Armata przeciwlotnicza 75 mm
75 mm armata przeciwlotnicza to półautomatyczna broń zaprojektowana w latach 1934–1938 przez inżynierów z Starachowickich Zakładów Górniczo-Hutniczych. Znajdowała się na uzbrojeniu Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej.
Opis działa
Projekt armaty powstał w 1933 roku. W październiku 1934 roku zbudowano dwa modele próbne, oznaczone jako wz. 34, które poddano szczegółowym testom. Pomimo stwierdzonych usterek, armata spełniała wymagania wojska.
Produkcja tego działa rozpoczęła się w 1936 roku w fabryce Towarzystwa Starachowickich Zakładów Górniczych SA, a do uzbrojenia Wojska Polskiego trafiła w 1937 roku. Pierwsze dwa prototypy wykazały, że działo ma zasięg 14,5 km i maksymalny pułap 9,5 km, przy prędkości początkowej pocisku wynoszącej 800 m/s. Armata występowała w dwóch wersjach: wz. 36 i wz. 37. Wyposażona była w lufę z półsamoczynnym zamkiem klinowym, hydropneumatyczny oporopowrotnik, mechanizmy do podnoszenia i kierowania oraz łoże górne i dolne, które były umieszczone na podwoziu czterokołowym, opuszczanym podczas strzelania. Amunicję stanowiły pociski odłamkowe, wypełnione materiałem kruszącym, z zapalnikiem czasowym.
Armata przeciwlotnicza 75 mm wz. 36 była bronią porównywalną z zagranicznymi konstrukcjami. Plan rozbudowy obrony przeciwlotniczej, zatwierdzony w grudniu 1936 roku, przewidywał utworzenie 70 czterodziałowych baterii do obrony kraju oraz 60 trzydziałowych baterii dla wojska. Łączne zapotrzebowanie wynosiło 460 armat. Do ciągnięcia tych armat przewidziano użycie ciągnika artyleryjskiego C4P. Jego następcą miał być nowy ciągnik artyleryjski PZInż 342, zamówiony w liczbie 96 sztuk, ale nie dostarczony przed wybuchem II wojny światowej. Do momentu wybuchu wojny Wojsko Polskie otrzymało 52 działa. Koszt jednej armaty wynosił około 220 tysięcy złotych.
Egzemplarze muzealne
Wojskowo-Historyczne Muzeum Artylerii, Wojsk Inżynieryjnych i Łączności w Petersburgu.
Przypisy
Bibliografia
Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994. ISBN 83-86028-01-7. Brak numerów stron w książce.
Tadeusz Jurga: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939: organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. T. 7. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Wiesław W. Słupczyński, Piotr P. Słupczyński: Armata przeciwlotnicza 75 mm wz. 36 i wz. 37, Siedlce: [Wiesław Słupczyński], 2013, ISBN 83-923353-4-1, OCLC 864147660. Brak numerów stron w książce.
Linki zewnętrzne
Armata przeciwlotnicza 75 mm. 2001. [dostęp 2019-03-27].