8 Batalion Sanitarny (8 bsan.) to pododdział służby zdrowia Wojska Polskiego.
Historia batalionu
8 batalion sanitarny został utworzony w 1922 roku w Toruniu, na podstawie rozwiązanej kadry kompanii zapasowej sanitarnej nr 8. Pododdział ten pełnił funkcję okręgowej instytucji służby zdrowia, podległej bezpośrednio szefowi sanitarnemu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII. Był także jednostką ewidencyjną dla wszystkich oficerów i żołnierzy służących w formacjach sanitarnych oraz liniowych w Okręgu Korpusu VIII, w tym w 8 Szpitalu Okręgowym w Toruniu oraz szpitalach rejonowych w Bydgoszczy, Grudziądzu i Włocławku. Oprócz tego, batalion miał na celu realizację zadań szkoleniowych oraz mobilizacyjnych.
27 sierpnia 1922 roku, na terenie koszar Sowińskiego, dowódca Okręgu Korpusu Nr VIII, generał dywizji Zygmunt Zieliński, odsłonił pomnik „Dnia krwi i chwały”. Na jednej z jego stron umieszczono napis: „Pamięci bitwy pod Grochowem 25 lutego 1831 roku, Generałowi Sztab-Lekarzowi Karolowi Kaczkowskiemu oraz 3-cim batalionom 19 i 20 pułków piechoty. W dniu utworzenia baonów sanitarnych – Oficerowie i szeregowi sanitarnego Baonu Nr. VIII. Dn. 19.VI.20”. Po ceremonii odsłonięcia pomnika miała miejsce defilada batalionu, a następnie pokaz służby sanitarnej w polu oraz zawody sportowe.
W czerwcu 1926 roku jednostka została skadrowana i przekształcona w kadrę 8 batalionu sanitarnego. W 1928 roku, w Kadrze 8 bsan. służbę pełnili jedynie dwaj oficerowie administracyjni: kpt. Ignacy Jakub Brózda (komendant) oraz por. Alojzy Merchut (oficer ewidencji materiałowej).
Od 1 lipca 1931 roku minister spraw wojskowych włączył kadrę 8 batalionu sanitarnego do 8 Szpitala Okręgowego w Toruniu, nie zmieniając przy tym jego nazwy ani zadań, a jednocześnie zwiększając skład osobowy szpitala o kadrowych żołnierzy.
Organizacja batalionu
W skład batalionu wchodziły:
- drużyna dowódcy batalionu,
- trzy kompanie sanitarne,
- kadra batalionu zapasowego,
- warsztat sanitarno-techniczny.
Każda z kompanii sanitarnych składała się z drużyny dowódcy oraz czterech plutonów. Pluton obejmował dwie drużyny, z których każda miała po dwie sekcje sanitarne. Dwa plutony z każdej kompanii były przydzielone do służby w szpitalu okręgowym oraz w szpitalach rejonowych. Szpital okręgowy dysponował trzema plutonami, a każdy z trzech szpitali rejonowych posiadał jeden pluton obsługi sanitarnej.
Żołnierze
Dowódcy kompanii, batalionu oraz komendanci kadry:
- ppłk lek. Stefan Ożegowski (od XII 1921)
- ppłk lek. Zygmunt Gilewicz (1922 – XI 1925 → komendant 8 Szpitala Okręgowego)
- mjr lek. Nikodem Butrymowicz (XI 1925 – VI 1926 → referent san.-tech. w 8 Okręgowym Szefostwie Sanitarnym)
- kpt. san. Ignacy Jakub Brózda (VI 1926 – 1931 → zastępca kwatermistrza 8 Szpitala Okręgowego)
Zastępcy dowódcy batalionu:
- mjr lek. Nikodem Butrymowicz (1923 – XI 1925 → dowódca baonu)
Żołnierze batalionu – ofiary zbrodni katyńskiej:
Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.