7 Brygada Strzelców to oddział piechoty w ramach Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W grudniu 1919 roku, na skutek rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa oraz naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim, zatwierdzono utworzenie ukraińskich jednostek wojskowych na terenie Polski. Równocześnie Armia URL rozpoczęła gruntowną reorganizację swoich sił, które zostały osłabione w walkach przeciwko wojskom „białej” i „czerwonej” Rosji.
Na mocy rozkazu Naczelnego Dowództwa Sił Zbrojnych Ukraińskiej Republiki Ludowej nr 3 z 10 stycznia 1920 roku, nakazano sformowanie 4 Brygady Strzelców w Kamieńcu Podolskim. Na dowódcę został mianowany płk Ołeksandr Szapował. W skład brygady miały wchodzić trzy kurenie strzelców, pułk artylerii, oddział konny oraz sotnia karabinów maszynowych. 2 lutego do Kamieńca przybył płk Szapował, przejmując dowództwo nad wszystkimi ukraińskimi jednostkami oraz instytucjami wojskowymi w mieście (w tym 1 pułkiem rekrutów). Rozkaz Naczelnego Dowództwa SZ nr 5 z 25 lutego określał, że dowódca brygady będzie podlegał bezpośrednio ministrowi spraw wojskowych. W połowie marca 1920 roku powołano już sztab brygady, zakończono formowanie pierwszego kurenia, a w trakcie organizacji znajdowały się drugi kureń, sotnia konna, bateria artylerii oraz sotnia techniczna. Przy sztabie stworzono rezerwę oficerów i urzędników wojskowych, a opiekę medyczną zapewniał punkt sanitarny oraz przydzielony oddział Czerwonego Krzyża.
Broń, umundurowanie oraz sprzęt wojskowy dostarczały jednostki polskie, które przekazały Ukraińcom m.in. 350 karabinów oraz 8,5 tysiąca nabojów. 20 marca 4 Brygada Strzelców została włączona w skład nowo powstałej 2 Dywizji Strzelców płk. Ołeksandra Udowyczenki (od 29 maja znanej jako 3 Żelazna Dywizja Strzelców). 26 maja brygada składała się z sztabu, samodzielnej sotni konnej, 10., 11. i 12. kureni strzelców, 4 sotni technicznej oraz 4 pułku artylerii. Na mocy rozkazu dowódcy dywizji nr 27 z 9 czerwca, brygada otrzymała numer 7, a jej kurenie odpowiednio 19, 20 i 21. W wyniku znacznych strat osobowych na froncie, 28 lipca cały stan osobowy 7 BS został tymczasowo zebrany w dwóch kureniach zbiorczych. W październiku w brygadzie przeprowadzono mobilizację, co umożliwiło odtworzenie trzeciego kurenia.
W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie musiały prowadzić działania zbrojne samodzielnie.
21 listopada, pod naciskiem wojsk sowieckich, brygada poniosła znaczne straty i przeszła na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie została internowana przez Wojsko Polskie. 23 listopada niedobitki brygady przekształcono w kureń, który z numerem porządkowym 19 wszedł w skład nowej 7 Zbiorczej Brygady Strzelców.
Struktura organizacyjna
Organizacja brygady w październiku 1920:
- dowództwo i sztab
- sotnia techniczna
- samodzielna sotnia konna
- 19 kureń strzelców
- 20 kureń strzelców
- 21 kureń strzelców
- dwie lekkie baterie artylerii
Żołnierze oddziału
Przypisy
Bibliografia
Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
Paweł Szandruk: Organizacja wojska ukraińskiego na Podolu z początkiem r. 1920 i wyprawa na Mohylów (26—28 kwietnia 1920 r.). „Bellona”. 29 (2), s. 202-218, 1928. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy.
Sebastian Szajdak: Polsko–ukraiński sojusz polityczno–wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.