7 Rilska Dywizja Piechoty (bułg. Седма пехотна рилска дивизия) to bułgarski związek taktyczny, który funkcjonował w okresie Księstwa oraz Trzeciego Carstwa, w latach 1904–1920.
Dywizja została utworzona w 1904 roku i brała udział w I oraz II wojnie bałkańskiej, a także w I wojnie światowej. W 1920 roku została przekształcona w 7 Rilski pułk piechoty.
Działania
Wojny bałkańskie
Podczas I wojny bałkańskiej dywizja uczestniczyła w walkach w ramach 1 Armii, natomiast w II wojnie bałkańskiej znalazła się w strukturach 2 Armii serbskiej.
W wyniku napiętych relacji międzynarodowych na Bałkanach, car Bułgarii Ferdynand I ogłosił 30 września 1912 roku mobilizację. Po przygotowaniach 7 Rilska DP została przydzielona do 2 Armii serbskiej i rozmieszczona w zachodniej Bułgarii, w rejonie na południe od Dupnicy.
Rokowania pokojowe rozpoczęły się 30 lipca 2013 w Bukareszcie, a dzień później wprowadzono zawieszenie broni kończące II wojnę bałkańską. Po podpisaniu traktatu pokojowego car Ferdynand I ogłosił demobilizację armii.
I wojna światowa
W obliczu rosnącego zagrożenia wojennego, w lipcu 1914 roku sztab Armii Bułgarskiej rozpoczął aktualizację planów mobilizacyjnych. W marcu 1915 roku ogłoszono wytyczne dotyczące mobilizacji jednostek w dywizji, które obejmowały sztab, cztery pułki piechoty, dwa pułki rezerwowe, dwa pułki marszowe, dwa pułki pospolitego ruszenia, pułk etapowy oraz pododdziały wsparcia. Pułk artylerii został przekształcony w brygadę artylerii dwupułkowej, a do dywizji przydzielono także batalion inżynieryjny. Mobilizacja rozpoczęła się 24 września 1915. Po mobilizacji, wchodząc w skład 2 Armii gen. lejt. Todorowa, dywizja została rozmieszczona na południowym odcinku granicy bułgarsko-serbskiej.
W połowie października 1915 roku rozpoczęła się operacja owczopolska, zaplanowana i prowadzona przez bułgarską Kwaterę Główną. 2 Armia po dwóch dniach walk przełamała pozycje serbskie i rozpoczęła natarcie z użyciem dwóch dywizji w pierwszym rzucie. 7 Rilska DP, walcząca na południe od 3 Bałkańskiej DP, zdobyła Carevo Selo oraz obszary nad rzeką Bregalnicą w rejonie kotlin Koczansko Pole i Owcze Pole Sztip. Inne dywizje armii również odnotowały sukcesy, dzięki czemu 2 Armia zrealizowała swoje zadania i zeszła w dolinę rzeki Wardar.
W związku z zagrożeniem spowodowanym lądowaniem jednostek brytyjsko-francuskiego korpusu ekspedycyjnego w Salonikach, 2 Armia została podzielona na dwie części. 7 Rilska DP znalazła się w jej lewym skrzydle, gdzie miała zapewnić bezpieczeństwo południowego odcinka frontu od strony Grecji.
Na początku 1916 roku, po konferencji w Niszu, niemieckie dowództwo wycofało większość swoich jednostek z Bałkanów, a wojska bułgarskie zostały rozmieszczone wzdłuż granicy greckiej, blokując oddziały Ententy zgromadzone w Salonikach. Na prawym skrzydle obrony znajdowała się 2 Armia bułgarska złożona z 7 Rilskiej DP, 11 Macedońskiej DP, 2 Brygady Piechoty z 3 Bałkańskiej DP oraz Dywizji Kawalerii. Dowodzenie 2 Armią bułgarską sprawowała Kwatera Główna Armii Bułgarskiej.
26 maja, za zgodą Niemców i przy pasywnej postawie neutralnej armii greckiej, 7 Rilska DP przejęła kontrolę nad wąwozem Rupel, znajdującym się kilka kilometrów w głąb terytorium Grecji w dolinie rzeki Struma. Opanowanie tego obszaru miało kluczowe znaczenie dla obrony tego odcinka frontu, ponieważ przez dolinę, oddaloną o 11 km na północ od Sidirokastro, przebiegała ważna strategicznie droga w kierunku Sofii.
12 września oddziały Ententy przeszły do natarcia. Na kierunku trackim brytyjskie jednostki prowadziły działania demonstracyjne w dolinie rzeki Struma. 3 października 10 Irlandzka DP zdobyła wieś Yeniköy, bronioną przez 13 pp z 7 Rilskiej DP. Dzień później Brytyjczycy przeszli do obrony. W połowie października oddziały bułgarskie podejmowały bezskuteczne próby odzyskania utraconego terenu.
W lipcu 1919 w Dywizji skadrowano jeden pułk piechoty. W tym okresie dywizja dysponowała trzema pułkami piechoty (w tym jednym skadrowanym), pułkiem artylerii, batalionem inżynieryjnym, szpitalem polowym oraz kompanią intendencką.
Struktura organizacyjna
W grudniu 1903 roku, na podstawie dekretów księcia Ferdynanda I, rozpoczęto formowanie trzech nowych dywizji piechoty (7., 8. i 9.). W czasie pokoju dywizja składała się z dwóch brygad piechoty, pułku artylerii, batalionu inżynieryjnego, batalionu taborów i szpitala. W każdej brygadzie piechoty znajdowały się dwa dwubatalionowe pułki z kompanią wsparcia oraz plutonem ciężkich karabinów maszynowych, a pułk artylerii składał się z dwóch dywizjonów artylerii, z których każdy miał po dwie czterodziałowe baterie.
Stan w 1907 roku:
dowództwo dywizji – Dupnica
1 Brygada – Kiustendił
13 pułk piechoty – Kiustendił
16 pułk piechoty – Radomir
2 Brygada – Samokow
14 pułk piechoty – Dupnica
22 pułk piechoty – Samokow
7 pułk artylerii – Samokow
W przypadku wojny, struktura dywizji zwiększała się (w 1912 roku) do trzech brygad piechoty, a pułk artylerii przekształcał się w brygadę artylerii dwupułkowej. Etatowo dywizja posiadała 12 batalionów piechoty, batalion inżynieryjny oraz 8 baterii artylerii. W jej uzbrojeniu znajdowały się 24 813 karabinów, 24 ciężkie karabiny maszynowe oraz 72 działa. Stan osobowy wynosił 858 oficerów, 42 urzędników wojskowych, 3455 podoficerów, 32 918 szeregowych oraz 7550 koni.
Przypisy
Bibliografia
Dariusz Faszcza: Zapomniany sojusznik kajzerowskich Niemiec. Armia Bułgarska w czasie pierwszej wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2015. ISBN 978-83-7889-339-4.
T. Тодоров, T. Евтимов: Пътеводител на архивните фондове 1877–1945. T. 1. Sofia: Военно издателство, 1976.