8 szwadron pionierów – jednostka kawalerii Wojska Polskiego.
Historia szwadronu
W listopadzie 1924 roku utworzono szwadron pionierów w 2 Samodzielnej Brygadzie Kawalerii. 21 listopada 1924 minister spraw wojskowych wyznaczył na młodszych oficerów szwadronu poruczników Antoniego Jabłonowskiego z 19 pułku ułanów oraz Ksawerego Koźmińskiego z 12 pułku ułanów. Szwadron był częścią 2 Samodzielnej Brygady Kawalerii stacjonującej w Równem. 6 listopada 1924 generał dywizji Stefan Majewski, działając w imieniu ministra spraw wojskowych, wydał rozkaz O.I.Szt.Gen. 11750 Org., w którym ustalono następujące oznaczenia dla powstającego szwadronu pionierów:
- czarny otok na czapkach rogatywkach,
- proporczyki na kołnierzu kurtki i płaszcza w kolorze pąsowo-czarnym (pąsowy u góry, czarny na dole),
- numer (cyfry arabskie) oraz litery „2B” na naramiennikach kurtki i płaszcza.
Szwadron miał swoją bazę w garnizonie Równe.
W styczniu 1925 roku na stanowisko dowódcy szwadronu powołano rtm. Zygmunta Dyakowskiego z 12 pułku. W tym samym czasie nastąpiły zmiany wśród młodszych oficerów. Porucznicy Jabłonowski i Koźmiński wrócili do swoich macierzystych pułków, a ich miejsce zajęli podporucznicy Mieczysław Rasiewicz z 12 pułku oraz Bronisław Grodzki z 21 pułku. Od sierpnia 1926 roku formacją ewidencyjną dla żołnierzy szwadronu stał się 21 pułk ułanów w Równem. W związku z tym minister spraw wojskowych na podstawie zarządzenia Dep. II L. 10260/1926 przeniósł do tego pułku rotmistrza Dyakowskiego oraz porucznika Rasiewicza.
1 października 1926 roku szwadron został oddany pod inspekcję gen. bryg. Kazimierza Fabrycego.
4 sierpnia 1927 roku minister spraw wojskowych ustalił barwy szkarłatno-czarne dla proporczyka szwadronów pionierów.
24 lutego 1928 roku minister spraw wojskowych wprowadził szkarłatny otok na czapkach oficerów i żołnierzy szwadronów pionierów.
W 1930 roku pododdział został przekształcony w 8 szwadron pionierów, a jego struktura znalazła się w składzie Brygady Kawalerii „Równe”.
13 sierpnia 1931 roku minister spraw wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej dla szwadronów pionierów.
Bezpośredni nadzór nad szkoleniem i wychowaniem żołnierzy w szwadronie, a także nad właściwym wykorzystaniem i konserwacją sprzętu saperskiego sprawował jeden z trzech dowódców grup saperów, który jednocześnie kierował corocznymi koncentracjami jednostek saperskich.
Od 1937 roku szwadron wszedł w skład Wołyńskiej Brygady Kawalerii, a do października tego roku przeszedł reorganizację.
Zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W”, dowódca 21 pułku ułanów w Równem był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji szwadronu pionierów nr 8. Jednostka ta była mobilizowana w ramach alarmu, w grupie jednostek oznaczonych kolorem zielonym. 13 sierpnia 1939 roku ogłoszono mobilizację jednostek „zielonych” w Okręgu Korpusu Nr II. Mobilizacja szwadronu miała miejsce w terminie (Z+42) i zgodnie z planem mobilizacyjnym. Szwadron przyjął organizację wojenną L.3023/mob.org. oraz został uzupełniony zgodnie z zestawieniem specjalności L.4023/mob.AR i wyposażony zgodnie z należnościami materiałowymi L.5023/mob.mat. Czwarty dzień mobilizacji powszechnej miał być terminem zakończenia mobilizacji uzupełnienia marszowego szwadronu pionierów nr 8. Jednostką mobilizującą był szwadron zapasowy 21 pułku ułanów w Łucku. Uzupełnienie marszowe podlegało dowódcy Okręgu Korpusu Nr II. Zmobilizowany szwadron pionierów nr 8 oraz jego uzupełnienie marszowe były ewidencjonowane w Ośrodku Zapasowym Kawalerii „Hrubieszów”.
W trakcie kampanii wrześniowej szwadron pionierów nr 8 brał udział w walkach w składzie Wołyńskiej Brygady Kawalerii.
Kadra szwadronu
Dowódcy szwadronu
rtm. Zygmunt Dyakowski (I 1925 – IV 1929)
rtm. Władysław Bajkowski (był w 1932 – 1939)
Obsada personalna w marcu 1939
dowódca szwadronu – rtm. Władysław Bajkowski
dowódca plutonu – por. kaw. Ludwik Brudziński
dowódca plutonu – por. kaw. Marcin Guźkowski-Janicki
Obsada personalna we wrześniu 1939
dowódca szwadronu – rtm. Władysław Bajkowski
dowódca I plutonu – por. kaw. Ludwik Brudziński
dowódca II plutonu – por. kaw. Marcin Guźkowski-Janicki †22 IX 1939 Łomianki
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
Edward Bałtusis: Kwestionariusz. [w:] B.I.12c [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1940-01-21. [dostęp 2022-05-11].
Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991. ISBN 83-11-07836-X.
Tomasz Kośmider: Toruński Inspektorat Armii w systemie obronnym państwa polskiego w latach 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-082-0.
Jan Przemsza-Zieliński: Wrześniowa Księga Chwały Kawalerii Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995. ISBN 83-11-08380-0.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
Rudolf Sieradzki, Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Organizacja i odznaki artylerii. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994. ISBN 83-85621-44-X.
Juliusz S. Tym: Struktura organizacyjna wielkich jednostek kawalerii w latach 1919–1939. W: Struktura organizacyjna kawalerii cz. 1. (Wielkie Jednostki). Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2013, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-893-8.
Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.