9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (9 plm)
9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (9 plm) to jednostka lotnictwa myśliwskiego Wojska Polskiego.
Historia i powstanie 9 plm
W 1989 roku 9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego z siedzibą w Debrznie-Wsi został rozwiązany. W tym samym czasie 26 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPK, znajdujący się w Zegrzu Pomorskim, został przeniesiony z Wojsk Obrony Powietrznej Kraju do Wojsk Lotniczych, a jego nazwa zmieniona na 9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego.
Nowy 9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego w Zegrzu Pomorskim przejął tradycje zarówno 9 Pułku z Debrzna, jak i 9 Pułku, który istniał w latach 1944-1946.
16 listopada 1990 roku o godzinie 18 zginął porucznik pilot Andrzej Seroka, podczas lotu na samolocie MiG-21 bis, który miał na celu przechwycenie obiektu powietrznego. W trakcie nocnego lotu, w chmurach, pilot stracił orientację przestrzenną z powodu niewłaściwego rozłożenia uwagi podczas manewru. Samolot wpadł w strome spirale i rozbił się. Pilot nie skorzystał z automatycznego pilota ani nie podjął próby katapultowania się z maszyny.
2 czerwca 1991 roku odbyła się wizyta Jana Pawła II, powitana przez Lecha Wałęsę, połączona z uroczystą mszą polową odprawioną na lotnisku. W trakcie mszy Jan Paweł II zaznaczył: „Ci wszyscy, którzy sprawie Ojczyzny oddani, służą w wojsku, niech uważają siebie za sługi bezpieczeństwa i wolności narodów. Po raz pierwszy podczas odwiedzin w Ojczyźnie mam okazję przemawiać do żołnierzy na specjalnym spotkaniu.”
14 czerwca 1996 roku województwo koszalińskie odwiedził Zwierzchnik Sił Zbrojnych RP, Prezydent Aleksander Kwaśniewski.
18 czerwca 1996 roku generał dywizji pilot Mieczysław Walentynowicz, w imieniu Prezydenta RP, wręczył sztandar dowódcy jednostki, podpułkownikowi Piotrowi Luśni, ufundowany przez Społeczny Komitet Ufundowania Sztandaru, na czele którego stał Franciszek Klima. Chrzestnymi sztandaru zostali Bogumiła Betlej oraz podpułkownik rezerwy Jacek Tuteja.
Po rozwiązaniu 9 plm 31 grudnia 2000 roku powstała 24 Baza Lotnicza oraz 9 Eskadra Lotnictwa Taktycznego, które przejęły tradycje 9 plm.
Odznaka pamiątkowa
Odznaka pamiątkowa 9 plm została zaprojektowana na podstawie graficznego wzoru odznaki, która funkcjonowała do 1995 roku.
W nowym projekcie uwzględniono wymagania określone w Ustawie z 19 lutego 1993 roku o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Odznaka nawiązuje do rycerskich tradycji Wojska Polskiego oraz specyfiki lotniczej jednostki.
Odznaka, o wymiarach 32×28 mm, ma formę płaskiej pięciobocznej, lakierowanej płytki przypominającej pionowy statecznik samolotu. W tle znajduje się błękitny kolor, na którym umieszczona jest biało-czerwona szachownica lotnicza. Górna krawędź szachownicy imituje kształt polskiego wybrzeża. Na wierzchu umieszczono srebrne kontury MiG-21 oraz rycerza na koniu. Projekt odznaki stworzył Arkadiusz Pilch.
Struktura 9 plm w 2000 roku
- Dowództwo
- Stanowisko Dowodzenia
- Sztab
- 1 eskadra lotnictwa myśliwskiego
- 1 klucz eksploatacji płatowca i silnika
- 2 klucz eksploatacji płatowca i silnika
- 3 klucz eksploatacji płatowca i silnika
- klucz Urządzeń Radioelektronicznych (URE)
- klucz osprzętu lotniczego
- klucz uzbrojenia lotniczego
- 2 eskadra lotnictwa myśliwskiego
- 1 klucz eksploatacji płatowca i silnika
- 2 klucz eksploatacji płatowca i silnika
- 3 klucz eksploatacji płatowca i silnika
- klucz Urządzeń Radioelektronicznych (URE)
- klucz osprzętu lotniczego
- klucz uzbrojenia lotniczego
- eskadra techniczna
- Służba Inżynieryjno-Lotniskowa (SIL)
- Sekcja Przechowywania i Elaboracji Rakiet (SPiER)
- klucz remontu płatowca i silnika
- klucz remontu osprzętu
- klucz remontu Urządzeń Radioelektronicznych
- klucz remontu uzbrojenia
- batalion zaopatrzenia
- kompania obsługi lotniska
- kompania samochodowa
- kompania ochrony
- batalion łączności i ubezpieczenia lotów
- kompania łączności
- kompania ubezpieczenia lotów
- Węzeł Łączności
Wyposażenie
Wyposażenie pułku zmieniało się w zależności od możliwości finansowych państwa oraz postępów w technice wojskowej.
- samoloty
- Lim-1
- SB Lim-2
- Lim-2
- Lim-5
- MiG-15
- MiG-21 M
- MiG-21 US
- MiG-21 UM
- MiG-21 bis
- Jak-1
- Jak-7
- Jak-9
- Jak-11
- Jak-23
- An-2
- TS-8 Bies
- TS-11 Iskra
- PZL-104 Wilga
- Po-2
- śmigłowce
- Mi-2
- sprzęt OPL
- S-60
Dowódcy pułku
- 18 lutego 1989 – 14 października 1991 – ppłk dypl. pil. Zbigniew Bielewicz
- 14 października 1991 – 19 stycznia 1997 – ppłk dypl. pil. Piotr Luśnia
- 19 stycznia 1997 – 31 grudnia 2000 – ppłk dypl. pil. Sławomir Kałuziński
Przypisy
Bibliografia
Zdzisław Sawicki, Jerzy Waszkiewicz, Adam Wielochowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian. Warszawa: Bellona, 1997. ISBN 83-11-08588-9. Brak numerów stron w książce
Kronika 9 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego.