7 Pułk Piechoty Liniowej – pułk piechoty z okresu Królestwa Kongresowego w Polsce.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk został utworzony w 1815 roku. W czasie pokoju składał się z sztabu oraz dwóch batalionów, z których każdy miał po cztery kompanie, a do batalionów przynależały dwie kompanie rezerwowe. Każda kompania liczyła od 4 do 6 oficerów, 14-16 podoficerów oraz 184 szeregowców. Łącznie batalion liczył 830 żołnierzy. W skład pułku wchodziło 5 oficerów starszych, 54-55 oficerów młodszych, 160 podoficerów, 72 muzyków, a także od 1664 do 1676 szeregowców oraz 5 oficerów i od 71 do 82 podoficerów oraz szeregowych w rezerwie. W sumie pułk liczył około 2050 żołnierzy. Dwie pierwsze kompanie pułku były kompaniami wyborczymi – grenadierską i woltyżerską, a pozostałe określano jako kompanie fizylierskie, czyli strzeleckie.
W trakcie wojny planowano zwiększenie pułku do czterech batalionów, z których każdy miał składać się z 8 kompanii. W każdym batalionie, według etatu wojennego, jedna z nowo utworzonych kompanii miała pełnić rolę kompanii woltyżerskiej.
Pułk był częścią 2 Dywizji Piechoty. Po wybuchu powstania listopadowego nastąpiła reorganizacja jednostek piechoty, w wyniku której pułk włączono do zreorganizowanej 2 Dywizji Piechoty. 26 kwietnia 1831 roku przeprowadzono kolejną reorganizację piechoty armii głównej, dzieląc ją na pięć dywizji, a pułk został przydzielony do 2 Brygady 2 Dywizji Piechoty.
Dyslokacja pułku
Stanowisko: województwo lubelskie.
Miejsca dyslokacji pododdziałów pułku w 1830 roku:
- sztab – Lublin
- 1 batalion – Lublin
- 2 batalion – Markuszów
- dwie kompanie wyborcze – Warszawa (koszary Aleksandryjskie)
Żołnierze pułku
Pułkiem dowodzili:
- płk Feliks Grotowski (od 20 stycznia 1815)
- płk Franciszek Rohland (od 1818, z przerwą w latach 1819 i 1820, kiedy to dowództwo pułku było wakujące)
- ppłk Ludwik Oborski (od 6 lutego 1831, awans na płk 6 kwietnia)
- ppłk Marcin Kuczborski (od 16 kwietnia 1831).
Walki pułku
Pułk brał udział w walkach podczas powstania listopadowego.
Bitwy i potyczki:
- Warszawa (29 listopada 1830)
- Liw (11 lutego 1831)
- Janówek (18 lutego)
- Wawer (19 lutego)
- Grochów (Olszynka Grochowska, 25 lutego)
- Uścilug (5 marca)
- Dębe Wielkie (31 marca)
- Mińsk (10 kwietnia)
- nad Narwią (18 maja)
- Rajgród (29 maja)
- Wilno (19 czerwca)
- Szawle (8 lipca)
- Powendenie (11 lipca).
W 1831 roku, podczas wojny z Rosją, żołnierze pułku otrzymali 19 złotych i 16 srebrnych krzyży Orderu Virtuti Militari.
Uzbrojenie i umundurowanie
Podstawowe uzbrojenie piechurów stanowiły karabiny skałkowe. Początkowo były to karabiny francuskie wz. 1777 (kaliber 17,5 mm), które później zastąpiono rosyjskimi karabinami z fabryk tulskich wz. 1811 (kaliber 17,78 mm). Oprócz karabinów, piechurzy posiadali bagnety oraz tasaki (pałasze piechoty). Wyposażenie uzupełniały łopatki saperskie, ładownice na 40 naboi oraz pochwy na bagnety.
Umundurowanie żołnierzy składało się z granatowych kurtek i białych spodni sukiennych. Naramienniki były w kolorze niebieskim, a numer dywizji (2) był żółty. Używano czapek czwórgraniastych. Po reformie w 1826 roku wprowadzono pantalony zapinane na guziki. Czapki czwórgraniaste zostały zastąpione kaszkietami z czarnymi daszkami i białymi sznurami. Na kaszkiecie znajdowała się blacha z orłem, numer pułku oraz ozdobny pompon.
Chorągiew
Na tle granatowego krzyża kawalerskiego w czerwonym polu, umieszczono biały orzeł ze złoconą koroną, dziobem i szponami, w otoku z wieńca laurowego.
Pola między ramionami krzyża były czarne z niebieskim, a w rogach płata znajdowały się królewskie inicjały: A I, później M I z koroną, otoczone wieńcami laurowymi.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie – Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
- Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
- Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.