8 Szpital Okręgowy

8 Szpital Okręgowy

8 Szpital Okręgowy to jednostka organizacyjna służby zdrowia Wojska Polskiego w czasie II Rzeczypospolitej.

Jego głównym zadaniem było leczenie żołnierzy oraz osób uprawnionych do korzystania z wojskowej opieki zdrowotnej w Okręgu Korpusu nr VIII. W skład szpitala wchodziły takie jednostki jak ambulatorium dentystyczne, chirurgiczne, okulistyczne, laryngologiczne oraz przychodnia ogólna dla pacjentów. Komendant szpitala miał uprawnienia dowódcy pułku.

Historia szpitala

Na koniec 1921 roku Szpital Garnizonowy nr 1 został przekształcony w 8 Wojskowy Szpital Okręgowy.

1 października 1928 roku zlikwidowano Szpital Wojskowy w Bydgoszczy, a Szpital Wojskowy w Grudziądzu został powiększony o 100 łóżek.

1 grudnia 1930 roku, z powodu braku miejsca w Toruniu, minister spraw wojskowych zdecydował o utworzeniu 100-łóżkowego oddziału szpitalnego dla chorych na choroby skórno-weneryczne w Garnizonowej Izbie Chorych w Grudziądzu, który był organizacyjnie podporządkowany Szpitalowi Okręgowemu Nr 8 w Toruniu, ale pod względem służbowym i fachowym podlegał komendantowi Garnizonowej Izby Chorych.

1 lipca 1931 roku minister spraw wojskowych włączył kadrę 8 batalionu sanitarnego do 8 Szpitala Okręgowego, nie zmieniając jego nazwy ani zadań, a także zwiększając liczbę personelu szpitala.

W dniach 3 i 4 września 1939 roku rozpoczęto ewakuację szpitala. 16 września personel szpitala został wzięty do niewoli, a budynki szpitala zajęli Niemcy już 7 września, organizując w nich szpital dla Wehrmachtu.

Struktura organizacyjna

Organizacja szpitala w 1923 roku obejmowała:

  • komendanta, kancelarię oraz komisję gospodarczą,
  • oficera administracji budynków i magazynów,
  • oddziały chorych i pracownie kliniczne: chorób wewnętrznych, zakaźny, chirurgiczny, ginekologiczny, dermatologiczny, neurologiczny, okulistyczny oraz laryngologiczny;
  • pracownię bakteriologiczną,
  • pracownię rentgenowską,
  • prosektorium,
  • ambulatorium dentystyczne,
  • apteka okręgowa,
  • trzy plutony obsługi sanitarnej.

Szpital dysponował 600 łóżkami.

Kadra szpitala

Komendanci szpitala:

  • płk lek. Franciszek Białokur (1923)
  • płk lek. dr Eugeniusz Piestrzyński (II 1924 – 1925)
  • ppłk lek. dr Zygmunt Gilewicz (XI 1925 – V 1927, p.o. szefa 8 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego)
  • ppłk lek. dr Arnold Felicki (V 1927 – VII 1929)
  • ppłk lek. dr Jerzy Nadolski (VII – XII 1929)
  • ppłk/płk lek. Bolesław Błażejewski (XII 1929 – VI 1934, szef sanitarny DOK V)
  • ppłk lek. Leopold Rudke (od VI 1934)
  • ppłk lek. dr Eugeniusz Stanisław Krawczyk (1939)

Komendanci filii 8 Szpitala Okręgowego oraz Szpitala Wojskowego w Bydgoszczy:

  • ppłk lek. Mieczysław Sosnowski (p.o. III – XI 1926, komendant 9 Szpitala Okręgowego)
  • mjr lek. Bolesław Błażejewski (p.o. XI 1926 – XI 1928, starszy lekarz 61 pp)

Komendanci filii 8 Szpitala Okręgowego w Grudziądzu:

  • ppłk lek. dr Kazimierz Marzinek (X 1931 – 30 VI 1934, w stanie spoczynku)
  • mjr lek. Kazimierz Walenty Rytter (VI 1934 – 1936, starszy lekarz 9 pp Leg.)
  • ppłk lek. dr Jan Kumelowski (1938 – 1939)

Obsada personalna i struktura w marcu 1939 roku

Ostatnia „pokojowa” obsada personalna szpitala:

  • komendant szpitala – wakat
  • pomocnik komendanta szpitala – ppłk dr Marian Dietrich(*)
  • starszy ordynator oddziału chirurgicznego – ppłk dr Jan Antoni Korczakowski
  • starszy ordynator oddziału wewnętrznego – ppłk dr Tadeusz Orzechowski
  • ordynator oddziału – mjr dr Aleksander Czesław Piwowarczyk
  • starszy ordynator oddziału ocznego – mjr dr Henryk Stanisław Chyrczakowski
  • starszy ordynator oddziału uszno-gardłowego – mjr dr Jan Tadeusz Kowalski
  • starszy ordynator oddziału skórno-wenerycznego – ppłk dr Jan Antoni Pęski
  • starszy ordynator oddziału nerwowego – mjr dr Stefan Bogusławski
  • kierownik pracowni rentgenowskiej – mjr dr Marian Mroczkowski
  • kierownik pracowni bakteriologiczno-chemicznej – kpt. dr Leon Piotr Studziński
  • kierownik apteki – por. mgr Stanisław Chojnowski
  • praktyka szpitalna – kpt. lek. Mieczysław Grzeszek
  • pomocnik komendanta ds. gospodarczych – kpt. Ignacy Jakub Brózda
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Władysław Zygmunt Januszewski
  • dowódca plutonu gospodarczego – chor. Jan Mytko
  • kapelan – kpl. ks. Antoni Chojecki
  • na kursie – kpt adm. (piech.) Józef Bartczak

Kadra zapasowa 8 Szpitala Okręgowego:

  • komendant kadry – ppłk dr Marian Dietrich (*)
  • lekarz kadry – ppor. lek. Tadeusz Antoni Lenart
  • oficer mobilizacyjny – kpt adm. (piech.) Józef Pyka
  • oficer ewidencji personalnej – kpt adm. (piech.) Witold Urbanowicz
  • oficer materiałowy – por. mgr Tadeusz Władysław Szauber
  • zastępca oficera materiałowego – chor. Stanisław Kurowski
  • dowódca kompanii szkolnej – kpt. Władysław II Pająk
  • dowódca I plutonu – por. adm. (piech.) Kazimierz Witkowski
  • dowódca II plutonu – chor. Jan Antoni Schulz

Filia 8 Szpitala Okręgowego w Grudziądzu:

  • komendant filii – ppłk dr Jan Kumelowski
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Seweryn Borecki

Żołnierze Szpitala – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].

Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.

Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.

Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Toruniu. [dostęp 2018-07-18].