825 Wołgo-Tatarski Batalion Piechoty
825 Wołgo-Tatarski Batalion Piechoty (tat. 825-nçe İdel-tatar cäyäwle ğäskär batalyonı/825-нче Идел-татар җәяүле гаскәр батальоны, niem. Wolgatartarisches Infanterie-Bataillon 825, ros. 825-й Волжско-татарский пехотный батальон) to oddział wojskowy Wehrmachtu, który składał się z Tatarów nadwołżańskich oraz przedstawicieli innych narodów tureckojęzycznych z Powołża, działający w czasie II wojny światowej.
Batalion został utworzony w październiku lub listopadzie 1942 roku w Jedlni, znajdującej się w Generalnym Gubernatorstwie. Liczył około 900 żołnierzy i składał się ze sztabu, kompanii sztabowej oraz czterech kompanii piechoty. Dowództwo nad jednostką sprawował mjr Zeck. Formalnie batalion był częścią Legionu Tatarów nadwołżańskich. W połowie lutego 1943 roku oddział został przeniesiony na okupowaną Białoruś, gdzie w większości stacjonował we wsi Graliewo, na lewym brzegu Dźwiny w rejonie Witebska. Niemieckie dowództwo planowało jego zaangażowanie w końcowy etap operacji antypartyzanckiej „Kugelblitz”.
Wśród żołnierzy batalionu istniała jednak grupa konspiracyjna o charakterze antyniemieckim. Po nawiązaniu kontaktu z partyzantami, w nocy z 22 na 23 lutego tego roku, 500-600 żołnierzy zdołało uciec do lasu, zabierając ze sobą broń. Partyzantom przekazano 3 działka przeciwpancerne 45 mm, 4 średnie moździerze, 6 ciężkich karabinów maszynowych oraz 22 ręczne karabiny maszynowe. Udało się to mimo, że Niemcy byli świadomi buntu i aresztowali jego przywódców: Grigorija Wołkowa (Żukowa), Raszida Tadżijewa oraz Rachimowa. Pozostali legioniści zostali rozdzieleni między inne jednostki wojskowe. Zgodnie z informacjami Georga Tessina, resztki 825 Wołgo-Tatarskiego Batalionu Piechoty zostały przeniesione (data nieznana) na Pomorze, gdzie zostały podporządkowane niemieckiej 3 Armii Pancernej.
Bibliografia
- Georg Tessin, Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht und der Waffen-SS im Zweiten Weltkrieg 1939-1945, 1967-1998
- Siergiej I. Drobiazko, Andriej Karaszczuk, Восточные легионы и казачьи части в Вермахте, Moskwa 2000
- Oleg W. Romańko, Мусульманские легионы во Второй мировой войне, 2004
- Iskander A. Giliazow, Легион „Идель-Урал”, 2009