91 Batalion Wojsk Ochrony Pogranicza to samodzielny oddział w ramach Wojsk Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na mocy rozkazu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego nr 043/org z 3 czerwca 1950 roku, z 6 Brygady Ochrony Pogranicza utworzono 8 Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza. W dniu 1 stycznia 1951 roku, 30 batalion stacjonujący w Tuplicach został przekształcony w 91 batalion WOP, który został podporządkowany 9 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.
W jesieni 1971 roku batalion został przeformowany z lądowego na techniczny.
W 1976 roku batalion został rozwiązany.
Struktura organizacyjna
Struktura w latach 50. XX wieku:
- dowództwo batalionu – Tuplice
- strażnica Mużaków-Łęknica
- strażnica Żarki Wielkie
- strażnica Kucyk
- strażnica Przewóz
- strażnica Olszyna
- strażnica Rokita
W 1957 roku struktura wyglądała następująco:
- dowództwo batalionu – Tuplice
- 1 strażnica – Przewóz
- 2 strażnica – Kucyk
- 3 strażnica – Mużaków
- 4 strażnica – Żarki Wielkie
- 5 strażnica – Olszyna
- 6 strażnica – Rokita
- 7 strażnica – Zasieki
W 1960 roku batalionowi WOP Tuplice podlegały:
- 15 strażnica WOP I kategorii – Zasieki
- 16 strażnica WOP II kategorii – Rokita
- 17 strażnica WOP I kategorii – Olszyna
- 18 strażnica WOP II kategorii – Żarki
- 19 strażnica WOP I kategorii – Mużaków
- 20 strażnica WOP III kategorii – Kucyk
- 21 strażnica WOP I kategorii – Przewóz
Struktura batalionu oraz numeracja strażnic na dzień 1 stycznia 1964 roku:
- 14 strażnica WOP lądowa II kategorii – Zasieki
- 15 strażnica WOP lądowa II kategorii – Rokita
- 16 strażnica WOP lądowa I kategorii – Olszyna
- przejście graniczne drogowe – Olszyna
- 17 strażnica WOP lądowa – Żarki
- 18 strażnica WOP lądowa – Mużaków
- 19 strażnica WOP lądowa – Kucyk
- 20 strażnica WOP lądowa – Przewóz
- 21 strażnica WOP lądowa – Sobolice
W marcu 1968 roku batalionowi lądowemu WOP Tuplice podlegały:
- strażnica techniczna WOP nr 13 – Zasieki typ I
- pluton kontroli ruchu granicznego – Zasieki
- strażnica techniczna WOP nr 14 – Olszyna typ I
- strażnica lądowa WOP nr 15 – Żarki typ II
- strażnica lądowa WOP nr 16 – Mużaków typ I
- strażnica lądowa WOP nr 17 – Kucyk typ III
- strażnica lądowa WOP nr 18 – Przewóz typ I
- strażnica lądowa WOP nr 19 – Sobolice typ I
Dowódcy batalionu
- kpt. Bronisław Kwaśniewski (1951-?)
- mjr Stanisław Kmiecik (był w styczniu 1955 → ASG.850/116 k.392); (? – 12.1954) (według rozkazu personalnego)
- kpt. Leon Rokicki (1955) (12.1954-1957)
- mjr Leon Tarnowski (1957-1963)
- mjr Albert Sabinicz (1963-1968) → dowódca batalionu WOP Gubin
- kpt. Bronisław Kwaśniewski
- kpt. Sobolewski
- mjr Mieczysław Galata (1968- )
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985. Brak numerów stron w książce.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.