A-League

A-League to najwyższe rozgrywki piłkarskie w Australii, które są organizowane i zarządzane przez Football Federation Australia. Liga została stworzona w 2004 roku i obecnie bierze w niej udział 11 drużyn z Australii oraz 1 z Nowej Zelandii. Głównym sponsorem rozgrywek jest koncern Hyundai Motor Company, co sprawia, że oficjalna nazwa ligi to Hyundai A-League.

Historia

Przed powstaniem A-League, w latach 1977-2004 funkcjonowała liga narodowa National Soccer League (NSL). W ostatnich sezonach NSL borykała się z kryzysem, a wiele klubów miało problemy finansowe. Największym wyzwaniem była jednak słaba organizacja ligi. Umowa z telewizją Seven Network spowodowała, że NSL zniknęła z ekranów telewizyjnych, co doprowadziło do braku sponsorów i ostatecznego upadku ligi. W październiku 2003 roku Football Federation Australia (FFA) ogłosiła plany stworzenia nowych rozgrywek krajowych, a prace nad nową formułą prowadził Frank Lőwy, który był także jednym z pionierów NSL. Liczba drużyn została zmniejszona z 13 do 8. Do lipca 2004 roku wpłynęło 12 wniosków o uczestnictwo w A-League (w tym trzy z Melbourne, pomimo że tylko jedno miejsce przypadało na każde miasto). W listopadzie 2004 roku wybrane zostały cztery kluby, które miały występować w nowym sezonie: Adelaide United, Newcastle Jets, Perth Glory oraz New Zealand Knights FC (obecnie nieistniejący, powstały jako Football Kingz Football Club). W tym samym czasie podpisano umowę z Hyundai Motor Company na sponsorowanie ligi oraz umowę telewizyjną z Fox Sports.

Na promocję ligi przeznaczono 3 mln AUD, a kampania reklamowa była głównie emitowana na kanałach sportowych. W pierwszym sezonie (2005/06) na stadionach A-League zasiadło prawie milion kibiców. W sezonie 2009/10 liczba drużyn wzrosła do 10. Od sezonu 2010/11 do rozgrywek dołączył drugi zespół z Melbourne – Melbourne Heart FC.

W dniu 13 grudnia 2018 roku zarząd FFA ogłosił rozszerzenie ligi o dwa nowe kluby: Western Melbourne Group oraz Macarthur South West United FC. Klub Western Melbourne dołączy do rozgrywek od sezonu 2019/2020, natomiast Macarthur South West United FC od sezonu 2020/2021.

Forma rozgrywek

Sezon zasadniczy

Regularne rozgrywki ligowe zaczynają się w październiku i trwają do kwietnia lub maja. Liga składa się z 27 kolejek, podczas których drużyny spotykają się ze sobą trzy razy. Jeśli drużyna dwa razy w danym sezonie gra u siebie z przeciwnikiem, w następnym sezonie sytuacja zostaje odwrócona. Zespół z największą liczbą punktów zajmuje najwyższe miejsce. W przypadku równej liczby punktów, drużyny są klasyfikowane według następujących kryteriów:

najwyższa różnica bramek
liczba zdobytych bramek
liczba punktów zdobytych w meczach między zainteresowanymi drużynami
różnica bramek w meczach tych drużyn
liczba bramek zdobytych w meczach tych drużyn
najniższa liczba czerwonych kartek
najniższa liczba żółtych kartek
rzut monetą (ang. toss of a coin)

W przeciwieństwie do europejskich lig, w A-League nie ma systemu degradacji i awansu do innych lig.

Seria finałowa

Do serii finałowej awansuje 6 najlepszych drużyn sezonu zasadniczego. Zespoły, które zajęły miejsca od 3 do 6 rozpoczynają rywalizację od rundy eliminacyjnej. Drużyny z miejsc 1 i 2 startują od fazy półfinałowej, gdzie zmierzą się z zwycięzcami rundy eliminacyjnej. Zespoły, które wygrają swoje mecze w półfinałach awansują do Grand Final.

Składy i wynagrodzenia

Każda drużyna musi mieć minimalnie 20 zawodników, a maksymalnie 23. Kluby mają limit wynagrodzeń do 2,35 mln AUD na cały zespół, z wyjątkiem tzw. marquee player. Gwiazdy drużyn (marquee players) otrzymują wyższe wynagrodzenie, które nie wlicza się w pułap płac (na przykład Dwight Yorke w sezonie inauguracyjnym grał dla Sydney FC). Od sezonu 2008-09 drużyny mogą również płacić wyższe wynagrodzenie tzw. junior marquee, czyli graczowi poniżej 23. roku życia, który może otrzymać do 150 tys. AUD, co nie wchodzi w pułap wynagrodzeń. W każdym zespole musi być co najmniej trzech graczy poniżej 20. roku życia. Dodatkowo, maksymalnie 5 zawodników może pochodzić z zagranicy, a kluby mogą mieć także dodatkowego gracza z Azjatyckiej Federacji Piłki Nożnej.

Kluby (2022/2023)

Legenda do mapy:

kluby występujące w rozgrywkach;
kluby, które dołączą do rozgrywek;
kluby wycofane z rozgrywek.

Triumfatorzy rozgrywek A-League

Sędziowie

Mecze A-League w sezonie 2022/23 są sędziowane przez arbitrów z Australii i Iranu. Poniżej znajduje się lista głównych arbitrów:

Australia

Adam Kersey
Jonathan Barreiro
Alex King
Kurt Ams
Daniel Elder
Ben Abraham
Shaun Evans
Jack Morgan
Tim Danaskos
Chris Beath (FIFA)
Lachlan Keevers
Stephen Lucas
Casey Reibelt (FIFA)

Iran

Alireza Faghani (FIFA)

Telewizja

Hyundai A-League jest stosunkowo niewielką ligą międzynarodową, z ograniczoną emisją w porównaniu do dużych europejskich lig (jak Premier League czy Serie A). W krajach, w których transmitowane są mecze A-League, często mieszka wielu imigrantów z Australii.

Australia – Fox Sports (mecze na żywo i skróty)
Nowa Zelandia – SKY Sport (mecze na żywo i skróty)
Stany Zjednoczone – Fox Soccer Channel (jeden mecz i skróty)
Hongkong – Cable TV Hong Kong (jeden mecz na tydzień i skróty)
Kanada – Fox Sports World (skróty)
Wielka Brytania – Sky Sports (skróty oraz seria finałowa i Grand Final na żywo)

A-League jest bardziej dostępna dla międzynarodowej publiczności dzięki stronie The-Afc.tv, która na żywo relacjonuje mecze. Strona ta współpracuje z AFC, prezentując na żywo mecze lig oraz turniejów azjatyckich.