8 Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza
8 Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza to nieistniejący już związek taktyczny, który pełnił służbę na granicach polsko-czechosłowackiej oraz polsko-niemieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Brygada została utworzona w 1950 roku na podstawie rozkazu MBP nr 043/org z dnia 3 czerwca 1950, z przekształcenia 6 Brygady Ochrony Pogranicza. Nowa numeracja jednostek weszła w życie 1 stycznia 1951 roku, a sztab brygady zlokalizowany był w Lubaniu.
Według etatu czasu „P” nr 352/16, na dzień 1 listopada 1954 roku brygada liczyła 2593 żołnierzy, podczas gdy etat czasu „W” nr 0352/13 zakładał 3377 żołnierzy.
W 1956 roku rozformowano 82 batalion WOP w Leśnej.
Na dzień 1 sierpnia 1957 roku, zgodnie z etatem czasu „P” nr 352/37, brygada liczyła 2704 żołnierzy, a etat czasu „W” nr 0352/23 przewidywał 3918 żołnierzy.
W 1958 roku brygada zmieniła nazwę na 8 Łużycką Brygadę WOP.
Struktura organizacyjna
W 1950 roku struktura brygady była następująca:
- Dowództwo 8 Brygady WOP w Lubaniu Śląskim
- Pododdziały dowodzenia
- 81 batalion WOP w Szklarskiej Porębie
- 82 batalion WOP w Leśnej
- 83 batalion WOP w Bogatyni
- 84 batalion WOP w Zgorzelcu
- Graniczna Placówka Kontrolna Zawidów
Sztandar oddziału
Sztandar został wręczony 25 maja 1947 roku w Lubaniu. Przekazał go I zastępca ministra obrony narodowej, gen. dyw. Marian Spychalski, a odebrał go dowódca 1 Łużyckiego Oddziału Ochrony Pogranicza, ppłk Eugeniusz Buchwałow. W drzewcu sztandaru umieszczono 65 gwoździ pamiątkowych.
W trakcie przeformowania oddziału na 6 Brygadę Ochrony Pogranicza, na sztandarze dokonano zmian, zamieniając napisy „1 Oddz. Ochrony Pogranicza” na „6 Brygada Ochrony Pogranicza”. Później, mimo dalszych zmian nazwy i numeracji brygady, nie wprowadzono już żadnych poprawek na sztandarze.
Sztandar został przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie przez mjr. Henryka Kowalskiego 30 października 1963 roku.
Dowódcy brygady
- ppłk Eugeniusz Buchałow (01.01.1951–1952)
- ppłk Stanisław Bański (1952–1956)
- ppłk Roman Wasilkowski (1956–31.12.1957)
Przekształcenia
1 Oddział Ochrony Pogranicza → 1 Łużycki Oddział WOP → 6 Brygada Ochrony Pogranicza → 8 Brygada WOP → 8 Łużycka Brygada WOP → Łużycka Brygada WOP → Łużycki Oddział SG.
Przypisy
Bibliografia
Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN 0137-5539.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
Tadeusz Niedziela: Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznicę objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945–1995. Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. 1995.
Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
Archiwum Straży Granicznej, zespół arch. ŁB WOP, sygn.3035/20. Historia Łużyckiej Brygady WOP 1945–1991. Lubań 1991.