8 Kołobrzeski batalion saperów
8 Kołobrzeski batalion saperów (8 bsap) to samodzielny pododdział wojsk inżynieryjnych zarówno ludowego Wojska Polskiego, jak i Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Został sformowany na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR nr 001 z dnia 1 kwietnia 1944 roku, bazując na istniejącym od 13 sierpnia 1943 roku korpuśnym 3 batalionie saperów. Włączono go jako jednostkę organiczną do 1 Warszawskiej Brygady Saperów. Tego samego dnia zmieniono jego nazwę z 3 bsap na 8 bsap. Batalion dołączył do składu brygady pod koniec sierpnia 1944 roku, w okolicach Żytomierza.
W uznaniu za zasługi bojowe, batalion otrzymał miano „Kołobrzeski” na podstawie Rozkazu Naczelnego Dowódcy Armii Czerwonej z 18 marca 1945 roku, co zostało potwierdzone Rozkazem Naczelnego Dowódcy WP nr 79/Org. z 4 maja 1945 roku. Zgodnie z Rozkazem Naczelnego Dowódcy WP nr 130 z 21 czerwca 1946 roku, 8 Kołobrzeski batalion saperów został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy.
Struktura organizacyjna
Etat 012/109 obejmował:
- dowództwo i sztab
- pluton dowodzenia
- 3 x kompania saperów
- 3 x pluton saperów
- drużyna zaopatrzenia
- kwatermistrzostwo
- punkt pomocy medycznej
- lazaret weterynaryjny
- warsztaty i magazyn techniczny
- drużyna gospodarcza
Batalion dysponował:
- 321 żołnierzami, w tym 31 oficerami, 62 podoficerami oraz 228 szeregowymi
- 483 minami
- Kutrami holowniczo-komunikacyjnymi:
- K-20
- K-21
Szlak bojowy
8 bsap przebył cały szlak bojowy 1 BSap, walcząc w Smoleńszczyźnie oraz na Białorusi, od Bugu do Wisły. Brał udział w walkach o przyczółki na Wiśle w 1944 roku, forsowaniu Wisły w 1945, walkach na Wale Pomorskim, a także w zdobywaniu i rozminowywaniu Kołobrzegu oraz forsowaniu Odry pod Siekierkami. Szlak bojowy wyniósł około 3000 km i zakończył się w miejscowości Hennigsdorf nad Hawelą. W czasie walk frontowych batalion zabezpieczał marsz oddziałów bojowych, zajmował się rozminowaniem oraz oczyszczaniem dróg przemarszu, minowaniem obrony, a także wykonywaniem przejść w polach minowych, zarówno własnych, jak i nieprzyjaciela. Batalion brał również udział w forsowaniu Wisły, Odry, Haweli oraz w budowie promów i mostów. W czasie walk zginęło 70 saperów, a 160 żołnierzy batalionu otrzymało odznaczenia bojowe.
Okres powojenny
Po zakończeniu wojny batalion brał udział w rozminowywaniu miast, portów i okolic takich jak Gdynia, Gdańsk, Oksywie, Babie Doły, Westerplatte, Obłuże, Lębork, Wejherowo, Półwysep Helski, Rumia, Dziwnów, Ustka oraz Międzyzdroje. Dzięki pracom rozminowującym uratowano siłownię i podstację energetyczną w Gdyni. W ramach wsparcia dla gospodarki narodowej, batalion budował molo na Zalewie Kamieńskim oraz szkoły w Kołczewie i Dziwnowie, a także odbudowywał ratusz w Kamieniu Pomorskim. W ramach działań rozminowujących, jednostka usunęła i zlikwidowała kilkanaście tysięcy min oraz setki tysięcy różnego rodzaju bomb, pocisków i amunicji, chroniąc jednocześnie wiele kluczowych obiektów. Batalion był również zaangażowany w akcje przeciwlodowe i przeciwpowodziowe, szczególnie u ujścia Wisły, a także w usuwanie zatorów lodowych blokujących porty.
Zgodnie z rozkazem nr 0124/Org Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego z 21 lipca 1946 roku, batalion został wyłączony z 1 BSap i przekazany do dyspozycji Marynarki Wojennej. Jednocześnie zmieniono jego nazwę na 52 batalion saperów MW i przeniesiono do Wejherowa.
W lipcu 1957 roku batalion przemianowano na 29 Kołobrzeski batalion saperów MW, a jego garnizon przeniesiono do Dziwnowa. W latach pięćdziesiątych XX wieku, podstawowe zadania batalionu koncentrowały się na rozminowywaniu terenu oraz rozbudowie przeciwdesantowej wybrzeża.
30 grudnia 1959 roku, na podstawie Zarządzenia Szefa SG WP nr 138/Org., 3 batalion piechoty morskiej połączono z 29 Kołobrzeskim batalionem saperów, tworząc 3 pułk piechoty morskiej. Zgodnie z planami mobilizacyjnymi z pułku wyłączano jednak batalion saperów morskich, który rozwijał się do stanu 652 żołnierzy, stając się jednostką samodzielną. Batalion miał dostarczyć na potrzeby pułku kompanię saperów z dwoma plutonami saperów i dwoma plutonami PTG, w sumie 95 żołnierzy.
Na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 011/Org. z 16 stycznia 1963 roku, Dowódca Marynarki Wojennej przekazał dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego 3 pułk piechoty morskiej bez batalionu saperów.
26 lipca 1964 roku batalion otrzymał sztandar ufundowany przez społeczeństwo Ziemi Kamieńskiej.
4 maja 1967 roku, na podstawie Rozkazu nr 007/MON, batalionowi przywrócono jego historyczną nazwę „8 Kołobrzeski Batalion Saperów”. Z kolei 9 lutego 1977 roku, zgodnie z Rozkazem Szefa Sztabu Generalnego WP, batalion wszedł w skład 8 Flotylli Obrony Wybrzeża.
Na podstawie Decyzji Ministra ON nr 37/MON z 20 marca 1996 roku, 8 bsap w Dziwnowie przyjął i kontynuuje tradycje:
- 3 samodzielnego bsap z lat 1943–44,
- 8 Kołobrzeskiego bsap z lat 1944–46,
- 52 Kołobrzeskiego morskiego bsap z lat 1946–57,
- 29 Kołobrzeskiego bsap z lat 1957–67.
Minister ON nadał batalionowi miano „Kołobrzeski” oraz ustanowił święto jednostki na 18 marca.
22 czerwca 1997 roku, decyzją Prezydenta RP z 10 kwietnia 1997 roku, 8 batalion otrzymał nowy sztandar, ufundowany przez społeczeństwo Ziemi Kamieńskiej i Dziwnowskiej. W latach 1996 i 1998 batalion został wyróżniony tytułem przodującej jednostki lądowej Marynarki Wojennej.
W 2011 roku do batalionu przyłączono dotychczas samodzielną 30 kompanię chemiczną.
Od 2012 roku 8 Kołobrzeski batalion saperów stał się pododdziałem, którego celem jest wsparcie inżynieryjne działań jednostek wojskowych wchodzących w skład Flotylli. Do zadań jednostki należy urządzenie i utrzymanie stanowisk rozładunku oraz załadunku sprzętu i materiałów na okręty, a także ustawianie przeciwdesantowych zapór minowych. Batalion dysponuje również możliwościami prowadzenia prac fortyfikacyjnych, budowy mostów niskowodnych, rozminowywania terenów oraz obiektów, a także organizowania przepraw pontonowych i desantowych. Posiada także etatowy patrol rozminowania.
Za swoją działalność batalion otrzymał m.in. medal „Za Zasługi dla Marynarki Wojennej” oraz odznakę „Gryf Pomorski”.
Dowódcy batalionu
Przypisy
Bibliografia
Franciszek Kaczmarski, Stanisław Soroka: Wojska inżynieryjne LWP w latach 1945–1979. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06710-4.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
R. Żuchowski [red.]: Sylwetki Saperów. Kolejne pokolenia, wyd. Stowarzyszenie Saperów Polskich, Warszawa 2009. ISBN 978-83-939870-0-0.
Krzysztof Komorowski (red.): Kronika Wojska Polskiego 2006. Warszawa: Fundacja Polonia Militaris, 2007, s. 109. ISSN 1734-2317.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
8 Kołobrzeski Batalion Saperów Marynarki Wojennej. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2013. ISBN 978-83-63755-07-2.
8 Kołobrzeski Batalion Saperów MW. 8fow.mw.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-12)].
Linki zewnętrzne
Strona oficjalna jednostki. 8fow.mw.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-12)].