7 Brygada Ochrony Pogranicza

7 Brygada Ochrony Pogranicza

7 Brygada Ochrony Pogranicza to jedna z brygad w ramach struktury organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Brygada została utworzona w 1948 roku z Mazurskiego Oddziału WOP nr 5, na podstawie rozkazu MON nr 055/org. z dnia 20 marca 1948. W skład brygady wchodziły cztery bataliony, a jej etat obejmował 973 żołnierzy oraz 10 pracowników cywilnych.

Jednostka ta została podporządkowana Głównemu Inspektoratowi Ochrony Pogranicza, a zaopatrzenie realizowane było przez kwatermistrzostwo okręgu wojskowego.

Zarządzeniem Ministra Obrony Narodowej nr 205/Org. z dnia 4 grudnia 1948, z dniem 1 stycznia 1949, Wojska Ochrony Pogranicza zostały podporządkowane Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego. Przejęcie zaopatrzenia brygady miała na celu Komenda Wojewódzka MO.

Sztab brygady miał swoją siedzibę w Kętrzynie.

Aby podkreślić wojskowy charakter ochrony granic, od 1 stycznia 1950 roku powrócono do wcześniejszego nazewnictwa jednostek, określając je jako „Wojska Ochrony Pogranicza”. 1 stycznia 1951 wprowadzono nową numerację batalionów i brygad Wojsk Ochrony Pogranicza, a na bazie 7 Brygady Ochrony Pogranicza utworzono 19 Brygadę WOP.

Struktura organizacyjna

W 1948 roku struktura brygady przedstawiała się następująco:

  • dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia
  • samodzielny batalion ochrony pogranicza nr 3 – Braniewo
  • samodzielny batalion ochrony pogranicza nr 5 – Bartoszyce
  • samodzielny batalion ochrony pogranicza nr 9 – Węgorzewo
  • samodzielny batalion ochrony pogranicza nr 11 – Kowale Oleckie

Etat brygady przewidywał 4 bataliony, 973 żołnierzy oraz 10 pracowników cywilnych.

W obszarze odpowiedzialności brygady działały trzy GPK:

  • Graniczna Placówka Kontrolna nr 25 „Braniewo” (drogowa)
  • Graniczna Placówka Kontrolna nr 26 „Bartoszyce” (kolejowa)
  • Graniczna Placówka Kontrolna nr 27 „Korsze” (kolejowa)

Sztandar oddziału

Sztandar dla Mazurskiego Oddziału WOP nr 5 został ufundowany przez mieszkańców ziemi warmińsko-mazurskiej.

Na lewej stronie płatu sztandaru umieszczono herby miast: Olsztyna, Bartoszyc, Kętrzyna oraz Olecka. Na drzewcu znajdują się 47 gwoździ pamiątkowych, w tym gwoździe z powiatów granicznych z napisami: „Powiat Braniewski”, „Powiat Kętrzyński”, „Powiat Bartoszycki”, „Powiat Landsberg” oraz „Powiat Węgorzewski”.

W następnych latach zmieniała się numeracja jednostki oraz jej nazwa, jednak na sztandarze nie wprowadzono żadnych modyfikacji.

Sztandar był dwukrotnie przekazywany do Muzeum Wojska Polskiego. Po raz pierwszy 20 maja 1956 roku, ale już 19 grudnia 1957 roku wrócił do Kętrzyna, a po raz drugi do Muzeum WP trafił 28 lipca 1964 roku.

Dowódcy brygady

  • mjr Władysław Kłonica
  • płk Ilia Sznajdler

Przekształcenia

5 Oddział Ochrony Pogranicza → 5 Mazurski Oddział WOP → 7 Brygada Ochrony Pogranicza → 19 Brygada WOP → Grupa Manewrowa WOP Kętrzyn i Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Kętrzyn → 19 Oddział WOP → 19 Kętrzyński Oddział WOP

Przypisy

Bibliografia

  • Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Tadeusz Niedziela: Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznicę objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945-1995. Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. 1995.
  • Grzegorz Goryński. Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945 – 1965. Próba oceny – cz. I. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/11, 2011. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
  • Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
  • Wykaz dyslokacyjny pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1948−1956, Szczecin, Archiwum Straży Granicznej.
  • Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/9, Historia Kętrzyńskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Kętrzyn 1961.