A-9/A-10

A-9/A-10 (Aggregate-9/Aggregate-10) to nazwa dwustopniowego pocisku międzykontynentalnego z napędem rakietowym, który został opracowany w latach 40. XX wieku przez zespół Wernhera von Brauna w Niemczech.

Projekt

Pocisk został zaprojektowany jako konstrukcja składająca się z dwóch stopni. Pierwszy stopień, A-10, miał wynosić drugi stopień, A-9, na wysokość około 24 km z maksymalną prędkością 1200 m/s. Na tej wysokości miała następować separacja, po której A-9 miał osiągnąć pułap do 55 km przy maksymalnej prędkości 2900 m/s. Inne źródła podają maksymalne prędkości jako: 2400 m/s dla A-10 i 2800 m/s dla A-9 oraz maksymalny pułap wynoszący 160 km. Całkowita długość pocisku miała wynosić 25,8 m.

W trakcie rozwoju projektu A-10 wprowadzano zmiany; początkowo planowano użycie silnika z sześcioma komorami spalania (stosowanymi już w pociskach A-4, z każdą o ciągu 27,5 tony). Ostatecznie zdecydowano się na zastosowanie pojedynczego silnika rakietowego, napędzanego mieszanką etanolu i tlenu, o ciągu wynoszącym około 200 ton.

Stopień A-9 był oparty na pocisku A-4, do którego dodano m.in. skrzydła i kabinę pilota. Miał być wynoszony przez stopień A-10, a następnie wznosić się przy użyciu własnego silnika, podobnego do stosowanego w pociskach V2. Po zakończeniu spalania paliwa miał kontynuować lot balistyczny, przechodząc następnie w lot ślizgowy.

Chronologia

1939. W listopadzie w wojskowym ośrodku badawczym w Peenemünde zbudowano tunel aerodynamiczny, który umożliwiał badanie właściwości modeli przy prędkościach dochodzących do 4 Ma (około 1500 m/s). Przeprowadzone badania wykazały, że konstrukcja pocisków V2 była odpowiednia, ale w przypadku A-9 należało wprowadzić kilka zmian, zwłaszcza dotyczących skrzydeł i usterzenia. Rozważano zastosowanie skrzydeł w układzie 'delta’, lecz ze względu na tendencję do występowania przepływu turbulentnego w obszarze sterów zdecydowano się na użycie skrzydeł trapezoidalnych. W rezultacie tych badań postanowiono również zastosować podobne innowacje w amunicji dla dział przeciwlotniczych 10,5 cm FlaK 38 oraz 280 mm armaty K5, co pozwoliło na znaczące zwiększenie ich donośności.

1940. Podjęto decyzję o zastosowaniu konstrukcji dwuczęściowej A-9/A-10 i rozpoczęto projektowanie pierwszego stopnia – A-10, kontynuując jednocześnie prace nad konstrukcją V2 oraz jej wersją A-9. Planowano, że pierwszy start odbędzie się w 1946 roku.

1941. W grudniu ukończono projekt tunelu aerodynamicznego do testów przy prędkościach do 10 Ma, co było niezbędne do dalszych badań nad konstrukcją A-9/A-10. Jednak prace nad tym projektem zostały znacznie spowolnione z powodu nadania większego priorytetu projektowi A-4.

1942. Testy z wykorzystaniem katapult pozwoliły pociskowi A-9 osiągnąć zasięg wynoszący około 1000 km, jednak do skonstruowania rakiety międzykontynentalnej niezbędny był stopień A-10, nad którym prace miały wciąż niższy priorytet. Ustalono, że w celu osiągnięcia celu konieczne jest wyniesienie pocisku A-9 na wysokość 55 km. Całkowity czas przelotu szacowano na 35 minut, po których pocisk miał przebyć dystans 4100 km.

1943. W wyniku zawieszenia projektu A-9/A-10, aby przyspieszyć badania w ramach projektu A-4, prace zostały oficjalnie wstrzymane. Wernher von Braun oraz jego zespół postanowili jednak kontynuować je samodzielnie, nadając projektowi nową nazwę A-4b, co sugerowało, że jest to rozwój pocisku A-4. W grudniu w Peenemünde rozpoczęto budowę tunelu aerodynamicznego do testów przy prędkościach do 10 Ma. Po ostatecznym zakończeniu konstrukcji pocisku V2 inżynierowie mogli intensyfikować prace nad wcześniej wstrzymanym projektem.

1944. W listopadzie oficjalnie wznowiono prace nad pociskiem, nadając mu kryptonim 'Projekt Amerika’, jednak nie prowadzono już badań na dużą skalę.

1945. W styczniu odbył się ostatni testowy start pocisku A-4b.

Przypisy

Bibliografia

Mark Wade: A9/A10. [w:] Astronautix.com [on-line]. [dostęp 2016-12-05]. (ang.).

Anatoly Zak: A9/A10. [w:] russianspaceweb.com [on-line]. [dostęp 2016-12-05]. (ang.).