993: The Matisse Stories – pol.: Opowiadania z Matisse’em w tle. Barbara Kopeć-Umiastowska (tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7180-493-8. Brak numerów stron w książce
- 1994: The Djinn in the Nightingale’s Eye
- 1998: Elementals: Stories of Fire and Ice
- 2003: Little Black Book of Stories
- 2008: The New Uncanny: Tales of Unease (opowiadanie w antologii)
Prace krytyczne, eseje
- 1965: Degrees of Freedom: The Early Novels of Iris Murdoch
- 1970: Wordsworth and Coleridge in Their Time (redakcja)
- 1976: Iris Murdoch: A Critical Study (redakcja)
- 1989: Unruly Times: Wordsworth and Coleridge, Poetry and Life
- 1990: George Eliot: Selected Essays, Poems and Other Writings (redakcja)
- 1991: Passions of the Mind (zbiór esejów)
- 1995: Imagining Characters: Six Conversations about Women Writers
- 1995: New Writing Volume 4 (redakcja)
- 1997: New Writing Volume 6 (redakcja)
- 2001: Portraits in Fiction
Źródło.
Przypisy
Bibliografia
Byatt, Dame A(ntonia) S(usan). W: The Oxford Companion to English Literature. Margaret Drabble (red.). Oksford: Oxford University Press, 2000. ISBN 0-19-866244-0. (ang.).