76 mm armata górska wz. 1909
76 mm armata górska wz. 1909 (ros. 76-мм горная пушка образца 1909 года, 3-дюймовая пушка системы Шнеидера) to rosyjskie działo górskie, które zostało wyprodukowane na licencji francuskiej.
26 grudnia 1909 roku nowa armata górska o kalibrze 76 mm została oficjalnie wprowadzona do uzbrojenia armii rosyjskiej. Jej konstrukcja powstała w 1905 roku w francuskiej firmie Schneider, a produkcja na podstawie licencji rozpoczęła się w sierpniu 1909 roku w Zakładach Putiłowskich w Pietrogradzie. Armata była zaprojektowana tak, aby mogła być łatwo transportowana w jukach przez muły po rozłożeniu na części.
W jednostkach wojskowych pierwsze egzemplarze tego modelu zaczęły się pojawiać w 1911 roku. Na początku I wojny światowej armia rosyjska dysponowała 440 działami tego typu. Zostały one wykorzystane zarówno w walkach z wojskami państw centralnych, jak i w późniejszej wojnie domowej.
Na dzień 1 listopada 1936 roku Armia Czerwona miała w swoim arsenale 622 działa wz. 1909, z czego 572 były sprawne. W 1939 roku zakończono produkcję tych dział w związku z wprowadzeniem do uzbrojenia nowej armaty górskiej wz. 1938.
Wprowadzenie nowego modelu nie spowodowało jednak wycofania starszej konstrukcji z użytku. Podczas wojny zimowej Armia Czerwona użyła 80 armat wz. 1909, z których 8 zostało utraconych. W momencie niemieckiego ataku na ZSRR Armia Czerwona dysponowała 1121 armatami wz. 1909. Działa te pełniły rolę w jednostkach artylerii górskiej, analogicznie do tego, jak działa piechoty były wykorzystywane w pozostałych jednostkach piechoty i kawalerii.
Egzemplarze muzealne
- Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
- Muzeum Artylerii Finlandii w Hämeenlinna
Przypisy
Bibliografia
А. Иванов: Артиллерия СССР в перод второй мировой войны. Санкт-Петербург: Издательский Дом «Нева», 2003. Brak numerów stron w książce.