9 Warmiński Pułk Rozpoznawczy

9 Warmiński Pułk Rozpoznawczy im. płk Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka” (9 pr) – jest to oddział rozpoznawczy Wojsk Lądowych Sił Zbrojnych RP (JW 2039).

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 051/Org. z dnia 12 maja 1966 roku, powstał 9 pułk rozpoznania radiowego z siedzibą w Białej Podlaskiej, według etatu nr 14/190. Dnia 20 grudnia 1966 roku, na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0163/Org., pułk został przydzielony pod Dowództwo Warszawskiego Okręgu Wojskowego jako jednostka grupy II. W 1969 roku jednostka zmieniła numer etatu na 35/008, a w 1971 roku, zgodnie z Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 08/Org. z dnia 19 lutego 1971 roku, pułk został przeformowany na etat nr 35/016. Na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 042/Org. z dnia 8 lipca 1976 roku, w terminie do 15 października 1976 roku, rozformowano 9 pułk rozpoznania radiowego w Białej Podlaskiej, a istniejący w Skierniewicach 7 pułk radioelektroniczny WSW został przekształcony w 9 pułk rozpoznania radiowego, przyjmując nowy etat nr 35/032 i pozostając w podporządkowaniu Dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego jako jednostka grupy I. W czerwcu 1995 roku, na podstawie zarządzenia szefa sztabu WOW nr 027/Org. z dnia 15 grudnia 1994 roku, pułk z garnizonu Skierniewice został przeniesiony do Lidzbarka Warmińskiego jako 9 pułk radioelektroniczny. 1 grudnia 1995 roku pułk przyjął nazwę 9 Warmiński pułk radioelektroniczny, pozostając w podporządkowaniu Warszawskiego Okręgu Wojskowego, a od 2001 roku pod Dowództwo Wojsk Lądowych. W maju 2001 roku rozpoczęto proces przeformowania jednostki, który trwał do 2003 roku, a 10 kwietnia 2003 roku sformowano 9 Warmiński pułk rozpoznawczy. Do marca 2004 roku jednostka była podporządkowana 1 Korpusowi Zmechanizowanemu, a następnie przeszła pod Dowództwo Wojsk Lądowych. Od 1 stycznia 2014 roku 9 Warmiński pułk rozpoznawczy podlega bezpośrednio Dowództwu Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych.

Tradycje

Dziedzictwo Tradycji

Na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej Nr 72/MON z dnia 13 marca 2015 roku, 9 pułk rozpoznawczy przyjął imię płk. Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka” oraz przejął tradycje kawaleryjskie i pododdziałów rozpoznawczych:

  • 4 pułku Ułanów Zaniemeńskich (1918–1939)
  • 2 Wileńskiego dywizjonu rozpoznawczego (1940)
  • 14 Szkolnego Batalionu Rozpoznawczego (1967–1991)
  • 3 Mazurskiego batalionu rozpoznawczego (1993–2011)

Decyzją Ministra Obrony Narodowej Nr 328/MON z dnia 02.12.2016 roku, zmieniono wcześniejszą decyzję Nr 72/MON, dodając przejęcie dziedzictwa tradycji 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej.

Kontynuacja Tradycji

  • 9 Pułku Rozpoznania Radiowego (1966–1995)
  • 9 Warmińskiego Pułku Radioelektronicznego (1995–2003)

Doroczne święto pułku obchodzone jest 12 maja.

Symbole pułku

Nazwa wyróżniająca

Dnia 20 marca 1996 roku Minister Obrony Narodowej nadał 9 pułkowi radioelektronicznemu nazwę wyróżniającą „Warmiński” oraz ustalił, że doroczne święto pułku będzie obchodzone 12 maja.

Sztandar

7 września 1996 roku rodzice chrzestni, reprezentujący społeczność ziemi lidzbarskiej, wręczyli nowy sztandar przedstawicielowi prezydenta RP, Aleksandra Kwaśniewskiego, gen. dyw. Tadeuszowi Jauerowi, który przekazał go dowódcy 9 pułku radioelektronicznego, ppłk. dypl. Wiesławowi Wojtalakowi, a ten dla pocztu sztandarowego. Sztandar został poświęcony przez dziekana WOW, ks. płka Leszka Kołonieckiego.

Płat sztandaru ma kształt kwadratu o wymiarach 75×75 cm, wykonany z białej tkaniny, a po obu stronach znajduje się krzyż kawalerski z czerwonej tkaniny. Jeden bok sztandaru jest obszyty białą skórą, a boki ozdobione złotą frędzlą. Na głównej stronie płata, w centralnej części krzyża kawalerskiego, umieszczone są dwie haftowane złote gałązki wawrzynu. W centralnej części wieńca znajduje się wizerunek orła białego z głową zwróconą w stronę drzewca. W rogach płata, na polach wieńców wawrzynu, widnieje cyfra 9 – numer pułku.

Na odwrotnej stronie płata, w centralnej części krzyża kawalerskiego, umieszczono napis „BÓG HONOR OJCZYZNA” w wieńcu z wawrzynu. W rogach płata znajdują się wieńce wawrzynu, a w ich polach znajdują się:

  • wizerunek odznaki 9 pr
  • napis z datą 1966
  • herb Lidzbarka Warmińskiego

Odznaka, oznaka

Dnia 14 lutego 2003 roku wprowadzono pamiątkową odznakę i oznakę. Odznaka ma formę krzyża maltańskiego z płasko zakończonymi ramionami, które są obramowane na srebrno i mają kolory zielony, granatowy oraz zielony. Przez krzyż przechodzą dwa skrzyżowane noże szturmowe symbolizujące jeden z elementów uzbrojenia pododdziałów rozpoznawczych. Na krzyż nałożono srebrzysty wieniec laurowy, w jego wnętrzu umieszczono herb miasta Lidzbarka Warmińskiego. Pod tarczą herbową znajduje się złota cyfra „9” oznaczająca numer pułku. Na górnym ramieniu krzyża widnieje złota data „1966”, oznaczająca rok powstania pułku.

Okolicznościowe pamiątki pułku

Dnia 22 kwietnia 2016 roku, z okazji jubileuszu 50-lecia istnienia 9 Warmińskiego pułku rozpoznawczego, wydano okolicznościowe coiny oraz ryngrafy pamiątkowe.

Zadania i struktura organizacyjna (2016)

Od 2003 roku jednostka jest odpowiedzialna za wykonywanie zadań rozpoznawczych w różnych rodzajach działań bojowych na terytorium kraju. Żołnierze pułku uczestniczą także w misjach zagranicznych oraz w działaniach w przypadku kryzysów. Pułk jest jednym z trzech pułków rozpoznawczych w Wojsku Polskim, podlegających bezpośrednio Dowódcy Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych, poprzez szefa Zarządu Rozpoznania i Walki Elektronicznej (w latach 2018-2022 płk Marcin Frączek, od 2022 płk Mariusz Specjalski). Od 1966 roku był oddziałem rozpoznania radiowego, a w latach 1994-2003 jednostką radioelektroniczną. Po przeformowaniu w 2003 roku, stał się oddziałem rozpoznawczym Wojsk Lądowych Sił Zbrojnych RP. Jednostka stacjonuje w garnizonie Lidzbark Warmiński od 1995 roku.

Stan na rok 1966

Struktura organizacyjna w 1966 roku przedstawiała się następująco:

  • Dowództwo, zastępcy
  • sekcja polityczna
  • sztab
  • sekcja techniczna
  • grupa analityczno-informacyjna
  • kwatermistrzostwo
  • 1 batalion rozpoznania radiowego
  • kompania namierzenia radiowego
  • kompania przechwytu radiowego
  • pluton radio
  • 2 batalion rozpoznania radiowego
  • kompania namierzenia radiowego
  • kompania przechwytu radiowego
  • pluton radio
  • kompania łączności
  • pluton transportowo-gospodarczy

Stan na rok 2001

Struktura organizacyjna w 2001 roku była następująca:

  • Dowództwo i sztab
  • kompania dowodzenia
  • kompania logistyczna
  • kompania medyczna
  • 1 kompania dalekiego rozpoznania
  • 2 kompania dalekiego rozpoznania
  • 3 kompania dalekiego rozpoznania
  • 1 kompania rozpoznawcza
  • 2 kompania rozpoznawcza
  • 3 kompania rozpoznawcza

Stan na rok 2016

Struktura organizacyjna w 2016 roku była następująca:

  • dowództwo i sztab
  • sekcja personalna
  • sekcja wychowawcza
  • sekcja operacyjna
  • sekcja logistyki
  • sekcja łączności
  • sekcja wychowania fizycznego i sportu
  • grupa kierowania rozpoznaniem ISTAR
  • kompania dowodzenia
  • kompania logistyczna
  • 1 kompania dalekiego rozpoznania
  • 2 kompania dalekiego rozpoznania
  • 3 kompania dalekiego rozpoznania
  • 1 kompania rozpoznawcza
  • 2 kompania rozpoznawcza
  • 3 kompania rozpoznawcza
  • 1 grupa rozpoznania osobowego
  • 2 grupa rozpoznania osobowego
  • 3 grupa rozpoznania osobowego
  • 4 grupa rozpoznania osobowego
  • grupa zabezpieczenia medycznego
  • patrol rozminowania nr 11

Stan na rok 2021

Struktura organizacyjna w 2021 roku była następująca:

  • dowództwo i sztab
  • sekcja personalna
  • sekcja wychowawcza
  • sekcja operacyjna
  • sekcja logistyki
  • sekcja łączności
  • sekcja wychowania fizycznego i sportu
  • kompania dowodzenia
  • kompania logistyczna
  • 1 kompania dalekiego rozpoznania
  • 2 kompania dalekiego rozpoznania
  • 3 kompania dalekiego rozpoznania
  • 1 kompania rozpoznawcza
  • 2 kompania rozpoznawcza
  • 3 kompania rozpoznawcza
  • grupa zabezpieczenia medycznego
  • patrol rozminowania nr 11

Uzbrojenie, sprzęt, wyposażenie

Pułk dysponuje różnorodnym wyposażeniem:

Wyróżnienia

Pułk otrzymał wiele wyróżnień, w tym:

  • tytuł „Najlepszej Jednostki Rozpoznawczej Wojsk Lądowych w roku 2007” – 2007, Lidzbark Warmiński, Warszawa
  • uhonorowanie najwyższym wyróżnieniem przez Szefa Zarządu Rozpoznania i Walki Elektronicznej za działalność szkoleniową w latach 2009-2010 – Warszawa
  • tytuł „Najlepszej Jednostki Rozpoznawczej Wojsk Lądowych w roku 2010” – 2011, Lidzbark Warmiński, Warszawa
  • II miejsce w międzynarodowym ćwiczeniu pododdziałów rozpoznawczych Cambrian Patrol – 2015, Wielka Brytania
  • Brązowy medal „Zasłużonemu Saperowi WP” oraz wyróżnienie tytułem honorowym „Zasłużony Żołnierz III RP” – 2016, Lidzbark Warmiński
  • Złoty medal w klasyfikacji spadochronów taktycznych podczas 48 Otwartych Mistrzostw Wojska Polskiego w Spadochroniarstwie – 2018, Poznań
  • Złoty i Srebrny medal drużynowo w klasyfikacji spadochronów taktycznych podczas 48 Otwartych Mistrzostw Wojska Polskiego w Spadochroniarstwie – 2018, Poznań
  • II miejsce w zawodach użyteczno-sportowych „Bieszczady 2021” – 2021, Bieszczady
  • Złoty i Brązowy medal mistrzostw Europy XPC Służb Mundurowych w Trójboju Siłowym – 2023, Siedlce

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku

W latach 1966-2023 dowódcami pułku byli:

  • Adam Nogaj
  • Witold Łukaszewski
  • Marek Rycio

Garnizony

Biała Podlaska (1966–1976) → Skierniewice (1976–1995) → Lidzbark Warmiński (1995–obecnie)

Przekształcenia

9 pułk rozpoznania radiowego (1966–1995) → 9 pułk radioelektroniczny (1995) → 9 Warmiński pułk radioelektroniczny (1995–2003) → 9 Warmiński pułk rozpoznawczy (2003–obecnie)

Zobacz też

  • Jednostki rozpoznawcze Wojska Polskiego
  • Oddział rozpoznawczy

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Anna A. Dąb-Kostrzewska (red.), Kronika Wojska Polskiego 2021, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2022, s. 178, ISSN 1734-2317.

Grzegorz G. Jasiński (red.), Kronika Wojska Polskiego 2015, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2016, s. 98, ISSN 1734-2317.

Grzegorz G. Jasiński (red.), Kronika Wojska Polskiego 2014, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2015, s. 61, ISSN 1734-2317.

Artur A. Gałecki (red.), Kronika Wojska Polskiego 2016, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2017, s. 329, ISSN 1734-2317.

Grzegorz G. Jasiński (red.), Kronika Wojska Polskiego 2012, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2013, s. 7, ISSN 1734-2317.

Artur A. Goławski (red.), Kronika Wojska Polskiego 2011, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2012, s. 81, ISSN 1734-2317.

Krzysztof K. Komorowski (red.), Kronika Wojska Polskiego 2004, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2005, s. 265, ISSN 1734-2317.

Marian Mikołajczuk [red.]: Lotnicze tradycje Białej Podlaskiej. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o., 2008, s. 12. ISBN 978-83-926606-7-5.

Linki zewnętrzne