7 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (7 daplot) – to pododdział artylerii przeciwlotniczej Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej.
Na mocy rozkazu L.dz. 470 Ministra Spraw Wojskowych z dnia 10 maja 1924 roku, utworzono samodzielną baterię artylerii przeciwlotniczej nr 7. Dwa lata później bateria została przekształcona w samodzielny dywizjon artylerii przeciwlotniczej nr 7. Zarówno bateria, jak i dywizjon funkcjonowały w ramach struktury organizacyjnej 7 pułku artylerii ciężkiej aż do wiosny 1931 roku.
Jednostka ta miała swoją siedzibę w garnizonie Poznań, w obszarze Okręgu Korpusu Nr VII.
W zakresie szkolenia fachowego oraz inspekcji, pododdział podlegał dowódcy 11 Grupy Artylerii (w latach 1929–1938), a następnie dowódcy Grupy Artylerii Przeciwlotniczej (od 20 maja 1938) oraz dowódcy 1 Grupy Artylerii Przeciwlotniczej (od 22 sierpnia 1939).
== Mobilizacja i rozformowanie dywizjonu ==
7 daplot był jednostką przeznaczoną do mobilizacji. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, sformował pododdziały artylerii przeciwlotniczej dla głównych jednostek piechoty oraz kawalerii, które miały być użyte w Armii „Poznań” i „Łódź”.
W dniach 24-25 sierpnia 1939 roku dywizjon w ramach mobilizacji alarmowej wystawił w grupie jednostek oznaczonych kolorem brązowym (podgrupa 2 – OPL) pięć pododdziałów:
- bateria artylerii przeciwlotniczej motorowa typ A nr 10 dla 10 DP
- bateria artylerii przeciwlotniczej motorowa typ A nr 14 dla 14 DP
- bateria artylerii przeciwlotniczej motorowa typ A nr 17 dla 17 DP
- bateria artylerii przeciwlotniczej motorowa typ A nr 25 dla 25 DP
- bateria artylerii przeciwlotniczej motorowa typ B nr 87 dla Wielkopolskiej BK
Nadwyżki dywizjonu, które pozostały po zakończeniu mobilizacji, zostały przekazane do Ośrodka Zapasowego Artylerii Przeciwlotniczej Nr 1 w Warszawie. Po zakończeniu mobilizacji i przekazaniu nadwyżek, dywizjon został rozformowany.
Od połowy maja 1939 roku dywizjon szkolił 37-osobowy pluton artylerii przeciwlotniczej, który został wystawiony przez Zakłady Spółki Akcyjnej H. Cegielski w Poznaniu. W skład plutonu wchodzili robotnicy, pracownicy straży przemysłowej oraz uczniowie przyzakładowej szkoły zawodowej. Dowództwo plutonu objął por. rez. Kazimierz Borowski, a działonowymi byli Jan Przynoga i Tadeusz Bulski. Pluton był uzbrojony w dwie 40 mm armaty przeciwlotnicze wzór 1936.
== Kadra dywizjonu ==
Dowódcy:
- kpt. Jan Adam Alojzy Meissner
- mjr Franciszek Jórasz
- mjr Mieczysław Zylber (1935-1939)
Obsada personalna samodzielnego dywizjonu artylerii przeciwlotniczej nr 7 w 1928:
- kpt. Adam Jan Alojzy Meissner (ur. 26 III 1893, zm. 1940 Starobielsk, w latach 1936–1939 dyrektor nauk Wołyńskiej SPRArt)
- kpt. Bronisław Sylwester Górski (ur. 31 XII 1892, w 1932 major, dowódca 2 daplot)
- kpt. Tadeusz Przewoski (ur. 11 X 1897, w 1932 w Komendzie OC „Barycz”)
- por. Edward Florentyn Rożnowski (ur. 16 X 1893, w 1932 w dyspozycji dowódcy OK VII)
- por. Franciszek Jan Kruszyn (ur. 21 XII 1898, w 1932 w 8 daplot)
- por. Stanisław I Jaszewski (ur. 22 VI 1889, w 1932 w CWArt)
- por. Władysław Jan Karol Metule
- por. Tadeusz I Moszyński (ur. 28 X 1898, w 1932 w 6 daplot)
Obsada personalna 7 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej w 1932:
- mjr Franciszek Jórasz – dowódca dywizjonu (ur. 26 IX 1894 w Korczynie, zm. 13 XII 1968 r. w Poznaniu), w 1939 zastępca dowódcy 1 paplot)
- kpt. Teodor August Sylwester Zachariasiewicz (ur. 31 XII 1899, zm. 1940 Charków, w latach 1937–1939 dowódca 13 baplot)
- por. Alfons Köhler
- por. Wiktor Borodzicz (we IX 1939 dowódca 17 baplot)
- por. Michał Lipnicki
- por. Władysław Jan Karol Matula
- por. Zbigniew Maciej Przyborowski
- por. Janusz Kodrębski (słuchacz W.S.Woj. 1936–1938, we IX 1939 kpt. dypl., kwatermistrz 14 DP)
- por. Franciszek Łabiak (w 1944 dowódca II/5 paplot)
- por. Henryk Władysław Wilczek
- por. Jan Działak (major 7 paplot)
- por. Józef Janowicz (we IX 1939 dowódca 4/1 morskiego daplot)
Obsada personalna 7 daplot w 1939:
- dowódca dywizjonu – mjr Mieczysław Zylber
- adiutant – kpt. Jan Działak
- dowódca 1 baterii – kpt. kontr. Platon Takajszwili
- dowódca 2 baterii – kpt. Stanisław Zaleski
- dowódca 3 baterii – kpt. Paweł Kazimierz Żniński
- dowódca plutonu łączności – por. Władysław Żyromski
=== Żołnierze dywizjonu – ofiary zbrodni katyńskiej ===
Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.
== Symbole dywizjonu ==
Sztandar
11 kwietnia 1938 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził wzór sztandaru dla dywizjonu.
29 czerwca 1938 roku, w Poznaniu, na placu ćwiczeń artylerii w Golęcinie-Sołaczu, gen. dyw. Juliusz Rómmel, w imieniu Prezydenta RP, wręczył dowódcy dywizjonu sztandar ufundowany przez poznańskich rzemieślników. Sztandar został poświęcony przez biskupa polowego Józefa Gawlinę. W czasie ceremonii sztandar trzymał Ignacy Knopiński, starszy cechu mistrzów rzeźnickich. Tego dnia sztandary otrzymały również: 14 pal, 17 pal, 25 pal, 7 pac oraz 7 dak. Uroczystość zakończyła się defiladą, którą prowadził dowódca 7 Grupy Artylerii, płk art. Michał Jancewicz.
Opis sztandaru
Na prawej stronie płatu sztandaru widnieje numer dywizjonu umieszczony w rogach, według wzoru określonego w „Dzienniku Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych” nr 6 z 1937 roku, poz. 77.
Na lewej stronie płatu sztandaru znajdują się na tarczach w poszczególnych rogach:
- w prawym górnym – wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej
- w prawym dolnym – godło miasta Poznania
- w lewym górnym – wizerunek św. Barbary, patronki artylerzystów
- w lewym dolnym – odznaka pamiątkowa 7 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej
Na dolnym ramieniu Krzyża Kawalerskiego widnieje haftowany napis „Poznań 8 VII 1926”, który upamiętnia datę i miejsce powstania dywizjonu.
Po kampanii wrześniowej sztandar zaginął. 7 maja 1970 roku do redakcji „Żołnierza Wolności” dotarła paczka zawierająca dwa płaty sztandarów artylerii przeciwlotniczej wraz z grotami. Jednym z nich był sztandar 7 daplot. Do przesyłki dołączono artykuł Jana Buszko pt. „Symbole żołnierskiej chwały”, opublikowany w „Żołnierzu Wolności” z 3 października 1969 roku. Nadawca nie ujawnił się. Sztandar został przekazany do zbiorów Muzeum Wojska Polskiego, gdzie jest eksponowany do dziś.
Odznaka pamiątkowa
13 sierpnia 1932 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej artylerii przeciwlotniczej.
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
- Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928
- Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34
- Tadeusz Mirowski, Tradycje bojowe jednostek przeciwlotniczych, Przegląd Wojsk Lądowych Nr 8 z 2001
- Zbigniew Moszumański, Dowództwa grup artylerii przeciwlotniczej (1929–1939), Przegląd Wojsk Lądowych Nr 8 z 2000
- Zbigniew Moszumański, Sztandary i odznaki jednostek przeciwlotniczych do roku 1939, „Przegląd Wojsk Lądowych”, 9 (447), 1996, Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe, ISSN 0478-6688.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939, Kraków: Fundacja CDCN, 2006, ISBN 978-83-7188-899-1.
- Kazimierz Satora, Opowieści wrześniowych sztandarów, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990, ISBN 83-211-1104-1.
- Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny „W”, Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza „Ajaks” i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3.
- Henryk Wielecki i Rudolf Sieradzki, Wojsko Polskie 1921-1939. Organizacja i odznaki artylerii, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1994, wyd. I, ISBN 83-85621-44-X.
- Zenon Z. Szymankiewicz, Poznań we wrześniu 1939, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1985, ISBN 83-210-0507-1, OCLC 749217925.