7,5 cm PaK 41

7,5cm Panzerabwehrkanone 41 L/57 (7,5cm PaK 41)

7,5cm Panzerabwehrkanone 41 L/57 (7,5cm PaK 41) to niemiecka armata przeciwpancerna, która została opracowana w czasach II wojny światowej.

Historia

Pod koniec lat 30. XX wieku, dowództwo Wehrmachtu stworzyło specyfikację dla armaty przeciwpancernej o kalibrze 75 mm. W odpowiedzi na te wymagania, firmy Rheinmetall oraz Friedrich Krupp AG rozpoczęły prace nad nową konstrukcją. Przy projektowaniu broni konieczne było spełnienie kilku kluczowych kryteriów: zdolność do przebicia pancerza o grubości do 100 mm z odległości 1000 m pod kątem 60°, a także waga, która pozwalałaby na ręczne przemieszczenie armaty przez obsługę.

W koncernie Friedrich Krupp AG powstała armata z lufą stożkową o zmiennym kalibrze; kaliber w części zamkowej wynosił 75 mm, natomiast w części wylotowej 55 mm. Zwężenie lufy występowało jedynie w trzech miejscach. Dodatkowo, w armaty zastosowano innowacyjne umocowanie lufy w jarzmie kulistym, które było osłonięte przez podwójną tarczę ochronną o grubości 7 mm. Konstrukcja lufy umożliwiała również szybką wymianę odcinków zwężających w warunkach polowych, co było istotne ze względu na ich szybkie zużycie. Armata ta przyjęła oznaczenie 7,5 cm PaK 41.

Po przeprowadzeniu prób w 1942 roku rozpoczęto produkcję seryjną, jednak zbudowano jedynie 150 egzemplarzy, po czym produkcję wstrzymano.

W armacie wykorzystywano trzy rodzaje pocisków:

PzGr 41 HK – pociski przeciwpancerne o wadze 2,56 kg, zdolne do przebicia pancerza o grubości 136 mm z odległości 1000 m, wyposażone w rdzeń wolframowy,
PzGr 41(w) – pociski przeciwpancerne o wadze 2,5 kg, zdolne do przebicia pancerza o grubości 140 mm z odległości 1000 m, z rdzeniem z utwardzonej stali (stosowane w związku z niedoborem wolframu),
SprGr 41 – pociski odłamkowo-burzące.

Ze względu na ograniczenia w produkcji wolframu, pociski te były wytwarzane w niewystarczających ilościach.

Użycie

W 1942 roku armaty 7,5 cm PaK 41 zostały wprowadzone do wyposażenia dywizjonów niszczycieli czołgów w kilku niemieckich dywizjach piechoty. Jednak z powodu szybkiego zużycia luf oraz braku wystarczającej ilości amunicji, już w 1943 roku rozpoczęto ich wycofywanie z użytku. Choć w 1945 roku wciąż istniały 11 armat tego typu, jedynie 3 były w użyciu na froncie.