650 Dywizja Piechoty (III Rzesza)

650 Dywizja Piechoty

(niem. 650. Infanterie-Division, ros. 2-я пехотная дивизия Вооруженных Сил КОНР) – jednostka taktyczna kolaboracyjnych „Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji”, złożona z Rosjan, powstała pod koniec II wojny światowej.

Historia

17 stycznia 1945 roku Naczelne Dowództwo Niemieckich Sił Zbrojnych (OKH) wydało rozkaz o utworzeniu drugiej dywizji piechoty Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji, dowodzonej przez generała Andrieja A. Własowa. W niemieckiej nomenklaturze jednostka ta została nazwana 650 Dywizją Piechoty. Proces formowania rozpoczął się w marcu 1945 roku w V Okręgu Wojskowym na poligonie wojskowym Heuberg. W skład dywizji weszli żołnierze rosyjscy z rozwiązanych 427, 600, 642 i 667 Wschodnich Batalionów Strzeleckich, 851 Sapersko-Budowlanego Batalionu Wschodniego oraz III batalionu 714 Pułku Grenadierów, a także 621 Wschodniego Oddziału Artylerii. Dodatkowo dołączyli ochotnicy z grona robotników przymusowych i jeńców wojennych Armii Czerwonej. W marcu liczba żołnierzy dywizji wyniosła około 13 tysięcy. Dowództwo objął gen. mjr Grigorij A. Zwieriew. Dywizja miała osiągnąć pełną gotowość bojową do czerwca. Z powodu ofensywy Armii Czerwonej gen. G. A. Zwieriew rozkazał przenieść jednostkę na teren Czech, gdzie planowano skoncentrować wszystkie oddziały „własowskie”. 2 Dywizja Piechoty wyruszyła z Heubergu 19 kwietnia. Wówczas brakowało dział i moździerzy, a wyposażenie w karabiny maszynowe było niewystarczające. Do jednostki dołączył również szef sztabu Sił Zbrojnych KONR, gen. Fiodor I. Truchin. Po połączeniu z żołnierzami sił lotniczych KONR, dowodzonymi przez gen. Wiktora I. Malcewa, oraz oddziałami rezerwowymi, powstała tzw. Południowa Grupa ROA, licząca około 22 tysięcy ludzi. Do 4 maja przemaszerowała ona w rejon Strakonic koło Pragi. 5 maja rozpoczęły się negocjacje z Amerykanami dotyczące poddania wojsk. Amerykanie wyznaczyli „własowcom” 36 godzin na dotarcie do wyznaczonego miejsca i złożenie broni. Na tym tle doszło do konfliktu między gen. G. A. Zwieriewem a gen. Michaiłem A. Mieandrowem, komendantem szkoły oficerskiej ROA. Dowódca 2 DP Sił Zbrojnych KONR, którego żona popełniła samobójstwo, pozostał w miejscu koncentracji oddziałów „własowskich”, podczas gdy gen. M. A. Mieandrow w szybkim marszu udał się z częścią żołnierzy w kierunku wyznaczonym przez Amerykanów. W rezultacie, większość dywizji została wzięta do niewoli przez radziecką 297 Dywizję Strzelecką. Generał G. A. Zwieriew został ranny podczas wymiany ognia. Tylko jeden pułk poddał się Amerykanom w rejonie miasta Český Krumlov w dniach 8–10 maja, a żołnierze pułku zostali wydani Sowietom kilka miesięcy później.