7 Dywizjon Artylerii Pancernej – samodzielny pododdział broni pancernej ludowego Wojska Polskiego
Formowanie i zmiany organizacyjne
Dywizjon został sformowany w Chopniowie pod Łuckiem na podstawie rozkazu dowódcy Armii Polskiej w ZSRR nr 074 z dnia 7 kwietnia 1944, według etatu nr 04/504, z pominięciem kompanii rusznic przeciwpancernych.
Zgodnie z zarządzeniem szefa sztabu Armii Polskiej w ZSRR nr 0164 z 28 lipca 1944, dywizjon został przeformowany według etatu nr 04/568.
W procesie formowania dywizjonu wykorzystano 4 kompanię dział SU-57 z 1 batalionu rozpoznawczego.
Dowódcy dywizjonu
Okres wojny:
mjr Jerzy Ponomarow (od 7 czerwca do 29 września 1944)
mjr Leonard Krawczenko (od 29 września 1944 do końca wojny)
Działania bojowe
Do 7 czerwca 1944 dywizjon był pod dowództwem Armii Polskiej w ZSRR, a następnie przeszedł pod dowództwo 1 Armii Wojska Polskiego. Początkowo funkcjonował pod nazwą: 7 Samodzielny Dyon Artylerii Samochodowej SU-57.
W okresie od 16 czerwca do 8 sierpnia 1944 roku dywizjon przemaszerował do Osuchowa, gdzie otrzymał specjalne zadanie ochrony sztabu 1 Armii WP (16 września ochraniał sztab podczas jego przegrupowania do Zielonej, pod Warszawą). 26 października na mocy rozkazu Naczelnego Dowódcy WP przeszedł do dyspozycji 1 Dywizji Piechoty i przemaszerował do Białołęki Dworskiej, zajmując tam stanowiska ogniowe w kontakcie z nieprzyjacielem. Następnie dywizjon został przeniesiony w rejon Jabłonna, Legionowo, gdzie do 17 listopada pozostawał na stanowiskach obronnych. Po raz kolejny odkomenderowany do ochrony sztabu 1 Armii WP, zakwaterował w Starej Miłośnie.
W związku z przełamaniem obrony niemieckiej na Pilicy, 14 stycznia 1945 roku dywizjon przeszedł do Bydgoszczy, gdzie został podporządkowany dowódcy 1 Samodzielnej Brygady Kawalerii i w jej składzie wykonał marsz rozpoznawczy do Koronowa oraz w kierunku Złotowa.
Następnie dywizjon udał się do miejscowości Szwecja i 14 lutego opanował wieś Tarnówka. 19 lutego wspólnie z 1 batalionem rozpoznawczym zajął stanowiska obronne w Koronowie. 4 marca przemaszerował do Mirosławca, a potem do Sławoborza, które utrzymywał do 11 marca. Po zajęciu stanowisk obronnych w Zagórzu dywizjon pozostał tam do momentu wymarszu nad Odrę, gdzie zajął pozycje na północnym skraju lasu Stare Łysogórki, przygotowując się do forsowania rzeki. Po sforsowaniu Odry 18 kwietnia dywizjon wykonał przemarsz do miejscowości Brunow, a 24 kwietnia obsadził stanowiska obronne w rejonie Börnicke. Po przeprowadzeniu kilku marszów zwiadowczych i zajęciu stanowisk obronnych, 2 maja dywizjon przeszedł w kierunku Łaby, a w miejscowości Esslack zajął pozycje obronne. 6 maja rozpoczął marsz w kierunku wschodnim, kiedy to nastał koniec wojny.
Po powrocie do kraju, na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 246/org z 13 listopada 1945 roku, dywizjon został rozformowany.
Po rozformowaniu dywizjonu, sprawne działa samobieżne SU-57 zostały przekazane do Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Skład etatowy
Dowództwo
pluton dowodzenia,
3 baterie dział samobieżnych,
4 działony,
drużyny: zaopatrzenia bojowego, remontowa, gospodarcza, punkt sanitarny.
Razem:
żołnierzy – 165 (oficerów – 51, podoficerów – 73, kanonierów – 41)
sprzęt:
działa samobieżne SU-57 – 13
samochód pancerny BA-64 – 1
samochody – 19
motocykle – 4
Kamuflaż i oznakowanie wozów
Wozy bojowe malowane były farbą olejną w kolorze ciemnozielonym. Odcienie poszczególnych pojazdów mogły się różnić, a nawet zmieniać kolor.
W sytuacjach tego wymagających, pojazdy malowano w nieregularne plamy o różnej wielkości i kształcie. Oprócz podstawowego koloru, używano brązu, czerni lub koloru piaskowego. Taki sposób malowania stosowano jednak sporadycznie.
W zimie wozy bojowe malowano na biało, stosując tzw. bielidło. Białą farbę nakładano bezpośrednio na zieloną farbę ochronną, pokrywając nią cały pojazd lub tylko część jego powierzchni, tworząc nieregularne plamy deformujące kształt. Zamiast farby mogło być używane wapno.
Na wieży malowano orła. Stylizowany, aczkolwiek znacznie uproszczony kształt orła był wzorowany na orle piastowskim. Wysokość orła wahała się od 20 do 40 cm.
Oznakowanie taktyczne
Numery taktyczne dywizjonu:
11 dział SU-57 o numerach od 501 do 511. Numery te prawdopodobnie były aktualne do końca wojny.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.
Magnuski, Janusz: Wozy bojowe LWP: 1943-1983. Magnuski, Janusz. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5. Brak numerów stron w książce.