69 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (69 paplot.) – jednostka artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk „wojenny”
69 pułk został utworzony na podstawie rozkazu Nr 8 Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego z dnia 20 sierpnia 1944 roku. Proces organizacji jednostki rozpoczął się 2 września 1944 roku w Kolonii Wrotków (aktualnie dzielnica Lublina), w ramach 3 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej (2 Armii WP) zgodnie z etatem pułku artylerii przeciwlotniczej małego kalibru. 25 października 1944 roku w Konstantynowie żołnierze pułku złożyli przysięgę.
Jednostka brała udział w walkach pod Lichtenbergiem i Leppersdorfem, gdzie prowadziła intensywne działania obronne także przeciwko nieprzyjacielskim jednostkom lądowym. W dniach 26 i 27 kwietnia wyróżniła się w działaniach mających na celu przerwanie pierścienia okrążenia 9 Dywizji Piechoty. Szlak bojowy pułku zakończył się 8 maja 1945 roku w rejonie Neustadt.
Na podstawie rozkazu Nr 0236/Org. ND WP z dnia 8 września 1945 roku pułk został rozwiązany. Na bazie jednostek 3 DAPlot., w garnizonie Leszno, utworzono 86 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej.
69 Leszczyński Pułk Przeciwlotniczy im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”
Na podstawie rozkazu Nr 0045/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 maja 1951 roku, do 1 grudnia 1951 roku, w garnizonie Żary, w składzie 11 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej, według etatu Nr 4/68 pułku artylerii przeciwlotniczej małego kalibru, powstał 80 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej. Organizacja jednostki została przeprowadzona na bazie dywizjonu wydzielonego z 84 pułku artylerii przeciwlotniczej.
Na podstawie rozkazu Nr 001/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 stycznia 1956 roku, jednostka została wyłączona ze składu 11 DAPlot. do 1 lutego 1956 roku, przeformowana na etat Nr 4/132 i podporządkowana bezpośrednio dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego. Pułk został przeniesiony do garnizonu Leszno.
Na przełomie 1962 i 1963 roku pułk został zredukowany o dywizjon armat średniego kalibru.
Na podstawie rozkazu Nr 025/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 września 1967 roku, 80 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej przejął tradycje, nazwę oraz numer 69 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej. Tego samego dnia ustanowiono 16 kwietnia jako coroczne święto jednostki.
31 grudnia 2011 roku 69 Pułk został rozwiązany, a dwa dywizjony (z zachowaniem lokalizacji w garnizonie Leszno) przyłączono do 4 Pułku Przeciwlotniczego w Czerwieńsku nad Odrą.
Żołnierze pułku
Dowódcy pułku:
- mjr Iwan Agurajew (1944-1945)
- mjr Edward Król (1951-1952)
- mjr Roman Furyk (1952-1954)
- mjr Mieczysław Kordas (1954-1955)
- mjr Kazimierz Pundyk (1955-1956)
- ppłk Józef Chmieluk (1956-1964)
- ppłk dypl. Stanisław Domański (1964-1968)
- ppłk dypl. Czesław Głowacki (1968-1974)
- ppłk dypl. Marian Piękosz (1974-1977)
- mjr dypl. Tadeusz Jauer (1977-1979)
- mjr dypl. Gustaw Kolarz (1979-1984)
- mjr dypl. Zdzisław Patoła (1984-1987)
- mjr dypl. Henryk Karaś (1987-1991)
- ppłk dypl. Mirosław Rochmankowski (1991-2004)
- ppłk dypl. Ryszard Kretkowski (2004-2007)
- płk dypl. Marek Śmietana (2007-2011)
Struktura organizacyjna
Dowództwo i sztab
4 baterie artylerii przeciwlotniczej
kompania wielkokalibrowych karabinów maszynowych
pluton sztabowy
pluton amunicyjny
kwatermistrzostwo
Stan etatowy pułku wynosił 520 żołnierzy. W jego uzbrojeniu i wyposażeniu znajdowały się:
- 24 x 37 mm armaty przeciwlotnicze
- 16 x 12,7 mm przeciwlotnicze karabiny maszynowe
- 69 samochodów
Marsze i działania bojowe
Przypisy
Bibliografia
Józef Chmieluk, Od Nysy Łużyckiej do Neustadt. Wspomnienia dowódcy 3 baterii 69 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej 1945 rok, wstęp, biogram, rys historyczny pułku, opracowanie i przypisy Krzysztof Handke, Stowarzyszenie Oficerów Rezerwy 69 Leszczyńskiego Pułku Przeciwlotniczego im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” i garnizonu Leszno, Leszno 2009, ISBN 978-83-928739-0-7
Krzysztof Handke, Zarys historii wojennej 3 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej 1944-1945, Stowarzyszenie Oficerów Rezerwy 69 Leszczyńskiego Pułku Przeciwlotniczego im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” i garnizonu Leszno, Leszno 2009, ISBN 978-83-928739-1-4
Krzysztof Handke, Zarys historii wojennej 69 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej 1944-1945, Stowarzyszenie Oficerów Rezerwy 69 Leszczyńskiego Pułku Przeciwlotniczego im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” i garnizonu Leszno, Leszno 2009, ISBN 978-83-928739-4-5
Krzysztof Handke, Kalendarium Garnizonu Leszczyńskiego 1920-2000. Leszno: Wydawnictwo Instytutu im. gen. Stefana „Grota” Roweckiego, 2003. ISBN 83-913624-5-0. Brak numerów stron w książce
Jerzy Kajetanowicz, Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Kazimierz Sobczak (red.), Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Władysław Ways, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
