9 Batalion Strzelców Celnych Podlaskich to ochotnicza polska jednostka wojskowa, która powstała w trakcie powstania listopadowego.
Historia batalionu
Batalion został założony w styczniu 1831 roku w Siedlcach.
Formowanie oddziału rozpoczęło się w grudniu 1830 roku, kiedy to Michał Kuszell na własną rękę zaczął rekrutować ochotników. W organizacji wsparli go: Sylwester Gołębiowski, kierownik wydziału wojska i policji w Siedlcach, oraz przybyły do regionu gen. Jan Weyssenhoff, dowódca dywizji ułanów polskich. Michał Kuszell został mianowany dowódcą batalionu w stopniu podpułkownika.
Pierwotnie uzbrojenie oddziału ppłk. Michała Kuszella, określanego jako podlaskich strzelców celnym, było słabe i zróżnicowane, głównie składając się z broni myśliwskiej. Oddział miał za zadanie prowadzenie walki partyzanckiej, zwłaszcza w okolicach Włodawy oraz obronę przejść na rzekach. W rzeczywistości często jednak przyłączano go do głównych zgrupowań wojsk powstańczych, które staczały bitwy z armią rosyjską.
Po długiej kampanii bojowej, 28 września 1831 roku, batalion przekroczył granicę austriacką w zachodniej Galicji, gdzie został rozbrojony.
Dowódca
ppłk Michał Kuszell.
Bitwy i potyczki
- Kałuszyn (17 lutego 1831)
- Wawer (19 lutego 1831)
- Grochów (20 i 25 lutego 1831)
- Wola Wodyńska (21 kwietnia 1831)
- Skurzec (10 maja 1831)
- Jakać (17 maja 1831)
- Kleczkowo (18 maja 1831)
- Rudki (20 maja 1831)
- Drohiczyn (22 lipca 1831)
- Siemiatycze (23 lipca 1831)
- Leśna (27 lipca 1831)
- Wola Pawłowska (3 sierpnia 1831)
- Zakrzów (11 sierpnia 1831)
- Odrowąż (14 sierpnia 1831)
- Molochów (15 sierpnia 1831)
- Skaryszów (22 sierpnia 1831)
- Chotcza Górna (10 września 1831)
- Wola Siennicka (11 września 1831)
Oddział otrzymał 1 Krzyż Kawalerski, 8 złotych oraz 9 srebrnych medali.
Przypisy
Bibliografia
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925, s. 79.
Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie – Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3. Brak numerów stron w książce.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978, s. 489.