71 Toruńska Dywizja Strzelecka
71 Toruńska Dywizja Strzelecka, odznaczona orderem Czerwonego Sztandaru (ros. 71-я стрелковая Тору́ньская Краснознамённая дивизия), stanowiła związek taktyczny w ramach Armii Czerwonej.
Dywizja została po raz pierwszy utworzona w 1934 roku.
Po raz drugi sformowano ją w marcu 1940 w Pietrozawodsku jako Specjalną Dywizję Karelska na bazie Fińskiej Armii Ludowej, w skład której wchodzili radzieccy Finowie i Karelowie. Dnia 10 czerwca 1940 przemianowano ją na 71 Dywizję Strzelecką, a także uzupełniono o personel z 18 Dywizji Strzeleckiej, która została rozbita w trakcie kampanii fińskiej. W czasie wojny zimowej dywizja nie uczestniczyła w działaniach zbrojnych. Do maja 1941 dowództwo dywizji miało siedzibę w Pietrozawodsku, a na początku lata 1941 jednostki dywizji zostały przeniesione do osad sąsiadujących z Finlandią. Siedzibę dywizji przeniesiono do Soanlahti.
Na początku wojny z Niemcami 71 Dywizja Strzelecka, w składzie 7 Armii Okręgu Leningradzkiego, broniła rozległego pasa w regionie Vartsel-Kuolismaa, który miał długość ponad 100 km, na południowym odcinku granicy z Finlandią. Prawe skrzydło zajmował 126 pułk strzelecki (dowodzony przez majora Valli VI), obejmujący kierunek Porosozerskoje – Miedwieżogorsk. Centralny sektor obrony w rejonie Korpisielki zajmował 52 pułk strzelecki (dowodzony przez pułkownika Birman M.Ya.), a na lewym skrzydle znajdował się 367 pułk strzelecki (dowodzony przez majora Litwinowa F.I.).
Wraz z pułkami strzeleckimi rozmieszczono bataliony z dwóch pułków artylerii: 230. i 237. (230 pułkiem artylerii dowodził Budanow), a także 133 batalion przeciwpancerny, 271 samodzielny batalion artylerii przeciwlotniczej, jednostki saperów i rozpoznania, jak również batalion łączności pod dowództwem Czadowa, 69 batalion medyczny, batalion samochodowy oraz jednostkę zaopatrzeniową. W późniejszym czasie do dywizji dołączono rezerwowy 131 pułk strzelecki, również utworzony w Pietrozawodsku.
Przed frontem dywizji znajdowały się jednostki przeciwnika wchodzące w skład Karelskiej Armii Finlandii.
Dowódcy dywizji
- A.M. Antilla (1940 -?), generał dywizji;
- Wasilij Fiodorow (1.02.1941 – 23.08.1941), pułkownik;
- Michaił Piepielajew (25.08.1941 – 01.02.1942), pułkownik (zmarł 01.03.1943 z powodu choroby, pochowany w Wołchowie, z książki „Военные кадры в ВОВ” („Kadry wojskowe w wielkiej wojnie ojczyźnianej”), 1963);
- Wasilij Trunin (07.05.1944 – 28.07.1944), pułkownik;
- Wasilij Fiodorow (1.03.1942 – 1.05.1943), pułkownik;
- Nikifor Zamirowski (01.06.1943 – 11.11.1943), generał dywizji;
- Nikołaj Bielajew (11/22/1943 – 07.04.1944), pułkownik;
- Nikołaj Bielajew (08.06.1944 – 05.09.1945), pułkownik.
Dywizja brała udział w przełamaniu blokady Leningradu oraz w odbiciu Ukrainy. Po przerzuceniu do Polski zajęła Modlin, Toruń i Chojnice. Wojnę zakończyła w Przęsławiu w Brandenburgii.
Bibliografia
- 71-я стрелковая дивизия. Справочник на сайте клуба «Память» Воронежского госуниверситета. [dostęp 2018-10-28]. (ros.).
- Robert Poirier, Albert Conner: Red Army order of battle in the Great Patriotic War. 1985. (ang.). Brak numerów stron w książce.