7 Batalion Pancerny
7 Batalion Pancerny (7 bpanc) był oddziałem broni pancernych w Polskim Wojsku w okresie II Rzeczypospolitej.
Jednostka ta funkcjonowała zarówno w czasie pokoju, jak i w sytuacjach mobilizacyjnych, realizując zadania związane z oddziałami i pododdziałami broni pancernej. Oprócz tego zajmowała się organizacją i szkoleniem. Batalion miał swoją siedzibę w garnizonie Grodno, a wydzielona kompania czołgów TK stacjonowała w garnizonie Wilno.
Na wyposażeniu batalionu znajdowało się 79 czołgów TKS oraz 25 wozów pancernych wz. 34. Batalion zaliczano do typu I.
W 1939 roku, po przeprowadzeniu mobilizacji jednostek zgodnie z planem, batalion został rozwiązany.
Mobilizacja w 1939
W 1939 roku batalion sformował w grupie żółtej:
- 31 dywizjon pancerny dla Suwalskiej Brygady Kawalerii
- 32 dywizjon pancerny dla Podlaskiej Brygady Kawalerii
- 33 dywizjon pancerny dla Wileńskiej Brygady Kawalerii
- 31 samodzielną kompanię czołgów rozpoznawczych dla Armii „Poznań”
- 32 samodzielną kompanię czołgów rozpoznawczych dla Armii „Łódź”
- kolumnę samochodów osobowych nr 31 dla odwodu NW
- kolumnę samochodów ciężarowych typ I nr 352 (Fiat 621L) dla Armii „Prusy”
- kolumnę samochodów ciężarowych typ II nr 351 (SPA) dla SGO „Narew” – dowódca por. rez. inż. Jerzy Woyzbun
- kolumnę samochodów sanitarnych PCK typ I nr 301 dla SGO „Narew”
- park stały broni pancernej nr 31 dla SGO „Narew”
w I rzucie mobilizacji powszechnej:
- kolumnę samochodów ciężarowych w kraju nr 31 dla OK III
- kolumnę samochodów osobowych i sanitarnych w kraju nr 3 dla OK III
- kolumnę samochodów ciężarowych typ II nr 353 (Berliet) dla SGO „Narew”
Żołnierze batalionu
Dowódcy batalionu:
ppłk br. panc. Piotr Rudzki (– 1939)
Organizacja i obsada personalna w 1939
Obsada personalna batalionu w marcu 1939:
Żołnierze 7 batalionu pancernego – ofiary zbrodni katyńskiej
Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.
Symbole batalionu
Sztandar
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 25 marca 1938 batalion otrzymał sztandar. Jak wszystkie sztandary broni pancernych, posiadał on jednolitą prawą stronę płatu. Zamiast numeru oddziału, na białych tarczach między ramionami krzyża kawaleryjskiego widniał Znak Pancerny, który umieszczono również na przedniej ściance podstawy orła.
Na lewej stronie płatu sztandaru znalazły się:
- w prawym górnym rogu — wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej
- w lewym górnym rogu — wizerunek św. Michała
- w prawym dolnym rogu — godło Grodna
- w lewym dolnym rogu — odznaka honorowa 7 batalionu pancernego
Uroczyste wręczenie sztandaru miało miejsce 26 maja 1938 na Polu Mokotowskim w Warszawie. Sztandar wręczył minister Spraw Wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki, reprezentujący Prezydenta RP i Naczelnego Wodza.
Podczas kampanii wrześniowej sztandar pozostawał w gabinecie dowódcy batalionu. Dalsze jego losy są nieznane.
Odznaka
Wzór odznaki został zatwierdzony w Dz. Rozk. MSWoj. nr 17 poz. 210 z 22 grudnia 1937.
Był to srebrny krzyż schodkowy, którego powierzchnia podzielona była na prostokąty emaliowane na przemian w kolorach czarnym i pomarańczowym. Na środku krzyża znajdował się srebrny, oksydowany hełm rycerski z zamkniętą przyłbicą i potrójnym pióropuszem.
Brak jest informacji na temat autora projektu odznaki. Odznaki były produkowane w trzech wersjach: oficerskiej – emaliowanej, podoficerskiej – malowanej farbą oraz żołnierskiej – srebrzonej, bez emalii.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Krzysztof M. Gaj: Polska broń pancerna w 1939 roku – organizacja wojenna i pokojowa jednostek. Oświęcim: NapoleonV, 2014. ISBN 978-83-7889-122-2.
- Adam Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
- Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
- Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
- Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 – 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.