911
„911” to utwór muzyczny amerykańskiej artystki Lady Gagi, który został nagrany w ramach jej szóstego albumu studyjnego pt. Chromatica. Jest to ósmy utwór na albumie, a jego premierze towarzyszy aranżacja smyczkowa „Chromatica II”. Piosenka została wydana jako trzeci singel promujący album 18 września 2020 roku. Kompozycja jest dziełem Gagi, Justina Trantera oraz producentów: BloodPopa i Madeona. Utwór łączy w sobie elementy Euro disco, synth i electro-pop, wzbogacony o wpływy funku i techno. Tekst piosenki odnosi się do okresu, w którym artystka przyjmowała leki przeciwpsychotyczne.
Wielu krytyków uznało ten utwór za jeden z najważniejszych na całym albumie, chwaląc zarówno tekst, jak i produkcję. Gładkie przejście z „Chromatici II” do „911” zyskało popularność, stając się internetowym memem. Teledysk wyreżyserowany przez Tarsema Singha zadebiutował również 18 września 2020 roku. Klip inspirowany był filmem „Barwy Granatu” autorstwa armeńskiego reżysera Siergieja Paradżanowa. Gaga zademonstrowała ten utwór jako część medley podczas ceremonii rozdania nagród Video Music Awards.
Geneza i wydanie
„911” opowiada o doświadczeniach Gagi związanych z kuracją lekami przeciwpsychotycznymi oraz olanzapiną. Artystka stwierdziła: „[Piosenka] dotyczy neuroleptyków, które przyjmuję, ponieważ nie zawsze potrafię kontrolować decyzje, które podejmuje mój mózg. Wiem o tym. Musiałam podjąć tę kurację, aby zatrzymać ten proces”. BloodPop dodał, że Gaga podczas nagrywania piosenki nalegała, aby studio było praktycznie zaciemnione, a także założyła perukę, by poczuć się jak ktoś inny, ponieważ chciała „przeżyć na nowo to, o czym śpiewała w piosence”. Madeon zauważył, że chcieli, aby produkcja była stonowana, gdyż „jest tyle życia i emocji w tych słowach, że warto dać im przestrzeń do oddechu”.
17 września 2020 roku Gaga zretweetowała swój post z 2013 roku, w którym napisała: „SYTUACJA AWARYJNA W MUZYCE POP JEST W TOKU 911”. Następnego dnia ukazał się teledysk do „911”. 25 września piosenka została wydana w formacie contemporary hit radio we Włoszech. 4 grudnia opublikowano remiksy utworu, przygotowane przez Weissa, Bruna Martiniego oraz Sofi Tukker. Remiks Sofi Tukker trafił do holenderskich stacji radiowych tego samego dnia. Madeon wydał swój remiks „911” w DJ Mix-ie NYE 2021, dostępnym ekskluzywnie w Apple Music od 23 grudnia.
Kompozycja
„911” jest głównie utworem w stylu euro disco. Podobnie jak w wielu utworach zespołu Daft Punk, Gaga zastosowała monotoniczne, robotyczne wokale na tle syntezatorów, w połączeniu z „mocnym” refrenem w rytmie techno-funk. Leah Greenblatt z „Entertainment Weekly” porównała piosenkę do twórczości francuskiego duetu Daft Punk, a Nick Smith z „musicOMH” zauważył podobieństwo do utworu Kylie Minogue „Speakerphone” z jej albumu X.
Nolan Feeney z „Billboard” opisał „911” jako „piosenkę o wewnętrznej wojnie między umysłem a ciałem”. W obu zwrotkach Gaga ilustruje, jak jej choroba psychiczna wpływa na otaczający ją świat. W refrenie artystka w pełni akceptuje i uznaje swoją chorobę, śpiewając o tym, że jej największym wrogiem jest tak naprawdę ona sama. Linia „Nie widzę, jak płaczę/Nie zobaczę, jak płaczę nigdy więcej/Nie widzę, jak płaczę/Nie zobaczę, jak płaczę/To jest koniec” wskazuje na zmniejszoną reakcję emocjonalną, będącą skutkiem ubocznym jej leczenia. W refrenie piosenkarka w pełni uświadamia sobie i akceptuje swoją chorobę psychiczną oraz przyznaje, że jest zależna od neuroleptyków, które pomagają jej przeżyć, mówiąc: „Moim największym wrogiem jestem ja / Dzwoń na 911”.
Chromatica II
„911” jest jedną z trzech piosenek na albumie, które są poprzedzone aranżacją smyczkową, co ma na celu zapewnienie „filmowego” doświadczenia podczas słuchania tego albumu, a Gaga czuła, że potrzebuje podziału na akty. Interludium przed „911” zostało skomponowane przez Morgan Kibby, która zorganizowała nagranie z 26-osobową orkiestrą. Kibby wspomniała o procesie twórczym:
„«Chromatica II» była ostatnią rzeczą, którą skomponowaliśmy, i w tamtym momencie było jasne, że Gaga chciała, aby to było przez «911», które było już ukończone. Pamiętam ten moment w studiu bardzo dokładnie, ponieważ bez słowa usiadłam za keyboardem i dodałam smyczkowe dźwięki, które sobie wyobraziła, a ona zaczęła grać, wymyślając genialny pomysł użycia marcato. Od tego momentu wygładziliśmy to i skupiliśmy się na harmoniach i dynamice, aby zapewnić odpowiednią energię”.
Po wydaniu albumu przejście między „Chromaticą II” a „911” stało się ulubionym fragmentem fanów i nazywano je jedną z głównych atrakcji albumu. Przejście to wykorzystywane było w wielu memach, gdzie ludzie edytowali klasyczne sceny z filmów i programów telewizyjnych, a także w różnych internetowych memach. Niektórzy próbowali odtworzyć to przejście z innymi piosenkami, osiągając szczególny sukces z hitem Kylie Minogue „Can’t Get You Out of My Head”.
Odbiór krytyczny
Stephen Daw z „Billboard” umieścił „911” na trzecim miejscu wśród najlepszych piosenek z „Chromatici”, podkreślając, że ma „bardzo satysfakcjonującą produkcję” oraz „zabawne, mądre linie”. Spencer Kornhaber z „The Atlantic” uznał tę piosenkę za jeden z wyróżniających się momentów albumu, określając ją jako „zabawnie robotyczną”, która „ujawnia nowe niuanse przy każdym kolejnym odsłuchaniu”. Jeremy J. Fisette z „Beats Per Minute” nazwał utwór „najmocniejszą piosenką na albumie”. Tom Johnson z „The Line of Best Fit” również wskazał tę kompozycję jako jedną z głównych atrakcji albumu, pisząc, że obok innej piosenki, „Replay”, są one „szczere i refleksyjne”.
Evan Sawdey z „PopMatters” zauważył, że pomimo iż Gaga ukrywa się za vocoderami i efektami wokalnymi, piosenka jest jednym z najjaśniejszych momentów albumu. Caryn Ganz z „The New York Times” wyróżniła „mrugającą monotoniczność” utworu jako jeden z najbardziej zachwycających aspektów albumu. Mikael Wood z „Los Angeles Times” opisał „911” jako „wpadającą w ucho piosenkę”. Sal Cinquemani ze „Slant Magazine” zauważył, że „zniekształcone wokale” Gagi oraz „euforyczność przedrefrenu” tworzą „skuteczny kontrast”, podczas gdy Alexa Camp z tego samego magazynu dostrzegła podobieństwo w „911” do wcześniejszych singli artystki, takich jak „LoveGame” i „G.U.Y.”. Dan Weiss z „Spin” skrytykował piosenkę za to, że była „bez tchu”, co sprawiało, że nie można było zapamiętać (ani nawet usłyszeć) chwytliwej melodii.
Odbiór komercyjny
Po wydaniu „Chromatici”, „911” był jednym z najlepiej notowanych utworów na listach przebojów. W Stanach Zjednoczonych zadebiutował na 1. miejscu listy „Billboard” Bubbling Under Hot 100 oraz na 87. pozycji w notowaniu „Rolling Stone” Top 100. Na innej liście „Billboard”, Hot Dance/Electronic Songs, piosenka zadebiutowała na 10. miejscu 13 czerwca, a następnie powróciła na tę pozycję po publikacji teledysku. W Kanadzie utwór znalazł się na 85. miejscu. Po wydaniu teledysku do „911”, piosenka zadebiutowała na 64. pozycji w Szkocji oraz 98. w brytyjskim zestawieniu najbardziej pobieranych utworów. Singel zdobył 18. miejsce w Serbii oraz 54. w Chorwacji.
Teledysk
Koncepcja i rozwój
Teledysk do „911” został wyreżyserowany przez hinduskiego filmowca Tarsema Singha w sierpniu 2020 roku w Valencia obok Santa Clarita w Kalifornii. Wydmy w pierwszej scenie znajdują się w San Luis Obispo, a Tarsem usunął morze i zmienił kolor piasku na biały w postprodukcji. Pierwotnie planował nagrać tę scenę w Nowym Meksyku oraz wykorzystać prawdziwe miasto w ostatniej scenie, ale nie uzyskał potrzebnych zezwoleń z powodu pandemii koronawirusa. Wszyscy na planie musieli również przejść testy, a także zachować dystans społeczny. Kręcenie było trudne, ponieważ postacie nosiły ciasne ubrania w temperaturze 47°C (118°F), co spowodowało, że niektórzy mdleli. Nicola Formichetti stworzył kostiumy do klipu, z których wiele zaprojektowała rosyjsko-ormiańska artystka Karina Akopyan.
Koncepcja teledysku została stworzona przez Tarsema, który podzielił się swoim pomysłem z Gagą, ponieważ jej „przeżycia bardzo do niego przemawiały”. Chciał wykorzystać ten pomysł w klipie dla Massive Attack, ale projekt nie doszedł do skutku z powodu konfliktu w harmonogramie. Gaga stwierdziła, że podczas kręcenia czuła się bardzo żywa, co może było nawet silniejsze niż w przypadku tworzenia „Chromatici”, dodając, że kręcenie wymagało od niej „wrócenia do tych czarnych myśli, gdy pisała piosenkę”, ale „nie dała się ponieść tym myślom i wróciła do pracy”.
Teledysk został potwierdzony w artykule opublikowanym 17 września 2020 roku w magazynie „Billboard”, a następnie przez samą artystkę na jej mediach społecznościowych. Klip zadebiutował następnego dnia o godzinie 18:00 czasu polskiego. Oprócz „911”, w teledysku wykorzystano kompozycje „Chromatica II” oraz „Chromatica III”, które są wprowadzeniem do odpowiednio „911” i „Sine from Above”. LG Electronics później wydało ekskluzywną wersję teledysku, wzbogaconą o komentarz Tarsema Singha, która była dostępna na kanale FOMO na smart TV tej firmy. Dwa miesiące po premierze teledysku, 18 listopada, Vevo opublikowało wersję „Vevo Footnotes” teledysku, zawierającą ciekawostki oraz cytaty reżysera i piosenkarki. 12 grudnia Gaga opublikowała 49. odcinek serii Transmission Gagavision, w którym ukazano kulisy kręcenia teledysku do „911”.
Streszczenie
Teledysk rozpoczyna się od sceny, w której Gaga leży obok zepsutego roweru oraz rozrzuconych owoców granatu. Postać ubrana na czarno, ujeżdżająca ciemnego konia, wyprowadza ją z wydm na religijną misję. Wszystko to dzieje się w tle „Chromatici II”. Kiedy zaczyna grać „911”, Gaga wkracza do placówki misyjnej, w której znajdują się dziwnie ubrani ludzie, w tym mężczyzna, który uderza głową o poduszkę w rytm muzyki oraz kobieta przypominająca Santa Muerte, tuląca mumię. W kolejnych scenach uzdrowiciel i pielęgniarka obserwują Gadę na dziedzińcu placówki misyjnej, próbując przekonać ją do leczenia, ale ona ciągle się od nich oddala. W pewnym momencie piosenkarka znajduje się w środku placówki, otoczona przez inne postacie, niektóre z nich ustawiają za nią deskę. Następnie uzdrowiciel otwiera pudełko defibrylatora.
Później Gaga odzyskuje świadomość w rzeczywistości, zaczyna płakać i krzyczeć. Na afiszu nad wejściem do kina nieopodal widnieje napis „ormiański festiwal filmowy”. Ratownicy medyczni ratują ją po zderzeniu samochodów z jej rowerem. Gdy piosenkarka się uspokaja, ratowniczka pyta ją, czy bierze jakieś leki, na co Gaga odpowiada: „Nie wzięłam moich tabletek!”. To, co wydarzyło się we śnie, jest odzwierciedleniem plakatów obecnych na ulicy, na której miało miejsce wypadek.
Analiza i inspiracje
W klipie Singh wizualnie nawiązuje do sowieckiego filmu „Barwy Granatu”, wyreżyserowanego przez radzieckiego reżysera ormiańskiego pochodzenia Siergieja Paradżanowa. Gaga wykorzystuje symbole tego filmu w swojej alegorii. Plakat wspomnianego filmu pojawia się na scenie z ulicą pod koniec teledysku. Niektóre kostiumy były inspirowane stylem malarki Fridy Kahlo, a scena wypadku jest nawiązaniem do traumatycznego incydentu, który zainspirował wiele z jej najbardziej rozpoznawalnych dzieł. W wideoklipie można zauważyć również odniesienia do włoskiego komedio-dramatu „8½” wyreżyserowanego przez Federica Felliniego oraz do meksykańsko-amerykańskiego filmu fantasy „Święta góra” autorstwa Alejandro Jodorowskiego.
Podobnie jak w filmie „Czarnoksiężnik z Oz”, postacie zachowują swoje tożsamości, niezależnie od świata, w którym się znajdują. Postacie, które występują na ulicy w rzeczywistości, wcielają się w różne role w śnie. Teledysk zawiera różną symbolikę, mającą na celu wskazanie obiektów z rzeczywistego świata, takich jak bransoletka Gagi reprezentująca opaskę uciskową oraz lustro pielęgniarki, które symbolizuje latarki używane przez pracowników medycznych. W ostatniej scenie snu Gagi na jej czole widoczne są blizny w kształcie logo Chromatici, które reprezentują „to, co przeszła w życiu”, jak wyjaśniła makijażystka artystki Sarah Tanno. Jest to również nawiązanie do innej piosenki z albumu, „Replay”, która zawiera słowa „blizny na moim umyśle powtarzają się”.
Odbiór
Justin Curto z „Vulture” napisał, że „Lady Gaga znowu jest nie do rozgryzienia w swoim nowym teledysku (…) z natychmiastowo ikoniczną obsadą i fabularnym twistem, który wymaga wielu powtórzeń oraz teoretyzowania”. Gil Kaufman z „Billboard” podkreślił, że teledysk oddaje hołd „Barwom Granatu”, zauważając, że podobnie „wyrzeka się tradycyjnej narracji na rzecz dramatycznych i kolorowych scen pełnych symboliki przykuwającej oko”. Jon Blistein z „Rolling Stone” opisał klip jako „przyciągający uwagę koszmar”. Charlotte Krol z „NME” napisała, że Gaga „ponownie demonstruje swoje doskonałe umiejętności aktorskie” w teledysku. Jazz Tangcay z „Variety” stwierdził, że „w klipie jest wiele do odkrycia”, podkreślając, że „jest on wypełniony symboliką i twistem, który zainspirował wiele dyskusji”. Janelle Okwodu z „Vogue” nazwała wideo „oszałamiającym hołdem dla stylu surrealistycznego”, dodając, że „gwiazda wkłada wiele wysiłku, aby jej teledyski były oryginalne, a wydanie „911” podniosło poprzeczkę, będąc krótkim filmem wypełnionym pięknymi widokami”. Jenna Ryu z „USA Today” określiła teledysk jako „artystycznie piękny”, zwracając uwagę na intensywne kolory oraz bogactwo detali i intrygującą narrację.
Magazyn „Billboard” uznał „911” za czwarty najlepszy teledysk 2020 roku.
Wystąpienia na żywo
30 sierpnia 2020 roku, Gaga zaprezentowała medley podczas ceremonii rozdania nagród Video Music Awards, w skład którego weszły kompozycje „Chromatica II” oraz „911”. Występ rozpoczął się od sytuacji, w której artystka leżała przykryta kocem w pomieszczeniu, oglądając ceremonię Video Music Awards w stylu lat 90. Po ogłoszeniu, że „Lady Gaga wystąpi na żywo z Chromatici”, Gaga zjechała po rurze, a w tle zaczęła grać „Chromatica II”. Kontynuując, artystka dołączyła do swoich tancerzy, śpiewając pierwszą zwrotkę i refren „911”. Występ charakteryzował się jasnoniebieskim, dwuczęściowym kostiumem oraz maską LED, która reagowała na dźwięk.
Listy utworów
Personel
Lady Gaga – wokale, tekst
BloodPop – tekst, produkcja, gitara basowa, bębny, gitara, keyboardy, perkusja
Madeon – tekst, produkcja, gitara basowa, bębny, gitara, keyboardy, perkusja
Justin Tranter – tekst
Benjamin Rice – produkcja wokali, miksowanie, personel studia
Tom Norris – miksowanie, personel studia
Elias Inácio – gitara
Źródło:.