7 Brygada Artylerii (7 BA) – jednostka artylerii Wojska Polskiego II RP.
Historia brygady
Brygada została utworzona na podstawie rozkazu Generalnego Inspektora Artylerii z dnia 18 maja 1920 roku w obrębie Okręgu Generalnego „Kielce”, jako organiczna jednostka artylerii 7 Dywizji Piechoty. Na stanowisko dowódcy brygady został mianowany pułkownik Jan Orzechowski, który wcześniej pełnił funkcję oficera artylerii w Dowództwie Okręgu Generalnego „Kielce”. Dowództwo brygady formowało się w garnizonie Częstochowa. 23 maja 1919 roku, stacjonujący w garnizonie Warszawa, 6 pułk artylerii polowej, dowodzony przez pułkownika Aleksandra Kowalewskiego, został przekształcony w 7 pułk artylerii polowej, przeniesiony do Częstochowy i włączony do struktury brygady. 26 maja 1926 roku w Radomiu rozpoczęto formowanie 7 pułku artylerii ciężkiej pod dowództwem pułkownika Aleksandra Aleksandrowicza.
Na początku grudnia 1919 roku, z powodu niedoborów kadrowych i sprzętowych, zaniechano utworzenia II dywizjonu oraz rozformowano dowództwo 7 pułku artylerii ciężkiej.
Na dzień 1 maja 1920 roku brygada miała do dyspozycji 36 dział polowych oraz 2 działa ciężkie.
Na początku 1921 roku I/7 pac został przekształcony w 7 dywizjon artylerii ciężkiej. 24 kwietnia 1921 roku 7 dac dotarł do stałego garnizonu Kielce, gdzie zajmował Koszary imienia księcia Józefa Poniatowskiego.
W listopadzie 1921 roku, w związku z przejściem wojska na organizację pokojową, 7 BA została rozformowana. 7 pułk artylerii polowej pozostał w składzie 7 Dywizji Piechoty, natomiast 7 dywizjon artylerii ciężkiej został 16 października 1921 roku włączony w skład 4 pułku artylerii ciężkiej jako II dywizjon.
Organizacja brygady w grudniu 1919
Dowództwo 7 Brygady Artylerii
7 pułk artylerii polowej – mjr Adam Zarzycki
I dywizjon (1, 2 i 3 bateria)
II dywizjon – por. Władysław Rudnicki
4 bateria we wsi Ozierany nad Prypecią, w składzie 9 DP
5 bateria
6 bateria
III dywizjon (7, 8 i 9 bateria) – kpt. Juliusz Szponar
I dywizjon 7 pułku artylerii ciężkiej
1 bateria (eks-2 bateria wałowa, eks-2 bateria 4 pac) w Międzyświeciu i Wilamowicach na Śląsku Cieszyńskim, w trakcie przezbrojenia w francuskie armaty 105 mm wz. 1913
2 bateria (eks-1 bateria) w Częstochowie
3 bateria (eks-2 bateria) w Częstochowie
Z uwagi na brak koni oraz umundurowania, obie baterie 7 pac stacjonujące w koszarach Zacisze w Częstochowie nie mogły osiągnąć „pogotowia marszowego”.
Dowódcy brygady
płk art. Jan Orłowski (V? – X 1919)
płk art. Władysław Jung (X 1919 – IV 1920)
ppłk art. Ludwik Monné (p.o. od 12 XII 1919)
mjr/ppłk Witold Konczakowski (p.o. 1920)
ppłk art. Józef Karol Luberadzki (IX 1920 – XI 1921)
Przypisy
Bibliografia
Witold Jarno: Okręg Generalny Nr III Kielce w latach 1918-1921. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2003. ISBN 83-88679-31-7.
Roman Łoś: Artyleria polska 1914-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991. ISBN 83-11-07772-X.
Władysław Ryłko: Zarys historii wojennej 7-go Pułku Piechoty Artylerii Polowej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920.
Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
Mieczysław Wiliński: Zarys historii wojennej 4-go Pułku Artylerii Ciężkiej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920.
Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.