9 Szpital Okręgowy – to jednostka organizacyjna służby zdrowia Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Historia szpitala
Głównym celem 9 Szpitala Okręgowego w Brześciu nad Bugiem było leczenie żołnierzy oraz osób uprawnionych do korzystania z wojskowej opieki zdrowotnej w Okręgu Korpusu nr IX. Szpital miał do dyspozycji ambulatoria dentystyczne, chirurgiczne, okulistyczne, laryngologiczne oraz ogólną przychodnię dla pacjentów. Komendant szpitala dysponował uprawnieniami dowódcy pułku.
W dniu 1 października 1928 roku zlikwidowano Szpital Wojskowy w Słonimiu, co skutkowało zwiększeniem 9 Szpitala Okręgowego o 100 łóżek.
1 lipca 1931 roku minister spraw wojskowych włączył kadrę 9 batalionu sanitarnego z Brześcia do 9 Szpitala Okręgowego, zachowując przy tym dotychczasową nazwę oraz zakres zadań, a także zwiększając skład osobowy szpitala.
Struktura organizacyjna
W 1923 roku organizacja szpitala przedstawiała się następująco:
- komendant, kancelaria oraz komisja gospodarcza,
- oficer administrujący budynkami i magazynami,
- oddziały oraz pracownie kliniczne: chorób wewnętrznych, zakaźny, chirurgiczny, ginekologiczny, dermatologiczny, neurologiczny, okulistyczny i laryngologiczny;
- pracownia bakteriologiczna,
- pracownia rentgenowska,
- prosektorium,
- ambulatorium dentystyczne,
- apteka okręgowa,
- trzy plutony obsługi sanitarnej.
Szpital dysponował 600 łóżkami.
Kadra szpitala
Komendanci szpitala:
- płk lek. Jan Krusiewicz (1923 – IV 1925 → lekarz w Obozie Szkolnym Artylerii)
- ppłk lek. Bronisław Paklikowski (IV 1925 – X 1926 → komendant Szpitala OWar. „Wilno”)
- ppłk / płk lek. Mieczysław Sosnowski (XI 1926 – X 1927 → szef 2 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego)
- ppłk lek. dr Leonard Szmurło (XI 1927 – 31 III 1930)
- mjr / ppłk lek. dr Wiktor Ignacy Maresz (VI 1930 – 30 XI 1935)
- ppłk lek. dr Kazimierz I Baranowski (XI 1935 – IV 1936)
- ppłk / płk lek. dr Nikodem Butrymowicz (1 IV 1936 – 1938 → szef sanitarny DOK IX)
- płk lek. dr Stanisław Przychocki (1938)
- ppłk lek. dr Zenon Szczefanowicz (1938–1939)
Obsada personalna i struktura w marcu 1939 roku
Ostatnia „pokojowa” obsada personalna szpitala:
- komendant szpitala – ppłk lek. dr Zenon Szczefanowicz
- pomocnik komendanta – ppłk lek. dr Faustyn Derecki (od XI 1935)
- starszy ordynator oddziału chirurgicznego – mjr dr Jan Sitkiewicz
- ordynator oddziału – kpt. dr Tadeusz Aleksander Porembiński †1940 Charków
- starszy ordynator oddziału wewnętrznego – ppłk dr Stanisław Cepryński-Ciekawy
- ordynator oddziału – mjr dr Stefan Sobieniecki
- starszy ordynator oddziału ocznego – ppłk dr Kazimierz II Grudziński
- starszy ordynator oddziału uszno-gardłowego – kpt. dr Edmund Karol Młodecki †1940 Katyń
- starszy ordynator oddziału skórno-wenerycznego – ppłk dr Robert Jan Walerian Funk
- ordynator oddziału skórno-wenerycznego – kpt. dr Kazimierz Jan Płoński
- kierownik pracowni rentgenowskiej – mjr dr Aleksander Mańkowski
- kierownik pracowni bakteriologiczno-chemicznej – ppłk dr Józef Zwierz
- kierownik ambulatorium dentystycznego – kpt. lek. dent. Henryk Grossman
- kierownik apteki – kpt. mgr Jan Jarosław Skrypczuk †1940 Katyń
- pomocnik komendanta ds. gospodarczych – kpt. Czesław II Gałecki
- oficer gospodarczy – por. int. Szczepan Tomasz Frączak
- dowódca plutonu gospodarczego – chor. Stefan Bugara
- kapelan – kpl. ks. Józef Mendelowski (od VII 1935)
Kadra zapasowa 9 Szpitala Okręgowego
- komendant kadry – ppłk dr Faustyn Derecki
- lekarz kadry – kpt. dr Edward Wyganowski †1940 Katyń
- oficer mobilizacyjny – kpt. adm. (piech.) Józef Użel
- oficer ewidencji personalnej – kpt. Leon Gryszczyński
- oficer materiałowy – por. mgr Telesfor Nowak
- zastępca oficera materiałowego – chor. Jan Mientkiewicz
- dowódca kompanii szkolnej – kpt. Stanisław Komarnicki
- dowódca I plutonu – por. adm. (piech.) Kazimierz Alfons Kwiatkowski
Ofiary zbrodni katyńskiej
Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
Убиты в Катыни. Книга Памяти polskich военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 marca 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
Убиты в Калинине, захоронены в Медном. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Ostaszkowskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). T. 1: Биограммы военнопленных А–Л. Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2019. ISBN 978-5-6041921-4-6.
Aleksandra Rybińska-Bielecka: Wojskowa służba zdrowia Drugiej Rzeczpospolitej. Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2018.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.