9 Płastuńska Krasnodarska Dywizja Strzelców Górskich
9 Płastuńska Krasnodarska Dywizja Strzelców Górskich im. Rady Najwyższej Gruzińskiej SRR, odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru (ros. 9-я пластунская Краснодарская Краснознамённая горнострелковая дивизия им. Верховного Совета Грузинской ССР, trb. 9-ja płastunskaja Krasnodarskaja Krasnoznamionnaja gornostriełkowaja diwizija im. Wierchownogo Sowieta Gruzinskoj SSR) to związek taktyczny piechoty górskiej Armii Czerwonej.
Historia formowania
W 1921 roku dywizja została uhonorowana Orderem Czerwonej Gwiazdy.
W 1928 roku 9 Kaukaska Górska Dywizja Strzelców, która już wcześniej otrzymała Order Czerwonej Gwiazdy, zyskała nazwę „Centralnego Komitetu Wykonawczego Gruzińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej” (później znana jako „Rada Najwyższa Gruzińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej”).
29 lutego 1928 roku dywizja została uhonorowana „Zaszczytnym Rewolucyjnym Czerwonym Sztandarem”.
12 lutego 1943 roku dywizja nabyła wyróżniające miano Krasnodarskiej (ros. Краснодарская).
5 września 1943 roku Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa zarządziła przemianowanie 9 Kukaskiej Dywizji Strzelców Górskich na 9 Płastuńską Krasnodarską Ochotniczą Dywizję Strzelców. Była to największa dywizja strzelecka RKKA, zorganizowana według specjalnego etatu – w momencie, gdy wyruszała na front, liczyła ponoć aż 14.5 tysiąca żołnierzy, głównie kozaków kubańskich. Bataliony nie dzieliły się na kompanie, lecz na sotnie, a Płastuni mieli możliwość noszenia tradycyjnego „kozackiego” wzoru umundurowania. Dywizja wyruszyła na front w październiku – listopadzie 1943 roku.
26 kwietnia 1945 roku dywizja została odznaczona Orderem Kutuzowa II klasy.
Struktura organizacyjna
Dowództwo 9 Dywizji Strzelców Górskich
- 36 pułk strzelecki
- 121 pułk strzelecki
- 193 pułk strzelecki
- 251 pułk strzelecki (do 01.01.1942)
- 1329 pułk strzelecki (od 15.05.1942)
- 256 pułk artylerii lekkiej
- 607 pułk artylerii haubic
- 1448 pułk artylerii samobieżnej (po 1943)
- 55 dywizjon artylerii przeciwpancernej
- 26 kompania rozpoznawcza
- 140 batalion saperów
- 232 batalion łączności
- 123 batalion medyczno-sanitarny
- 553 kompania przeciwchemiczna
- 161 kompania transportowa
- 104 piekarnia polowa
- 156 punkt weterynaryjny
- 203 stacja poczty polowej
- 216 kasa polowa
Dowódcy dywizji
- 01 maja 1939 – 15 października 1941 płk Wasilij Masłow (Маслов Василий Тимофеевич);
- 16 października 1941 – 15 marca 1942 płk Walerian Dzabachidze (Дзабахидзе Валериан Сергеевич);
- 16 marca 1942 – 06 marca 1943 płk Michaił Jewstigniejew (Евстигнеев Михаил Васильевич);
- 07 marca 1943 – 04 kwietnia 1943 płk Afanasij Szapowałow (Шаповалов Афанасий Ефимович);
- 05 kwietnia 1943 – 01 lipca 1943 ppłk, od 31 marca 1943 płk Stiepan Czerny (Черный Степан Макарович);
- 09 lipca 1943 – 11 maja 1945 płk, od 14 października 1943 gen. mjr Piotr Mietalnikow (Метальников Петр Иванович).
Szlak bojowy
- Front Północno-Kaukaski – październik – listopad 1943
- Samodzielna Armia Nadmorska – grudzień 1943 – luty 1944
- 69 Armia (ZSRR) (rezerwa Stawki) – koniec lutego – początek marca 1944
- 18 Armia (ZSRR) – połowa marca – sierpień 1944 (marzec – czerwiec w składzie 95 Korpusu Strzeleckiego – dywizja była wykorzystywana do walki z oddziałami OUN na tyłach 1 Frontu Ukraińskiego)
- 5 Gwardyjska Armia – od 21 sierpnia do lutego 1945 roku (33 Gwardyjski Korpus)
- 60 Armia (ZSRR) – luty – maj 1945 (28 Korpus Strzelecki) – dywizja zakończyła swój szlak bojowy na terytorium Czechosłowacji
Oddział reprezentacyjny 9 dywizji, jako jedyna jednostka kozacka Armii Czerwonej, uczestniczył w Paradzie Zwycięstwa w Moskwie 24 czerwca 1945.
Bibliografia
9-я пластунская Краснодарская Краснознаменная горнострелковая дивизия им. Верховного Совета Грузинской ССР. [w:] RKKA [on-line]. [dostęp 2014-11-24]. (ros.)