7 Korpus Zmechanizowany (ros. 7-й механизированный корпус) to jednostka taktyczna wojsk zmechanizowanych Armii Czerwonej, która działała podczas II wojny światowej.
Formowanie i działania bojowe
Korpus został utworzony dwukrotnie. Pierwsze formowanie miało miejsce 8 lipca 1940 roku, kiedy to jego dowództwo powstało na bazie dowództwa 57 Korpusu Strzeleckiego. Na dzień 5 lipca 1941 roku, 7 Korpus Zmechanizowany dysponował 725 czołgami, w tym 29 T-34, 34 KW-1, 10 KW-2, 371 BT-7, 257 T-26 (w tym 70 z miotaczami płomieni) oraz 24 T-38. Dodatkowo, w składzie znajdowało się 68 samochodów pancernych BA-10 i BA-20. W momencie ataku Niemiec na ZSRR, 7 KZmech. znajdował się w rezerwie Stawki. W lipcu 1941 roku, w ramach Frontu Zachodniego, uczestniczył w działaniach na terytorium Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (Bitwa białostocko-mińska). W korpusie, w stopniu porucznika, służył Jakow Dżugaszwili, syn Józefa Stalina, który był dowódcą baterii w 14 pułku artylerii haubic 14 Dywizji Pancernej. Dowództwo korpusu zostało rozformowane 17 lipca 1941 roku.
Drugie formowanie 7 Korpusu Zmechanizowanego miało miejsce na podstawie rozkazu NKO nr 1124070 z 10 stycznia 1943 roku. W okresie od stycznia 1943 do września 1945 roku, 7 KZmech. brał udział w następujących operacjach:
Operacja dnieprowsko-karpacka – 24.12.1943 – 17.04.1944,
Operacja jasko-kiszyniowska – 20.08.1944 – 29.08.1944,
Operacja bułgarska – 05.09.1944 – 09.09.1944,
Operacja debreczyńska – 06.10.1944 – 28.10.1944,
Operacja budapeszteńska (Oblężenie Budapesztu) – 29.10.1944 – 13.02.1945,
Operacja praska – 06.05.1945 – 11.05.1945,
Operacja kwantuńska – 09.08.1945 – 02.09.1945.
Dowódcy korpusu
gen. mjr Wasilij Winogradow (lipiec 1940 – 17 lipca 1941)
gen. mjr Iwan Dubowoj (01.08.1943 – 05.11.1943),
gen. por. Fiodor Katkow (06.11.1943 – 03.09.1945).
Struktura organizacyjna
Skład w 1941 roku:
- 14 Dywizja Pancerna,
- 18 Dywizja Pancerna,
- 1 Dywizja Zmotoryzowana,
- 8 pułk motocyklowy,
- oddziały korpuśne:
- 251 samodzielny batalion łączności,
- 42 samodzielny zmotoryzowany batalion saperów,
- 107 samodzielna eskadra lotnicza.
Skład korpusu w 1943 roku:
- 16 Brygada Zmechanizowana,
- 240 pułk czołgów,
- 63 Brygada Zmechanizowana,
- 84 pułk czołgów,
- 64 Brygada Zmechanizowana,
- 177 pułk czołgów,
- 41 Gwardyjska Brygada Pancerna,
- 1440 pułk artylerii samobieżnej,
- 1821 pułk artylerii samobieżnej,
- 109 pułk artylerii przeciwpancernej,
- 614 pułk moździerzy,
- 40 gwardyjski dywizjon moździerzy (BM-13),
- samodzielny batalion motocyklowy,
- oddziały korpuśne:
- 136 samodzielny batalion saperów (od 15.10.1943 r.),
- 153 batalion remontowy (od 15.10.1943 r.), przeformowany 31.12.1944 r. na:
- 547 polowa baza remontowa czołgów,
- 548 polowa baza remontowa czołgów,
- 163 samodzielna kompania chemiczna (od 15.10.1943 r.),
- 612 samodzielna kompania transportowa (od 15.10.1943 r.),
- lotniczy oddział łączności (od 15.10.1943 r.),
- 40 piekarnia polowa (od 15.10.1943 r.),
- 1759 polowa kasa Gosbanku (od 15.10.1943 r.),
- 2649 poczta polowa (od 15.10.1943 r.).
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Robert Forczyk: Wojna pancerna na froncie wschodnim 1943–1945. Czerwony walec. Łódź: 2020. ISBN 978-83-7731-255-1.
Andrew Nagorski: Największa bitwa Moskwa 1941-1942. Stalin, Hitler i rozpaczliwa walka o Moskwę, która zmieniła bieg drugiej wojny światowej. Poznań: 2008. ISBN 978-83-7510-100-3.
Mark Siemiowicz Sołonin: Czerwiec 1941. Ostateczna diagnoza. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007. ISBN 978-83-7818-616-8. (pol.).
Mark Siemiowicz Sołonin: 22 czerwca 1941 czyli Jak zaczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007, seria: Historia. ISBN 978-83-7510-130-0. OCLC 750110162. (pol.).
7-й механизированный корпус/ 7 Korpus Zmechanizowany. [dostęp 2016-11-23].