9 Dywizja Artylerii Obrony Przeciwlotniczej (9 DA OPL) to związek taktyczny artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W wyniku przekształcenia Wojska Polskiego na etat pokojowy, rozkazem nr 0236 Naczelnego Dowódcy WP z dnia 8 września 1945 roku, zlikwidowano dotychczasową 3 Łużycką Dywizję Artylerii Przeciwlotniczej. Na jej podstawie powstał 86 Łużycki pułk artylerii przeciwlotniczej, który został przeniesiony do Legionowa z zadaniem osłony przeciwlotniczej Warszawy. Na początku 1950 roku 86 paplot został przekształcony w 86 pułk artylerii OPL, a latem tego samego roku utworzono na jego bazie 9 Dywizję Artylerii Obrony Przeciwlotniczej.
W 1962 roku 9 DA OPL zmieniła nazwę na 9 Dywizję Artylerii Obrony Powietrznej Kraju, a w 1967 roku na 3 Łużycką Dywizję Artylerii Obrony Powietrznej Kraju. W tym okresie dowództwo dywizji oraz jej 83 dywizjon dowodzenia miały swoje siedziby w koszarach przy ul. 11 Listopada.
W 1991 roku dywizja została przekształcona w 3 Warszawską Brygadę Rakietową Obrony Powietrznej.
Struktura organizacyjna
W skład dywizji wchodziły:
- dowództwo i sztab;
- bateria dowodzenia;
- trzy pułki artylerii OPL średniego kalibru (86, 87 i 94 pa OPL);
- 64 pułk artylerii OPL małego kalibru;
- Podoficerska Szkoła Artylerii nr 17.
Dywizja liczyła około 4200 żołnierzy.
W 1951 roku dowództwo oraz wszystkie oddziały dywizji zostały przeniesione do Warszawy.
- dowództwo 9 Dywizji Artylerii OPL w Cytadeli (budynek nr 3);
- 64 pułk artylerii OPL na Czerniakowie;
- 86 pułk artylerii OPL na Bródnie;
- 87 pułk artylerii OPL na Służewcu;
- 94 pułk artylerii OPL na Bielanach.
W skład dywizji włączono również 142 pułk reflektorów. Stan osobowy dywizji wzrósł do 4300 żołnierzy.
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.