67P/Czuriumow-Gierasimienko

67P/Czuriumow–Gierasimienko

67P/Czuriumow–Gierasimienko to kometa okresowa, która należy do rodziny komet Jowisza. Została odkryta w 1969 roku i była obiektem misji Rosetta, prowadzonej przez Europejską Agencję Kosmiczną.

Odkrycie

Kometa 67P została odkryta przez kijowskiego astronoma Klim Czuriumowa na zdjęciach komety 32P/Comas Solá, które wykonano 11 września 1969 roku przez Swietłanę Gierasimienko w obserwatorium w Ałmaty. Czuriumow zauważył kometę na krawędzi fotografii, początkowo myśląc, że to 32P/Comas Solá. Po powrocie do Kijowa, dokładnie przeanalizował zdjęcia i 22 października ustalił, że nie może to być kometa 32P, gdyż znajdowała się około 1,8° od przewidywanej pozycji.

Właściwości fizyczne i orbita

Jądro komety ma nieregularny kształt, składający się z dwóch połączonych płatów: mniejszego o wymiarach 2,5 km × 2,5 km × 2,0 km oraz większego – 4,1 km × 3,2 km × 1,3 km, z łączną objętością około 25 km³. Masa jądra wynosi 1,0 ± 0,1 ∙ 10¹³ kg (około 10 miliardów ton). Średnia gęstość jądra wynosi 0,47 g/cm³, a albedo 6%. Obie części komety mają warstwową budowę, lecz z osobnymi centrami. Prawdopodobnie powstały jako dwa odrębne jądra, które następnie zderzyły się z niewielką prędkością i skleiły.

Wśród organicznych związków zidentyfikowanych przez sondę Rosetta w otoczce komety odkryto glicynę, najprostszy z 20 aminokwasów białkowych. To była pierwsza detekcja tego związku w kometach oraz pierwszy dowód jego obecności w kosmosie. Stosunek deuteru do wodoru w materii komety 67P jest trzykrotnie wyższy niż w ziemskich oceanach.

Kometa krąży wokół Słońca po orbicie z peryhelium wynoszącym około 1,2 au i aphelium około 5,7 au, nachylonej do płaszczyzny ekliptyki pod kątem około 7°. Okres obiegu wynosi około 6 lat i 160 dni. W peryhelium kometa traci masę w tempie 130 kg/s.

Po uwzględnieniu czynników wpływających na ruch komety, okazało się, że w XIX i na początku XX wieku jej peryhelium zmieniało się w granicach 2,5 do 2,9 au. Kometa znajdowała się więc stale stosunkowo daleko od Słońca, a jej jądro prawdopodobnie nie uległo znaczącym zmianom od czasów powstania Układu Słonecznego. W lutym 1959 roku kometa minęła Jowisza w odległości zaledwie 0,052 au (około 8 milionów km), co spowodowało zmianę jej orbity: peryhelium z 2,74 do 1,28 au, spłaszczenie orbity z 0,36 do 0,63, a okres obiegu z 8,97 do 6,55 roku. Po 1959 roku nie miały miejsca kolejne bliskie zbliżenia z Jowiszem, dlatego orbita komety od tego momentu (siedem pojawień) niewiele się zmieniła. Ostatnie przejście przez peryhelium miało miejsce 13 sierpnia 2015 roku.

Badania bezpośrednie

Kometa 67P/Czuriumow-Gierasimienko była celem misji sondy Rosetta. 6 sierpnia 2014 roku Rosetta dotarła do komety i po serii manewrów weszła na orbitę wokół tego ciała niebieskiego. W tym czasie jądro było spokojne, co umożliwiło próbnikowi Philae, uwolnionemu z pokładu sondy Rosetta, pierwsze w historii lądowanie na powierzchni komety, które miało miejsce 12 listopada 2014 roku. Znajdowała się ona wtedy w odległości 510 milionów km od Słońca. Nieaktywny Philae pozostał na powierzchni jądra, a Rosetta rozbiła się o powierzchnię komety 30 września 2016 roku.