7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów (znany również jako 7 Pułk Lekkokonny) to polska jednostka kawaleryjska, która znajdowała się na służbie we francuskiej armii.
Geneza
W armii napoleońskiej lance zyskały popularność dzięki pułkowi jazdy legionowej, który od 1807 roku był znany jako Pułk Lansjerów Legii Polsko-Włoskiej, a od 1808 roku jako Pułk Lansjerów Legii Nadwiślańskiej. 18 lipca 1811 roku pułk ten został wydzielony z Legii Nadwiślańskiej i przekształcony w 7 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Wielkiej Armii Napoleona. W tym samym czasie sformowano również 8 Pułk Szwoleżerów-Lansjerów pod dowództwem Tomasza Łubieńskiego, również składający się z Polaków.
Organizacja pułku
Pułk został zorganizowany według francuskich norm i składał się z czterech szwadronów bojowych, z których każdy miał po dwie kompanie, a także kompanii zapasowej oraz sztabu. Skład sztabu przedstawiał się następująco:
- 1 pułkownik
- 1 major
- 2 szefów szwadronu
- 2 adiutantów majorów
- 1 kwatermistrz
- 1 starszy lekarz
- 1 lekarz
- 2 młodszych lekarzy
- 2 adiutantów podoficerów
- 1 sztabs-trębacz
- 1 weterynarz
- 4 rzemieślników
Razem w sztabie było 19 osób oraz 24 konie.
Skład każdej z kompanii
Skład kompanii wyglądał następująco:
- 1 kapitan
- 1 porucznik
- 2 podporuczników
- 1 starszy wachmistrz
- 4 wachmistrzów
- 8 brygadierów
- 108 lansjerów
- 1 kowal
- 2 trębaczy
W każdej kompanii znajdowało się 128 ludzi oraz 129 koni. Łączny etat pułku wynosił zgodnie z tym 43 oficerów oraz 1000 podoficerów i żołnierzy. Te ramy etatowe zostały ustalone w dekrecie Napoleona z 24 czerwca 1808 roku.
Każda kompania była podzielona na cztery plutony. Każdy szwadron miał jeden pluton flankierski, który był stosowany głównie do zwiadów, ubezpieczeń oraz walki ogniowej z konia. Służba w plutonach flankierskich była szczególnie ryzykowna, a ich żołnierze byli bardziej narażeni na śmierć lub niewolę niż inni.
Kompania wyborcza
Jako pułk jazdy liniowej, 7 Pułk posiadał kompanię wyborczą, którą stanowiła pierwsza kompania pułku. Służyli w niej starannie dobrani żołnierze, zazwyczaj o dużym doświadczeniu, znakomici strzelcy oraz szermierze. Kompania ta miała stanowić jądro pułku, wokół którego miały się grupować inne pododdziały w trakcie walki. Często to właśnie kompania wyborcza prowadziła szarżujący regiment, przełamując szeregi wroga swoją siłą i zgraniem.
Sygnalizacja w pułku
Lansjerzy nadwiślańscy nie posiadali własnej orkiestry pułkowej, jaką na przykład mieli szwoleżerowie Gwardii Cesarskiej. W pułku znajdował się jeden trębacz brygadier (sztabs-trębacz) oraz szesnastu trębaczy kompanijnych. Ich rola była kluczowa w aspekcie sygnalizacji podczas walki, gdyż to oni wydawali sygnały do ataku, szarży, odwrotu czy zbiórki.
Skład narodowościowy pułku
Pułk składał się niemal wyłącznie z Polaków. Zgodnie z dekretem cesarskim, w pułku mogli służyć wyłącznie Polacy (choć było kilku Francuzów, głównie na stanowiskach oficerów-płatników, którzy stacjonowali w zakładzie pułku w Sedanie). Co więcej, uzupełnienia dla pułku, podczas pobytu w Hiszpanii, pochodziły wyłącznie z Księstwa Warszawskiego, co oznacza, że byli to wyłącznie Polacy.
Umundurowanie
Trzy polskie pułki szwoleżerów-lansjerów (7, 8 i 9) były jedynymi niefrancuskimi jednostkami wyraźnie wymienionymi w regulaminie umundurowania kawalerii, w dekrecie cesarskim z 7 lutego 1812 roku.
Podstawowe elementy munduru tych jednostek obejmowały: wysoką rogatywkę z daszkiem, granatową kurtkę z kolorowymi wyłogami oraz obcisłe granatowe spodnie. W każdym pułku noszono szerokie, ozdobne błękitne pasy z trzema białymi liniami. Kolory wyłogów, kołnierzy i mankietów różniły się, jednak w przypadku 7 pułku wszystkie te elementy były koloru żółtego.
Działania zbrojne
Pułk lansjerów nadwiślańskich brał udział w walkach we Włoszech, Niemczech, na Śląsku, w Hiszpanii oraz we Francji.
Lansjerzy zapisali się w pamięci szczególnie dzięki bitwom pod Hohenlinden w Bawarii oraz Albuerą w Hiszpanii. Podczas kampanii hiszpańskiej byli nazywani przez wrogów „los infernos picadores” (piekielnymi lansjerami) i doznali tylko jednej porażki (pod Yevenes w marcu 1809 roku, przy stosunku sił wynoszącym 10:1 na korzyść Hiszpanów).
Zobacz też
- Lansjerzy
- Szwoleżerowie
Przypisy
Bibliografia
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Jan Pachoński: Wojskowość polska w dobie legionów i Księstwa Warszawskiego 1795-1815. W: Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864. Tom II (1648-1864). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1966.