9 Brygada Artylerii (9 BA) – jednostka artylerii Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej.
Brygada stanowiła organiczną część artylerii 9 Dywizji Piechoty. Jej dowództwo powstało na bazie sztabów 9 pułku artylerii polowej (9 pap) oraz 9 pułku artylerii ciężkiej (9 pac). Dowództwo brygady wyruszyło na front poleski 27 stycznia 1920 roku. W wrześniu tego samego roku, II/9 pap (baterie 5 i 6) brało udział w bitwie nad Niemnem, będąc częścią 1 Dywizji Piechoty Legioniści.
Formowanie brygady
Proces tworzenia dowództwa 9 Brygady Artylerii rozpoczął się w Dęblinie, a zakończył w Białej Podlaskiej. Na czele dowództwa stanął pułkownik Józef Świętorzecki. W skład sztabu weszli: porucznik Jan Drejman oraz podporucznik Stanisław Pochopień. Dowództwo brygady, wraz z dowództwem 9 pułku artylerii polowej, wyruszyło na front 27 stycznia 1920 roku i dotarło do Łunińca, włączając się w skład Grupy Poleskiej.
Dowódcy brygady
płk Edward Malewicz (10 II – 10 V 1919)
płk Józef Świętorzecki
Organizacja 9 BA
dowództwo 9 Brygady Artylerii
9 pułk artylerii polowej
I dywizjon 9 pułku artylerii ciężkiej, składający się z 3 baterii
Brygada została wyposażona w działa pochodzenia francuskiego. Baterie 9 pap były uzbrojone w 75 mm armaty wz. 1897, natomiast baterie I/9 pac w 155 mm haubice wz. 1917 oraz 105 mm armaty wz. 1913.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
9 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Ajaks, 1995. ISBN 83-85621-75-X. Brak numerów stron w książce.
Artemi Andzaurow, Zarys historii wojennej 9-go Pułku Artylerii Ciężkiej, Warszawa 1929.
Józef Nowak: Zarys historji wojennej 9-go pułku artylerii polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
RomanR. Łoś, Artyleria polska 1914-1939, Warszawa: Bellona, 1991, ISBN 83-11-07772-X, OCLC 830057069. Brak numerów stron w książce.
Henryk Wielecki i Rudolf Sieradzki, Wojsko Polskie 1921-1939. Organizacja i odznaki artylerii, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1994, wyd. I, ISBN 83-85621-44-X.
Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.