97. ceremonia wręczenia Oscarów

97. ceremonia wręczenia Oscarów, nagród filmowych przyznawanych przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej, miała miejsce 2 marca 2025 roku w Dolby Theatre w Los Angeles. W trakcie tego wydarzenia wręczono nagrody w 23 kategoriach, honorując filmy z 2024 roku. Ceremonia była prowadzona przez Conana O’Briena, a jej transmisja na żywo odbyła się na kanale ABC oraz w serwisie strumieniowym Hulu. W Polsce gala była emitowana na żywo przez Canal+.

Nominacje ogłoszono 23 stycznia 2025 roku. Najwięcej nominacji zdobyły filmy Emilia Pérez (13), The Brutalist i Wicked (po 10). Najwięcej nagród otrzymał film Anora, który zdobył 5 statuetek, w tym w kategorii najlepszy film. The Brutalist triumfował w 3 kategoriach, a Diuna: Część druga, Emilia Pérez i Wicked zdobyły po 2 nagrody.

Laureaci i nominowani

Wstępne nominacje w 10 kategoriach zostały ogłoszone 17 grudnia 2024 roku. Początkowo planowano ogłoszenie ostatecznych nominacji na 12 stycznia 2025 roku, jednak z powodu pożarów w Kalifornii termin ten został przesunięty najpierw na 19, a następnie na 23 stycznia 2025 roku. Nominacje ogłosili aktorzy Rachel Sennott oraz Bowen Yang podczas ceremonii w Samuel Goldwyn Theater w Los Angeles, transmitowanej na żywo w mediach społecznościowych oraz w programie Good Morning America stacji ABC.

Emilia Pérez zdobył 13 nominacji, co jest drugim najwyższym wynikiem w historii Oscarów (równym z 11 innymi filmami), a także najwyższym wynikiem wśród filmów nieanglojęzycznych. Tylko Wszystko o Ewie (1950), Titanic (1997) i La La Land (2016) miały więcej nominacji (14). Dzięki roli w Emilii Pérez Karla Sofía Gascón stała się pierwszą osobą transseksualną nominowaną w kategorii aktorskiej. Fernanda Torres zdobyła nominację jako druga Brazylijka w historii, po swojej matce Fernandzie Montenegro, która była nominowana w 1999 roku. Timothée Chalamet, mający 29 lat, stał się drugim aktorem w historii, po Jamesie Deanie, który dwukrotnie był nominowany w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy przed ukończeniem 30. roku życia. Coralie Fargeat zdobyła nominację w kategorii najlepszy reżyser jako dziewiąta kobieta w historii. Andy Nelson, realizator dźwięku, otrzymał swoją 25. nominację, stając się drugą najczęściej nominowaną do Oscara żyjącą osobą, tuż za Johnem Williamsem z 54 nominacjami.

Sean Baker ustanowił rekord jako pierwsza osoba, która zdobyła cztery Oscary za jeden film (Anora). Ponadto, stał się drugą osobą w historii, która zdobyła cztery Oscary podczas jednej edycji, wcześniej dokonał tego Walt Disney w 1954 roku, ale za różne filmy. Zoe Saldaña, zdobywczyni Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa, została pierwszą przedstawicielką Amerykanów pochodzenia dominikańskiego, która otrzymała tę nagrodę. Adrien Brody, który zdobył Oscara w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy, dołączył do grona laureatów z co najmniej dwoma aktorskimi nagrodami Akademii i pobił rekord najdłuższej przemowy podczas odbierania Oscara (5 minut i 30 sekund). Po raz pierwszy podczas ceremonii Oscara uhonorowano filmy z Brazylii (Wciąż tu jestem), Łotwy (Flow) i Palestyny (Nie chcemy innej ziemi). Flow zdobył również tytuł pierwszej niezależnej animacji nagrodzonej w kategorii najlepszy pełnometrażowy film animowany.

Nagrody Gubernatorów

12 czerwca 2024 roku Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej ogłosiła nazwiska laureatów honorowych Nagród Gubernatorów w ramach 97. edycji Oscarów. Ceremonia ich wręczenia miała miejsce 17 listopada 2024 roku w Ray Dolby Ballroom w kompleksie Ovation Hollywood w Los Angeles.

Oscary honorowe

Quincy Jones (pośmiertnie)
Juliet Taylor

Nagroda za działalność humanitarną im. Jeana Hersholta

Richard Curtis

Nagroda im. Irvinga G. Thalberga

Michael G. Wilson
Barbara Broccoli

Statystyki

Przebieg

Występy

Prezenterzy

Harrison Ford miał być jednym z prezenterów, jednak odwołał swoją obecność z powodu choroby (półpasiec).

Organizacja

10 kwietnia 2024 roku Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) ogłosiła daty związane z 97. rozdaniem Oscarów, w tym datę ceremonii. 22 kwietnia 2024 roku opublikowano regulamin nagród, który wprowadzał szereg zmian. Od tej pory, nominacje mogły otrzymać tylko filmy, które były wyświetlane w stałych kinach (nie samochodowych) w Los Angeles, Nowym Jorku, San Francisco Bay Area, Chicago, Atlanty lub Metroplex Dallas–Fort Worth. Dopuszczono również równoczesne nominowanie w kategoriach najlepszy pełnometrażowy film animowany oraz najlepszy film międzynarodowy, a zgłoszenia w kategoriach za scenariusz wymagają dostarczenia ostatecznego pisanego scenariusza.

29 lipca 2024 roku media doniosły, że propozycje poprowadzenia ceremonii odrzucili Jimmy Kimmel (gospodarz poprzedniej gali) oraz John Mulaney. 14 października 2024 roku portal Deadline Hollywood nieoficjalnie poinformował, że zaproszenie do prowadzenia gali otrzymali Ryan Reynolds i Hugh Jackman, jednak Reynolds w wywiadzie ogłosił, że odrzucili tę propozycję. 28 października 2024 roku AMPAS ogłosiła, że reżyserem ceremonii będzie Hamish Hamilton, a producentami wykonawczymi Raj Kapoor i Katy Mullan. 15 listopada 2024 roku ogłoszono, że prowadzącym będzie Conan O’Brien. 11 grudnia 2024 roku AMPAS poinformowała, że w Stanach Zjednoczonych, oprócz tradycyjnej emisji telewizyjnej na kanale ABC, ceremonia po raz pierwszy w historii Oscarów będzie również transmitowana w serwisie strumieniowym Hulu.

8 stycznia 2025 roku AMPAS ogłosiła, że z powodu pożarów w Kalifornii, głosowanie na nominowanych zostało wydłużone do 14 stycznia (zamiast planowanego 12). 13 stycznia 2025 roku głosowanie zostało ponownie przedłużone do 17 stycznia, a tradycyjny obiad dla nominowanych odwołano. 22 stycznia 2025 roku organizatorzy ogłosili, że z powodu pożarów utwory nominowane w kategorii najlepsza piosenka oryginalna nie będą wykonywane na żywo podczas ceremonii. 28 stycznia 2025 roku poinformowano, że po raz drugi z rzędu Amelia Dimoldenberg będzie ambasadorką Oscarów w mediach społecznościowych i korespondentką z czerwonego dywanu przed galą. 5 lutego 2025 roku ogłoszono, że podczas gali nagrody wręczą laureaci z poprzedniej edycji w kategoriach aktorskich. Następni prezenterzy zostali ogłoszeni kolejno 11, 19, 26 i 28 lutego 2025 roku. 24 lutego 2025 roku organizatorzy zapowiedzieli występy muzyczne podczas ceremonii. 25 lutego 2025 roku ABC ogłosił, że Julianne Hough i Jesse Palmer poprowadzą transmisję z czerwonego dywanu przed galą. 27 lutego 2025 roku magazyn Variety doniósł o hołdzie dla muzyki z serii filmów James Bond, dedykowanym jej wieloletnim producentom, Barbarze Broccoli i Michaelowi G. Wilsonowi, uhonorowanym w tej edycji Nagród im. Irvinga G. Thalberga.

Odbiór

Oglądalność

Zgodnie z danymi Nielsen Media Research, ceremonia osiągnęła w Stanach Zjednoczonych średnią oglądalność na poziomie 19,69 miliona widzów, uwzględniając zarówno kanał ABC, jak i serwis Hulu. To oznacza wzrost o 1% w porównaniu do poprzedniej edycji (19,49 miliona). Był to także najwyższy wynik w amerykańskim sezonie telewizyjnym 2024/25, wyłączając transmisje sportowe i informacyjne. W grupie wiekowej 18–49 ceremonia miała 4,54% udziału w amerykańskim rynku telewizyjnym, a w grupie wiekowej 18–34 wyniosła 3,9%, co w obu przypadkach stanowi wzrost w porównaniu z rokiem ubiegłym. W mediach społecznościowych ceremonia wygenerowała 104,2 miliona interakcji, co było najwyższym wynikiem wśród wszystkich imprez telewizyjnych sezonu 2024/25.

Kontrowersje

Fakt, że film Emilia Pérez zdobył 13 nominacji do Oscarów, co jest jednym z najwyższych wyników w historii, wywołał kontrowersje w mediach i na platformach społecznościowych. Komentatorzy wskazywali na stosunkowo niskie oceny wśród widzów oraz mieszany odbiór związany z reprezentacją Meksykanów i społeczności LGBTQ+, uznawaną za krzywdzącą, a także na niepoprawną hiszpańskojęzyczną wymowę Seleny Gomez, która wcieliła się w jedną z głównych ról.

Po ogłoszeniu nominacji media przypomniały wpisy Karly Sofíi Gascón, nominowanej za główną rolę w Emilii Pérez, w serwisie X, które były interpretowane jako islamofobiczne, rasistowskie i obraźliwe, w tym wobec samych Oscarów oraz grającej w filmie u jej boku Seleny Gomez. Gascón początkowo przeprosiła za swoje wpisy, jednak później w wywiadzie dla CNN en Español broniła swoich poglądów, obwiniając za medialny skandal kulturę unieważniania. W wyniku kontrowersji, Netflix, dystrybutor Emilii Pérez, zaprzestał umieszczania jej w materiałach promocyjnych związanych z kampanią oscarową oraz zrezygnował z finansowania jej pobytów w Los Angeles w związku z ceremonią wręczenia nagród. Ostatecznie, mimo wcześniejszych planów i jej nieobecności na innych galach, Netflix zgodził się na sfinansowanie jej podróży i pobytu na Oscarach.

Kontrowersje wzbudziły również nominacje dla filmu The Brutalist z uwagi na zastosowanie sztucznej inteligencji (AI) do poprawienia akcentu aktorów w języku węgierskim oraz wygenerowania obrazów w jednej ze scen. 7 lutego 2025 roku magazyn Variety doniósł, że AMPAS rozważa wprowadzenie wymogu raportowania użycia AI przy zgłoszeniach do przyszłych edycji Oscarów.

Wielu użytkowników serwisu Hulu, który transmitował ceremonię na żywo w Stanach Zjednoczonych, zgłaszało problemy techniczne, które uniemożliwiały im oglądanie. Ponadto transmisja zakończyła się przed ogłoszeniem laureata w kategorii najlepszy film, co było spowodowane przedłużeniem gali ponad planowany czas. Przedstawiciele Hulu przeprosili za zaistniałe problemy.