98 mm moździerz M-98

98 mm moździerz M-98 to polski moździerz średniego kalibru, o długości 98 mm, który jest ciągniony. Jego konstrukcja powstała w latach 1993–1997 w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Maszyn Ziemnych i Transportowych w Stalowej Woli. Od 2003 roku produkcją moździerza zajmuje się Huta Stalowa Wola, natomiast amunicję do niego produkują Zakłady Metalowe Dezamet.

Historia

Holowany moździerz kal. 98 mm zbudowano w odpowiedzi na Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, podpisany przez Polskę w 1991 roku, który ograniczał liczbę systemów artyleryjskich o kalibrze powyżej 100 mm do maksymalnie 1610. Prace nad nowym moździerzem, który miały na celu nie łamanie zasad układu CFE-1, a jednocześnie zwiększenie zdolności artylerii, rozpoczęto w 1993 roku w Stalowej Woli z inicjatywy firmy. W 1994 roku stworzono model balistyczny, a w 1997 roku zakończono budowę prototypu. Moździerz M-98 jest drugą na świecie konstrukcją moździerza o kalibrze 98 mm, zaraz po słowackim wzorze 97.

W 2003 roku Wojsko Polskie złożyło zamówienie na dostawę moździerzy M-98 w Hucie Stalowa Wola. Problemy z opóźnieniami w opracowywaniu amunicji wpłynęły na czas realizacji zamówienia. Do 2005 roku dostarczono około 60 sztuk moździerzy, a w 2022 roku w Wojsku Polskim znajdowało się 93 egzemplarze.

Zastosowanie

Moździerz M-98 pełni funkcję podstawowego środka ogniowego w pododdziałach wsparcia wojsk zmechanizowanych, powietrznodesantowych oraz piechoty górskiej. Jest wykorzystywany do eliminacji siły żywej, opancerzonego sprzętu bojowego, fortyfikacji polowych oraz jednostek dowodzenia i ogniowych, szczególnie w terenie o zróżnicowanej rzeźbie.

Pierwsze egzemplarze moździerza trafiły do wojska w czerwcu 2003 roku, a ich dystrybucja rozpoczęła się od 18 Bielskiego Batalionu Desantowo-Szturmowego. Obecnie M-98 znajduje się na wyposażeniu 6 Brygady Powietrznodesantowej z Krakowa, 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego oraz 22 Batalionu Piechoty Górskiej z Kłodzka. W batalionach 6 BPD w kompaniach wsparcia znajduje się po 9 moździerzy.

Moździerze M-98 były używane przez Polski Kontyngent Wojskowy w Afganistanie.

Moździerz M-98 jest wyposażony w wózek transportowy, który umożliwia krótki transport. Do przewozu moździerza wykorzystywane są pojazdy M1097A2 serii HMMWV, a amunicja oraz obsługa są transportowane samochodami M1025A2 lub M1045A2.

Amunicja

Amunicję do moździerza M-98 produkują Zakłady Metalowe Dezamet:

RAD-2 – kasetowa, zawierająca 12 podpocisków kumulacyjno-odłamkowych GKO.
RAD-3 – odłamkowa, zawierająca około 4000 odłamków.

Produkuje się także amunicję oświetleniową i dymną. Amunicja odłamkowo-burząca jest wytwarzana przez Zakłady Metalowe Mesko, a granaty odłamkowo-burzące mają masę 10,1 kg.

W 1999 roku prowadzone były prace nad pociskiem przeciwpancernym oznaczonym jako RAD-1, jednak projekt nie przeszedł do fazy produkcyjnej.

Moździerz można odpalać w sposób grawitacyjny (poprzez opuszczenie granatu do lufy) lub za pomocą mechanizmu odpalającego.