62 dywizjon artylerii lekkiej (62 dal) to pododdział artylerii lekkiej Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej. Dywizjon nie istniał w pokojowej strukturze armii. Został utworzony przez 27 pułk artylerii lekkiej, stacjonujący we Włodzimierzu Wołyńskim.
62 dal w kampanii wrześniowej
Mobilizacja
62 dywizjon artylerii lekkiej miał być sformowany zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, w ramach pierwszego rzutu mobilizacji powszechnej. Jednostką odpowiedzialną za mobilizację był 27 pułk artylerii lekkiej z garnizonu Włodzimierz Wołyński. Tymczasowa organizacja wojenna zakładała, że dywizjon będzie składał się z dowództwa, dwóch baterii armat i kolumny amunicyjnej z dwoma plutonami. Każda bateria była uzbrojona w cztery 75 mm armaty wz. 1897. Inne źródła wskazują, że 62 dal miał być sformowany w ramach mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem czerwonym, uzbrojony w 100 mm haubice wz. 1914/1919A oraz wyposażony w jaszcze wz. 1914/1919K. Dywizjon miał pełnić rolę artylerii w odwodzie Naczelnego Wodza. Na koniec czerwca 1939 roku podjęto decyzję o przydzieleniu dywizjonu do rezerwowego 38 pułku artylerii lekkiej jako II dywizjonu armat. Dywizjon został zmobilizowany w dniach 31 sierpnia – 5 września 1939 roku, w Włodzimierzu Wołyńskim. Wówczas brakowało hełmów, radiostacji oraz amunicji do kbk. 7 września osiągnął gotowość bojową i został załadowany do transportów kolejowych w celu przetransportowania do rejonu Niżankowic, gdzie miała nastąpić koncentracja 38 Dywizji Piechoty Rezerwowej.
Działania bojowe
11 września dywizjon został skierowany do Lwowa, w trakcie podróży dwukrotnie atakowany przez niemieckie lotnictwo, jednak ataki te nie przyniosły skutku. Po południu 12 września 1939 roku 62 dal został wyładowany na stacji kolejowej Lwów-Podzamcze. W tym czasie 38 pal, w składzie 38 DP (rez.), znajdował się w lasach na wschód od Medyki. Podczas wyładunku dywizjon był bombardowany przez niemieckie lotnictwo. Bezpośrednio z dworca został ostrzeliwany przez niemiecką artylerię i udał się na szybko organizowaną linię obrony. Plutonami i działonami dywizjon kierował się w rejon Górnego Gródka, wspierając pododdziały rezerwy Policji Państwowej oraz 61 batalion wartowniczy na odcinku obrony przy ul. Gródeckiej. Następnie wziął udział w kontrataku, który był organizowany i dowodzony przez gen. dyw. st. sp. Rudolfa Pricha. Walczące na tym odcinku działony poniosły straty w obsługach, prowadząc ostrzał na wprost. Po godzinie 17.00 2 bateria zajęła stanowiska przed mostem koło koszar 5 pal. 13 września bateria 2/62 dal, na rozkaz dowódcy dywizjonu, przemaszerowała na nowe stanowiska ogniowe przy ul. Pełczyńskiej, wysuwając jeden działon jako przeciwpancerny przy skrzyżowaniu ulic Sapiehy i Potockiego. W trakcie przemarszu na nowe pozycje była ostrzeliwana przez artylerię, a na ul. Wóleckiej z broni strzeleckiej przez dywersantów. 1 bateria obsadzała rejony ulic Focha, Gródeckiej i Janowskiej. 13 września prowadziła ostrzał pozycji niemieckich. 14 września pluton 1 baterii ostrzelał wieś Skniłów oraz zniszczył stanowisko broni maszynowej. W nocy 14 września podczas ostrzału artylerii niemieckiej zginęło 3 kanonierów, a 10 zostało rannych; utracono również 30 koni.
15 września 2/62 dal ostrzeliwał niemieckie stanowiska na przedpolu Lwowa, w rejonie wsi Skniłów, a także baterię niemieckiej artylerii i cegielnię Kulparków. 16 września pluton 1 baterii dwukrotnie ostrzelał kolumnę samochodów pancernych w rejonie Bogdanówki i Lewandówki. W nocy z 16 na 17 września 2 bateria została ostrzelana przez dywersantów z okien Politechniki Lwowskiej. 19 września 1/62 dal zajęła stanowiska na placu Cytadeli, a 20 września na wzgórzu Wysoki Zamek. W trakcie obrony Lwowa dywizjon został przydzielony do sektora zachodniego, dowodzonego przez płk. dypl. Jarosława Szafrana, prowadząc działania bojowe w składzie dwóch etatowych baterii armat. Okresowo, podczas pobytu na odcinku bojowym, od 19 września w rejonie Wysokiego Zamku, w skład dywizjonu wchodziła także 3 działowa bateria haubic kpt. Stefana Adameckiego, wystawiona przez Ośrodek Zapasowy Artylerii Lekkiej nr 6 we Lwowie. 19 września 62 dal wsparł natarcie oddziałów ppłk Janowskiego na odcinku zachodnim, co miało na celu ułatwienie przedostania się jednostek Frontu Południowego do Lwowa. 22 września, po wkroczeniu wojsk sowieckich przy ul. Kościuszki, dywizjon złożył broń.
Obsada personalna 62 dal
Dowództwo
dowódca dywizjonu – mjr art. Lucjan Chrystowski († 1940, Charków)
adiutant – ppor. rez. Tadeusz Lesiak
oficer zwiadowczy – ppor. Ronald Filipowicz
oficer obserwacyjny – por. rez. Bronisław Antoni Wójtowicz
oficer łączności – ppor. Franciszek Rudko
1 bateria
dowódca baterii – ppor. Witold Czarnecki
oficer ogniowy – ppor. Kazimierz Lisowski
dowódca plutonu – ppor. Adam Panek
dowódca działonu – plut. pchor. rez. Mieczysław Rubin
2 bateria
dowódca baterii – por. Władysław Piotrowski
oficer zwiadowczy – ppor. rez. Wacław Adam Gniewkowski
oficer ogniowy – por. rez. Stanisław Pomorski († 1940, Charków)
dowódca I plutonu – ppor. rez. Paweł Sawicki
dowódca II plutonu – ppor. rez. Jan Małecki († 1940, Charków)
3 bateria
dowódca 3 baterii – ppor. Olgierd Massalski († 1940)*
Przypisy
Bibliografia
Ryszard Dalecki: Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 roku. wyd. 2. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02830-8.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
Piotr Zarzycki. Artyleria w obronie Lwowa w roku 1939. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (207), 2005. Warszawa.
Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków 1995: Oficyna Wydawnicza „Ajaks” i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
Piotr Zarzycki: 27 pułk artylerii lekkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 81. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1999. ISBN 83-87103-93-4. OCLC 830291173.
Andrzej Wesołowski (red.): Obrona Lwowa 1939 tom 1: Dokumenty 1-16 września. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon, 2018. ISBN 978-83-63374-64-8.
Andrzej Wesołowski (red.): Obrona Lwowa 1939 tom 2: Dokumenty 17-22 września. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon, 2018. ISBN 978-83-63374-65-5.