6V6

6V6 – Lampa Elektronowa

6V6 to lampa elektronowa (tetroda strumieniowa) z cokołem oktalowym, która cieszyła się dużym uznaniem w stopniach końcowych wzmacniaczy mocy (o mocy od kilku do kilkunastu watów) w sprzęcie elektroakustycznym oraz wzmacniaczach gitarowych. Stała się podstawą wielu konstrukcji o zbliżonych właściwościach.

Radziecką wersją jednej z odmian tej lampy (6V6-GT) jest lampa 6P6S (6П6С).

Historia i Zastosowania

W 1935 roku w USA zaczęto wprowadzać lampy z cokołem oktalowym, zazwyczaj w metalowych obudowach. Wśród nich była lampa 6F6, pentoda mocy wykorzystywana jako głośnikowa w odbiornikach radiowych. W 1937 roku firma RCA zaprezentowała lampę 6L6, która była pierwszą tetrodą strumieniową i szybko zyskała ogromną popularność. Niedługo potem pojawiła się mniejsza tetroda 6V6, która zastąpiła 6F6; charakteryzowała się nieco większym nachyleniem oraz mniejszym poborem mocy na żarzenie. Początkowo 6V6 występowały w metalowej obudowie, a później w wersjach 6V6-G („glass”) w szklanej bańce oraz 6V6-GT („glass tubular”) w szklanej bańce o walcowym kształcie. Z biegiem lat wersje szklane praktycznie całkowicie wyparły te metalowe.

Lampy 6V6 oraz ich liczne kopie i klony były przez dekady, aż do lat 50., podstawowym wyborem w niewielkich stopniach mocy małej częstotliwości w USA. Jeszcze dłużej były wykorzystywane w ZSRR i Rosji, gdzie produkowane są do dziś, głównie do wzmacniaczy gitarowych. Dzięki temu pozostają jednymi z najdłużej produkowanych niezmienionych elementów elektronicznych.

W Polsce lampy 6V6 ani ich elektrycznie identyczne odpowiedniki nie były wytwarzane, chociaż znalazły zastosowanie w wczesnych licencyjnych odbiornikach AGA (1651 – lampa 6V6, 1743 czy RSZ-47 – lampa 7C5). W późniejszych modelach zostały zastąpione lampą EBL21. Telewizor Wisła wykorzystywał radziecką lampę 6P1P w układzie wzmacniacza odchylania pionowego, a lampy 6P6S były popularne w importowanych odbiornikach radiowych i telewizyjnych z ZSRR.

Dane Techniczne

Żarzenie:

zasilanie w układzie równoległym
napięcie żarzenia: 6,3 V
prąd żarzenia: 450 mA

Odpowiedniki

Lampy 6V6 były produkowane przez różnych producentów pod różnymi nazwami. Opracowano także lampy z innymi cokołami, ale o tych samych charakterystykach elektrycznych. Używano zarówno konstrukcji tetrody strumieniowej, jak i pentody, co zaowocowało powstaniem wielu lamp o zróżnicowanych cechach konstrukcyjnych, ale z identycznymi parametrami:

z cokołem oktalowym

tetrody strumieniowe: 6V5, 6P6S (6П6С ZSRR), 6P2 (6П2 ZSRR), 5871, 7184, w wersji wojskowej: 7408;
pentody: 6AY5, OSW3106, w wersji wojskowej: 5992;

z cokołem loktalowym (tetrody strumieniowe): 7C5, N148, 2C48, 2C50;
z cokołem nowalowym

tetrody strumieniowe: 6BW6, 6P1P (6П1П ZSRR), 6061;
pentody: 6CM6, 6287;

z cokołem heptalowym:

tetrody strumieniowe: 6AQ5, BPM04, 6L31 (Tesla), CK6005, M8245, N727, 6005, 6095, 6669, w wersji wojskowej: 6AQ5-W;
pentody: EL90.

Czasami pod tym samym oznaczeniem produkowano zarówno tetrody strumieniowe, jak i pentody. Na przykład lampy 6V6 produkowane przez RFT w NRD są pentodami (zazwyczaj oznaczanymi przez innych producentów jako 6AY5). Lampy z mniejszymi cokołami (np. 6AQ5) często miały niższe maksymalne napięcia.

Istnieje również wiele lamp, które różnią się od wymienionych powyżej typów parametrami żarzenia.

Ciekawostki

Pentodowa część popularnej lampy EBL21 (produkowanej także w Polsce) ma charakterystyki bardzo zbliżone do lampy 6V6.

W latach 50. lampy 6V6 były wykorzystywane w stopniach końcowych wielu znanych wzmacniaczy gitarowych firmy Fender (takich jak Champ 5E1, 5F1, Vibro Champ i inne), co przyczyniło się do ich kultowego statusu. Część z tych wzmacniaczy Fender jest nadal produkowana.