66 Armia (ros. 66-я армия) – to jednostka operacyjna Armii Czerwonej działająca w czasie II wojny światowej.
Historia
Armia została utworzona 27 sierpnia 1942 roku z 8 Armii Rezerwowej, która znajdowała się w odwodzie Naczelnego Dowództwa.
30 sierpnia 1942 roku armia weszła w skład Frontu Stalingradzkiego, a następnie 30 września 1942 roku została przydzielona do Frontu Dońskiego. W ramach tych frontów uczestniczyła w bitwie stalingradzkiej, początkowo przeprowadzając działania obronne na północ od Stalingradu. W okresie od września do października zrealizowała szereg kontruderzeń mających na celu zatrzymanie niemieckiego natarcia, które dotarło do Wołgi na północ od Stalingradu.
W trakcie radzieckiej kontrofensywy pod Stalingradem armia początkowo prowadziła walki defensywne, a 24 listopada 1942 roku rozpoczęła ofensywę, której celem było okrążenie niemieckich wojsk w Stalingradzie. Po dotarciu do miejscowości Rynok nawiązała kontakt z oddziałami 62 Armii Frontu Stalingradzkiego, co oznaczało zamknięcie okrążenia niemieckich sił w Stalingradzie.
Następnie armia uczestniczyła w blokowaniu okrążonych niemieckich wojsk w Stalingradzie. W styczniu 1943 roku zaangażowała się w działania przeciwko okrążonym jednostkom niemieckim, aż do ich kapitulacji.
Po kapitulacji niemieckich sił armia pozostała w Stalingradzie i 6 lutego weszła w skład grupy armijnej gen. por. Trubnikowa, znajdującej się w odwodzie Naczelnego Dowództwa.
13 marca 1943 roku armia została włączona w skład Frontu Rezerwowego, a 15 kwietnia 1943 roku podporządkowana Stepowemu Okręgowi Wojskowemu.
5 maja 1943 roku armia, za swoje osiągnięcia podczas bitwy stalingradzkiej, została przekształcona w 5 Gwardyjską Armię.
Dowódcy
- gen. por. Władimir Kurdiumow (5 – 15 sierpnia 1942)
- gen. por. Stiepan Kalinin (15 – 27 sierpnia 1942)
- gen. por. Rodion Malinowski (27 sierpnia – 14 października 1942)
- gen. mjr/gen. por. Aleksiej Żadow (14 października 1942 – 5 maja 1943)
Skład
wrzesień 1942
- 49, 99, 120, 231, 299, 316 Dywizja Strzelecka, 10, 69, 148, 248 Brygada Pancerna
październik 1942
- 64, 84, 99, 120, 299 Dywizja Strzelecka, 7 Korpus Pancerny (3 Gwardyjska Brygada Pancerna, 62, 87 Brygada Pancerna, 7 Brygada Zmechanizowana), 10 Brygada Pancerna
listopad 1942
- 49, 62, 64, 84, 99, 116, 120, 212, 226, 231, 299, 343 Dywizja Strzelecka, 58 Brygada Pancerna
grudzień 1942
- 64, 99, 116, 226, 299, 343 Dywizja Strzelecka, 58 Brygada Pancerna
styczeń 1943
- 64, 99, 116, 226, 299, 343 Dywizja Strzelecka
luty 1943
- 84, 99, 116, 226, 273, 299, 343 Dywizja Strzelecka
marzec 1943
- 13 Gwardyjska Dywizja Strzelecka, 116, 226, 299, 343 Dywizja Strzelecka
kwiecień 1943
- 13 i 66 Gwardyjska Dywizja Strzelecka, 116, 226, 299, 343 Dywizja Strzelecka
maj 1943
- 13 i 66 Gwardyjska Dywizja Strzelecka, 116, 226, 299, 434 Dywizja Strzelecka, 10 Korpus Pancerny (178, 183, 186 Brygada Pancerna, 11 Brygada Zmechanizowana)
Przypisy
Bibliografia
- Iwan Jakubowski: Ziemia w ogniu. Warszawa: 1976.
- Praca zbiorowa pod red. gen. por. M. M. Kirjana: Велкая Отечественная война 1941-1945: словарь-справочник. Moskwa: Издательство политической литературы Политиэдат, 1985, s. 312. (ros.).
- Praca zbiorowa pod red. gen. armii M. M. Kozłowa: Великая Отечественная Война 1941 -1945 энциклопедия. Moskwa: «Советская Энциклопедия», 1985, s. 793. (ros.).
- 66-я армия. Боевые действия РККА. [dostęp 2021-03-01]. (ros.).