75 pułk piechoty (75 pp) to jednostka piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
75 pp został utworzony na mocy Uchwały Rady Państwa oraz rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0615 z dnia 12.07.1951 roku i wszedł w skład 21 Dywizji Piechoty Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Pułk sformowano wiosną i latem 1951 roku w garnizonie Bartoszyce, a jego miejscem stacjonowania stało się miasto Bartoszyce.
Grupę organizacyjną jednostki stanowili:
- Dowódca pułku – mjr Rudnicki Henryk,
- Szef sztabu – kpt Kosiorek Jerzy,
- Pomocnik szefa sztabu – ppor Buszewski Franciszek,
- Dowódca pułkowej szkoły podoficerskiej – kpt Rzucidło Stanisław,
- Dowódca batalionu – ppor Naumienia Michał,
- Dowódca kompanii – Kropisz Henryk,
- Dowódca kompanii – Drąbik Tadeusz.
Dzięki wsparciu władz oraz mieszkańców Bartoszyc, grupa organizacyjna zrealizowała swoje zadanie z dużą efektywnością, co pozwoliło na przyjęcie sprzętu i uzbrojenia już w październiku i listopadzie, a 1 grudnia rozpoczęto uroczyście szkolenie.
W styczniu 1952 roku żołnierze z poboru z jesieni ’51 złożyli uroczystą przysięgę wojskową. W czerwcu jednostka wyruszyła na swój pierwszy poligon.
W 1953 roku powstała orkiestra pułkowa, której organizatorem był sierż Pokrzywka Franciszek. Orkiestra ta towarzyszyła pułkowi aż do 1974 roku.
Pierwszy znaczący sukces odniosła bateria armat 86 mm, dowodzona przez ppor Rusaka Antoniego, a działon kaprala Węgrowskiego Władysława zdobył III miejsce na zawodach ogólnowojskowych MON.
W 1956 roku, w związku z rozformowaniem 8 KA w grudniu, 21 DP oraz 75 pp tymczasowo podporządkowano Dowództwu Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy.
Pułk prowadził regularne szkolenia, uczestniczył w poligonach (letnich i zimowych szkołach ognia), a latem i jesienią szkolił rezerwistów oraz studentów wyższych uczelni, angażując się również w prace na rzecz gospodarki narodowej.
W listopadzie 1956 roku, na mocy rozkazu MON, 21 DP oraz 75 pp powróciły do struktur Warszawskiego Okręgu Wojskowego.
W kwietniu 1957 roku, na mocy rozkazu MON, rozformowana została 21 DP, a rozkazem organizacyjnym dowódcy WOW (nr 0022/org. z dnia 15.04.1957 r.) 75 pułk piechoty został przekształcony w 75 pułk zmechanizowany i podporządkowany dowódcy 15 Dywizji Zmechanizowanej im. Gwardii Ludowej. W okresie letnim jednostka szkoliła studentów Politechniki Warszawskiej oraz brała udział w akcji żniwnej.
Żołnierze 75 pp
Dowódcy pułku:
- mjr RUDNICKI Henryk VII 1951 – XII 1952,
- mjr WIŚNIEWSKI Henryk XII 1952 – X 1953,
- kpt RZEPKOWSKI Wojciech X 1952 – VII 1957,
- ppłk WIDUCH Franciszek VII 1957 – XI 1960,
- ppłk dypl. JADUSIŃSKI Paweł XI 1960 – VIII 1961,
- mjr dypl. GÓRECKI Tadeusz VIII 1961 – IX 1961 (po),
- mjr dypl. GOLIK Apoloniusz IX 1961 – XI 1962.
Struktura organizacyjna
Struktura organizacyjna pułku według etatu Nr 2/130 wynosiła 1233 żołnierzy oraz 31 pracowników cywilnych.
- Dowództwo i sztab
- 2 bataliony piechoty
- Artyleria pułkowa
- Dwie baterie armat 76 mm
- Bateria moździerzy
- Pułkowa szkoła podoficerska
- Kompanie: łączności, gospodarcza
- Pluton saperów
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Kazimierz Czernikowski, 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Króla Kazimierza Jagiellończyka, Drukarnia W&P Edward Waszkiewicz, Elżbieta Panter s. c., Malbork 2001, ISBN 83-86590-02-5.