73 pułk artylerii haubic (73 pah) – jednostka artylerii ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk został utworzony w 1945 roku jako część 13 Brygady Artylerii Ciężkiej, według etatu Nr 4/6 pułku artylerii haubic w ramach Brygady Artylerii Ciężkiej Rezerwy Naczelnego Dowództwa. Powstał na podstawie rozformowanej 2 Brygady Artylerii Haubic.
W styczniu 1946 roku jednostka została przeniesiona z Włocławka do garnizonu Toruń.
W lutym 1946 roku pułk został przeorganizowany na etat Nr 4/19, co skutkowało redukcją liczby dywizjonów do dwóch oraz haubic do dwudziestu czterech. W marcu 1947 roku dokonano kolejnego przekształcenia na etat Nr 4/29, zmniejszając liczbę baterii do pięciu, a haubic do dwudziestu. Latem 1950 roku pułk przeszedł reorganizację na etat Nr 4/52, utrzymując tę samą liczbę baterii, ale równocześnie utworzono szkołę podoficerską, co zwiększyło liczbę haubic do dwudziestu dwóch.
W grudniu 1948 roku pułk przeniesiono z Torunia do garnizonu Grudziądz.
Wiosną 1951 roku na bazie pułku została utworzona 17 Brygada Artylerii Haubic, a sam pułk został przeformowany na etat Nr 4/62, wprowadzając nową strukturę organizacyjną z trzema dywizjonami, trzema bateriami oraz dywizjonem szkolnym. Liczba haubic wzrosła do czterdziestu. W grudniu 1952 roku pułk przeszedł na etat Nr 4/85 i został skadrowany, co zmniejszyło liczbę haubic do dwudziestu ośmiu.
W jesieni 1953 roku pułk został rozformowany, a na jego bazie powstała 25 Brygada Artylerii Haubic.
Struktura organizacyjna
Etat nr 4/62 pułku artylerii haubic z 12 marca 1951 roku
Dowództwo 73 pułku artylerii haubic
Trzy dywizjony artylerii haubic oraz trzy baterie artylerii
Bateria sztabowa
Plutony: rozpoznawczy, łączności, topograficzny
Kwatermistrzostwo
Stan etatowy wynosił 804 żołnierzy. Na uzbrojeniu znajdowały się trzydzieści sześć 122 mm haubic wz. 1938 (M-30).
Przypisy
Bibliografia
Witold Jarno. Samodzielne jednostki artylerii Wojska Polskiego w latach 1945-1949 – organizacja, dyslokacja i wyposażenie. „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne”. 15, 2014. Piotrków Trybunalski: Filia Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. ISSN 2081-2663.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.