9 Braniewska Brygada Kawalerii Pancernej im. Króla Stefana Batorego (9 BKPanc.) to jednostka Wojsk Pancernych Sił Zbrojnych RP.
Formowanie i zmiany organizacyjne
9 Brygada Kawalerii Pancernej została utworzona na podstawie 27 Pułku Zmechanizowanego Ułanów im. Króla Stefana Batorego z Braniewa. Proces jej formowania rozpoczął się 1 listopada 1993 roku i zakończył 1 lipca 1994 roku.
27 Pułk Zmechanizowany był kontynuatorem 28 Saskiego Pułku Czołgów Średnich, który stacjonował w Czarnem. W wyniku restrukturyzacji armii w 1990 roku, pułk został przeniesiony do Braniewa i przekształcony w jednostkę zmechanizowaną, zmieniając nazwę na 27 Pułk Zmechanizowany Ułanów.
Obecnie 9 Brygada Kawalerii Pancernej znajduje się w garnizonie Braniewo.
W dniu 16 stycznia 2014 roku minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak, aby podkreślić więzi pomiędzy żołnierzami 9 Brygady a społecznością Braniewa, nadał jednostce wyróżniającą nazwę „Braniewska”.
Tradycje
1 września 1995 roku brygada przejęła tradycje od oddziałów: Nowogródzkiej Brygady Kawalerii, 28 Saskiego Pułku Czołgów Średnich oraz 27 Pułku Zmechanizowanego Ułanów im. Króla Stefana Batorego. 4 września tego samego roku przyjęła imię Króla Stefana Batorego.
W pierwszej połowie 1991 roku kadra jednostki podjęła działania w celu uzyskania nazwy, barw, patrona i tradycji 27 Pułku Ułanów im. Króla Stefana Batorego. Nawiązano bliski kontakt z byłymi żołnierzami 27 Pułku Ułanów oraz weteranami walk z września 1939 roku i żołnierzami pułku odtworzonego w ramach Armii Krajowej.
Brygada obchodzi swoje święto 27 września.
Sztandar
27 września 1995 roku, dzięki staraniom Społecznego Komitetu Sztandaru, organizacji kombatanckich oraz środowisk żołnierzy, 9 Brygada Kawalerii Pancernej otrzymała sztandar wojskowy od prezydenta Rzeczypospolitej.
Sztandar ma biały płat o wymiarach 750 x 750 mm, na którym z obu stron znajduje się krzyż kawalerski wykonany z czerwonej tkaniny. Szerokość krzyża przy brzegu płata wynosi 375 mm. Jeden bok sztandaru wszyty jest w białą skórę, przymocowaną do drzewca 7 gwoździami z białego metalu, a pozostałe boki są obszyte złotą frędzlą.
Na stronie głównej płata, w centrum krzyża kawalerskiego, w czerwonym kręgu, umieszczone są dwie gałązki wawrzynu w kształcie wieńca, haftowane złotym szychem – szerokość 375 mm. Pośrodku wieńca znajduje się wizerunek orła białego z głową zwróconą w stronę drzewca, haftowany srebrnym szychem. Korona, dziób i szpony orła haftowane są złotym szychem.
Wysokość orła wynosi 225 mm. Pomiędzy ramionami krzyża kawalerskiego, w rogach płata umieszczono wieńce wawrzynu o szerokości 210 mm.
W polu wieńców wpisany jest numer brygady „9”, haftowany złotym szychem, o wysokości cyfr 120 mm.
Na odwrocie płata, w centrum krzyża kawalerskiego, znajduje się wieniec o szerokości 375 mm, w którym umieszczony jest napis: „BÓG HONOR OJCZYZNA” w trzech wierszach haftowanych złotym szychem, o wysokości liter 70 mm. Pomiędzy ramionami krzyża, w rogu płata, umieszczono wieńce wawrzynu. W lewym górnym polu widnieje „1994”, w prawym górnym – „herb miasta Braniewa”, w lewym dolnym – pozostaje puste, a w prawym dolnym – „odznaka pamiątkowa 9 Brygady Kawalerii Pancernej”.
Struktura organizacyjna (2007)
dowództwo i sztab
batalion dowodzenia
1 batalion czołgów (czołgi PT-91)
2 batalion czołgów (czołgi PT-91)
3 batalion zmechanizowany (BWP-1)
dywizjon artylerii samobieżnej (haubice samobieżne 2S1 Goździk)
dywizjon artylerii przeciwlotniczej (zestawy ZU-23-4)
kompania rozpoznawcza (pojazdy BRDM-2)
kompania saperów (pojazdy Star 266M2)
pluton rozminowania
batalion logistyczny (kompania remontowa, kompania zaopatrzenia)
Sprzęt bojowy: uzbrojenie brygady stanowiły głównie czołgi T-72, a od 2014 roku PT-91 Twardy, a od 2024 roku K2. Oprócz tego w skład uzbrojenia wchodziły lub wchodziły bojowe wozy piechoty BWP-1, samobieżne haubice 2S1 Goździk, samochody opancerzone BRDM-2, działka przeciwlotnicze ZU-23-2, transportery opancerzone MT-LB, transportery minowania narzutowego Kroton, a także wozy zabezpieczenia technicznego WZT-3.
Dowódcy
1994 – 1995 – ppłk dypl. Wojciech Roszak
1995 – 1999 – ppłk dypl. Ryszard Sorokosz
1999 – 2001 – ppłk dypl. Marek Tomaszycki
2001 – 2002 – ppłk dypl. Krzysztof Górecki
2002 – 2005 – płk dypl. Zbigniew Domański
2005 – 2006 – gen. bryg. Ryszard Wiśniewski
2006 – 2007 – p.o. płk Bogdan Wolny
2007 – 2009 – gen. bryg. Wojciech Grabowski
2009 – 2010 – gen. bryg. Andrzej Danielewski
2010 – 2015 – płk dypl. Jan Rydz
2015 – 2018 – płk dypl. Jacek Ostrowski
2018 – 2021 – płk Dariusz Kosowski
2021 – 2022 – płk Grzegorz Barabieda
2022 – gen. bryg. Sławomir Lidwa
Przekształcenia
27 pułk piechoty → 27 zmotoryzowany pułk piechoty → 27 pułk zmechanizowany ↘ rozformowany
28 Saski pułk czołgów średnich → 27 pułk zmechanizowany im. Króla Stefana Batorego → 9 Brygada Kawalerii Pancernej
Przypisy
Bibliografia
Mariusz Cielma. Trzy dekady 9. Braniewskiej Brygady Kawalerii Pancernej. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 12/2024, s. 20-25, grudzień 2024. Warszawa: Magnum X. ISSN 1230-1655.
Kazimierz Czernikowski, 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Króla Kazimierza Jagiellończyka, Drukarnia W&P Edward Waszkiewicz, Elżbieta Panter s. c., Malbork 2001, ISBN 83-86590-02-5.
[1] Adres strony internetowej 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Kazimierza Jagiellończyka
Linki zewnętrzne
Oficjalna strona 9 BKPanc