7 Dywizjon Rakiet Taktycznych (7 drt) to samodzielna jednostka wojsk rakietowych i artylerii w strukturach ludowego Wojska Polskiego. Był częścią 20 Warszawskiej Dywizji Pancernej i miał swoją siedzibę w Budowie.
Historia
7 dywizjon rakiet taktycznych wywodzi swoje korzenie od 7 dywizjonu artylerii rakietowej, który został sformowany w styczniu 1957 roku w Choszcznie. W lipcu 1962 roku jednostka została podporządkowana 20 Dywizji Pancernej i przeniesiona do garnizonu w Budowie.
Wiosną 1963 roku rozpoczęto proces formowania dywizjonów rakiet taktycznych, które miały być włączone do dywizji ogólnowojskowych. Zgodnie z zarządzeniem szefa SG WP nr 0060/Org. z 8 kwietnia 1963, 7 drt został przekształcony w 7 dywizjon artylerii (etat 4/243). W jego początkowej strukturze znajdowały się: dowództwo i sztab, bateria dowodzenia, dwie baterie startowe (po jednej wyrzutni w każdej), pluton obsługi technicznej oraz pluton zaopatrzenia.
W lutym 1964 roku dywizjon został wyposażony w taktyczny zestaw rakietowy 2K6 Łuna. Pierwszy start miał miejsce 19 września 1964 roku. 20 listopada 1967 roku jednostka otrzymała zestaw 9K52 Łuna-M, będącym na etacie nr 30/004, z trzema wyrzutniami 9P113. Sprzęt starszej generacji został przekazany nowo powstającym dywizjom rakiet taktycznych.
Zarządzeniem szefa SG WP nr 054/Org. z 19 sierpnia 1976 roku, w terminie do 31 stycznia 1977 roku, dywizjon został przekształcony według etatu nr 30/202. Nowy etat zakładał dwie baterie startowe, z dwiema wyrzutniami 9P113 w każdej z nich.
Na koniec 1988 roku 7 dywizjon rakiet taktycznych miał etat nr 30/271, a jego podstawowe wyposażenie składało się z czterech wyrzutni 9P129.
W grudniu 1987 roku dywizjon został uzbrojony w nowoczesny rakietowy system balistyczny – zestaw 9K79 Toczka. Osiągnął on gotowość bojową w listopadzie 1988 roku, co zostało potwierdzone pierwszym startem bojowym z poligonu w Broczynie koło Czaplinka. 22 lutego 1990 roku, w dwóch rzutach – kołowym (wyrzutnie i zabezpieczenie techniczne) oraz kolejowym (logistyka i zabezpieczenie kwaterunkowe), dywizjon został przetransportowany do Choszczna. Jako samodzielna jednostka 7 drt istniał do października 1992 roku, kiedy to został podporządkowany nowo utworzonemu 2 Pomorskiemu Pułkowi Rakiet Taktycznych im. Hetmana Jana Zamoyskiego jako 2 dywizjon ogniowy. Jesienią 1992 roku sztandar 7 drt został przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
2 Pomorski Pułk Rakiet Taktycznych został rozformowany w 2002 roku. Od 1 stycznia 2002 roku, nie zmieniając miejsca stacjonowania, dywizjon jako dywizjon ogniowy wszedł w skład 1 Mazurskiej Brygady Artylerii w Węgorzewie.
W latach 1988–1999 dywizjon przeprowadził cztery strzelania bojowe, które zakończyły się pozytywnymi wynikami. Mimo braku wsparcia ze strony producenta, do końca istnienia pododdziału wszystkie cztery wyrzutnie 9P129 zestawu Toczka, rakiety oraz pojazdy pomocnicze były w pełni sprawne bojowo, a polscy artylerzyści opracowali kompletną dokumentację techniczną. W związku z brakiem części zamiennych, wyczerpaniem rezerw rakiet oraz brakiem odpowiedniej bazy remontowej podjęto decyzję o likwidacji dywizjonu, który został rozformowany 30 września 2005 roku.
Starty bojowe
Zestaw 2K6
19.09.1964 (por. R. Kłos; ppor. Zakrzewski)
30.01.1966 (kpt. S. Jancewicz; ppor. A. Kunski)
Zestaw 9K52
25.09.1968 (kpt. Wołosowicz; ppor. Nicpon)
20.09.1970 (por. Zakrzewski; ppor. Jerzy Olech)
17.03.1971 (por. Romuald Beyger; ppor. Nawrocki)
8.06.1972 (por. Romuald Beyger; ppor. Nawrocki)
25.09.1972 (por. Marian Sapała; ppor. Skoczylas)
30.06.1973 (por. Jerzy Olech; ppor. Leszek Trawczyński)
11.05.1974 (por. Romuald Beyger; ppor. Ratajczyk)
2.02.1975 (por. Romuald Beyger; ogn. Kucharski)
3.03.1976 (por. Leszek Trawczyński; ppor. Stanisław Jakubaszek)
4.08.1977 (kpt. Jerzy Olech; ppor. Janusz Trzewikowski)
15.05.1978 (kpt. Jerzy Olech; ppor. Zenon Fedorowicz)
23.03.1979 (por. Andrzej Duljasz; ppor. Maciej Zieliński)
25.02.1980 (por. Andrzej Duljasz; ppor. Krawczuk)
3.08.1981 (por. Maciej Zieliński; ppor. Roman Dłutek)
28.05.1982 (por. Zenon Fedorowicz; ppor. Andrzej Prokopek)
14.09.1982 (por. Zenon Fedorowicz; ppor. Ryszard Bożek)
3.09.1984 (por. Zenon Fedorowicz; ppor. Włodzimierz Bubiłek)
2.09.1986 (por. Andrzej Prokopek; ppor. Piotr Adamski)
Zestaw 9K79
10.11.1988 (kpt. Zenon Fedorowicz; ppor. Włodzimierz Bubiłek)
27.07.1989 (por. Marek Dróżdż; ppor. Piotr Krzoska)
09.1992 (kpt. Włodzimierz Bubiłek; por. Andrzej Mordaka)
19.05.1999 (kpt. Piotr Krzoska, ppor. Jan Jankowski)
Struktura organizacyjna
dowództwo i sztab
bateria dowodzenia
2 baterie startowe
dwa plutony
bateria techniczna
pluton remontowy
pluton zaopatrzenia
pluton medyczny
Razem w drt:
4 wyrzutnie rakiet taktycznych 9P129
4 samochody transportowo-załadowcze
wozy transportowe
stacja sprawdzeń AKIM
stacja sprawdzeń MTO
Dowódcy dywizjonu
mjr Lech Karpiński od 5.04.1957 (dowódca 7 dar)
mjr Ryszard Gałecki od 10.1960
mjr Jan Gajda od 11.1961
mjr dypl. Wiesław Kucharczyk od 11.1961
mjr Jan Gajda od 11.1963 (dowódca 7 drt)
mjr dypl. Juliusz Murawski od 11.1965
mjr dypl. Janusz Copiński od 1.09.1966
mjr dypl. Marian Skup od 1.04.1967
mjr dypl. Eugeniusz Hołod od 10.10.1972
mjr Stanisław Bazior od 2.11.1978
mjr dypl. Edward Kabala od 04.1979
mjr Jerzy Olech od 4.02.1982
kpt. dypl. Marek Ojrzanowski od 5.08.1983 do 30.11.1989
mjr dypl. Andrzej Kolasa od 1.12.1989 do 15.10.1993
mjr dypl. Andrzej Prokopek od 16.10.1993 do 13.04.1998
kpt. mgr Andrzej Mordaka od 14.04.1998 do 22.04.2002
ppłk dypl. Henryk Łomnicki od 23.04.2002 do 30.09.2005
Przekształcenia
7 dywizjon artylerii rakietowej → 2 dywizjon ogniowy 2 pułku rakiet taktycznych → dywizjon ogniowy 1 Mazurskiej Brygady Artylerii
dywizjon ogniowy 1 Mazurskiej Brygady Artylerii ↘ rozformowany w 2005
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska pancerne i zmechanizowane w latach 1955–1990. „Poligon” nr 3/2010
Marek Ojrzanowski: Baczność! … Spocznij! Meandry i wyzwania. Wspomnienia i refleksje ze służby wojskowej 1969–2011. Warszawa: Warszawska Firma Wydawnicza SG, 2013. ISBN 978-83-7805-861-8.
Michał Trubas. Ostatni pododdział rakietowy w polskich Wojskach Lądowych. „Militaria i fakty”. 1, 2006. Warszawa. ISSN 1509-8524.
Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2, 2011. [zarchiwizowane z adresu 2019-06-21].
Mariusz Cielma (mac76): Brygada Rakiet LWP. 2009-08-06. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-17)]. (pol.).
Robert Rochowicz. Rakiety operacyjne i taktyczne w Siłach Zbrojnych PRL. „Poligon”. Nr 1(62), s. 56-68, styczeń-marzec 2018. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1895-3344.