7 Pułk Piechoty Legionów „Garłuch” to jednostka wojskowa samodzielnego VIII rejonu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej, która działała w czasie okupacji niemieckiej. Żołnierze „Garłucha” uczestniczyli w powstaniu warszawskim.
Powstanie i organizacja
Pułk został utworzony w Warszawie w październiku 1939 roku z inicjatywy oficerów 7 Pułku Piechoty Legionów z 3 Dywizji Piechoty Wojska Polskiego. Na początku istniał jako jednostka kadrowa w ramach organizacji Orła Białego. Od 1940 roku działał samodzielnie jako główny oddział Związku Strzeleckiego. Na początku 1941 roku przeszedł pod dowództwo Okręgu Warszawskiego ZWZ, a następnie został rozwinięty do pełnych stanów etatowych. W okresie od października 1941 do kwietnia 1942 roku do pułku dołączono pododdziały Warszawskiej Organizacji Wojskowej.
Skład i dowództwo
Dowódcy:
- kpt. Kazimierz Lang ps. „Grzyb”, „Dziad” – od października 1939 do lutego 1942;
- mjr Stanisław Babiarz ps. „Wysocki” – od lutego 1942;
1. batalion – dowódcy:
- kpt. Michał Murmyłło ps. „Żubr” – od października 1939 do lutego 1940;
- mjr Mikołaj Sukniewicz ps. „Odyniec” – od lutego 1940 do końca 1944.
2. batalion – dowódcy:
- kpt. Zenon Jabłoński ps. „Szubert” – od lutego 1940 do lutego 1942;
- mjr Aleksander Mazur ps. „Zawisza” – od lutego 1942 do 1 sierpnia 1944 (poległ w walce na Rakowcu);
- kpt. Henryk Malec ps. „Bogumił” – od 2 sierpnia 1944 do końca 1944;
3. batalion – dowódcy:
- mjr Stanisław Babiarz ps. „Wysocki” – od października 1939 do lutego 1942;
- kpt. Stanisław Jankowski ps. „Korab” – od lutego 1942 do listopada 1943 (aresztowany i rozstrzelany);
- kpt. Wiktor Chrostowski ps. „Raf” – od listopada 1943 do stycznia 1944;
- kpt. Mieczysław Czarnecki ps. „Biały” – od stycznia 1944 do końca 1944.
Na koniec lipca 1944 roku pułk liczył około 2300 żołnierzy, zorganizowanych w 39 plutonach, od nr 1 do 39.
Zadania na wypadek wybuchu powstania
Głównym celem pułku „Garłuch” było przejęcie kontroli nad lotniskiem na Okęciu. Dowództwu pułku podlegała również Baza Lotnicza „Łużyce” w Warszawie, która miała obsługiwać lotnisko po jego zdobyciu.
Szlak bojowy
Rozkaz o rozpoczęciu działań zbrojnych dotarł do jednostek obwodu przed południem. Do godziny „W” zgłosiło się około 50% zarejestrowanych żołnierzy, przy czym najwięcej w baterii artylerii dowodzonej przez por. Romualda Jakubowskiego ps. „Kuba”. Około godziny 16.00, po ocenie sytuacji – wzmocnienia niemieckiej załogi lotniska oraz zwiększonej liczby stanowisk broni maszynowej – mjr „Wysocki” postanowił odwołać natarcie. Rozkaz jednak nie dotarł do por. „Kuby”, który z jego baterią zaatakował lotnisko z okolic wsi Zbarż. W trakcie marszu w otwartym terenie, oddział znalazł się pod ostrzałem niemieckiej broni maszynowej. Dowódca baterii poległ, a mimo rozkazu o przerwaniu natarcia, oddział musiał się wycofać. Niestety, na ich tyłach pojawił się niemiecki samochód pancerny, który otworzył ogień do wycofujących się powstańców. Z około 180 żołnierzy, około 120 zginęło, a pozostali rozproszyli się, z niewielką grupą, która zdołała dotrzeć na Mokotów.
Rejon nie zrealizował swojego zadania i przestał istnieć jako jednostka. Grupy żołnierzy pułku „Garłuch” oraz pojedynczy żołnierze walczyli w niemal wszystkich dzielnicach Warszawy. Wśród żołnierzy tego pułku był Henryk Jerzy Chmielewski.
Bibliografia
Kirchmayer Jerzy: Powstanie Warszawskie, Warszawa 1984.
Oddziały Powstania Warszawskiego, red. Komornicki Stanisław, Warszawa 1984.