61 Armia Lotnictwa Transportowego

61 Armia Lotnictwa Transportowego to jednostka lotnicza wchodząca w skład Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozwój potencjału sowieckich wojsk powietrznodesantowych doprowadził do utworzenia 61 Armii Lotnictwa Transportowego na podstawie 3 Armii Lotniczej. Najpierw podporządkowano jej samodzielne eskadry, a następnie pułki lotnictwa transportowego. Od 1955 roku jednostka ta podlegała dowództwu Sił Powietrznych, a później została wyznaczona do strategicznego odwodu.

W 1991 roku armia dysponowała około 200 samolotami AN-12, 55 samolotami AN-22, 340 samolotami IŁ-76 oraz 5 samolotami AN-124, co pozwalało na jednoczesny przerzut 3-4 dywizji wojsk powietrznodesantowych w dwóch etapach.

Po rozpadzie ZSRR, struktura armii była stopniowo przenoszona do Rosji oraz reorganizowana. W latach 1992–1996 jej potencjał został zredukowany o około 30%, a zdolności przerzutu wojsk oparte zostały głównie na samolotach IŁ-76 i AN-124, podczas gdy część samolotów AN-12, AN-24 i AN-26 została wycofana z eksploatacji.

W 1992 roku 117 Białoruski pułk lotnictwa WRE został przeniesiony do Orenburga i przekształcony w pułk transportowy. W składzie armii pozostało 610 Centrum Szkolenia oraz dwie dywizje lotnicze, a około 60% samolotów rozmieszczono w rejonie Moskwy.

W wyniku fuzji sił powietrznych i wojsk obrony powietrznej, 61 Armia Lotnictwa Transportowego osiągnęła gotowość operacyjną 1 marca 1998 roku w ramach nowego rodzaju sił zbrojnych.

W latach 2004–2005 armia składała się z dwóch dywizji, dziewięciu pułków lotnictwa transportowego oraz czterech samodzielnych pułków, dysponując 318 samolotami transportowymi.

W 2006 roku z jednostki wyłączono 8 Dywizję Lotnictwa Transportowego Specjalnego Przeznaczenia. Do 2008 roku w parku lotniczym 61 ALTr znajdowało się łącznie 293 samoloty, w tym: 201 IŁ-76M/MD/MF, 50 AN-12, 12 AN-124 oraz 21 AN-22.

Reorganizacja przeprowadzona w latach 1991–2008 skutkowała utratą około 60-70% potencjału, co w efekcie obniżyło zdolności przerzutu do jednej dywizji powietrznodesantowej w dwóch wylotach.

Struktura organizacyjna

W 1991 roku:

dowództwo
117 samodzielny Białoruski pułk lotnictwa WRE – Szaulaj
194 samodzielny Gwardyjski Briański pułk lotnictwa transportowego im. N.F. Gastieło – Fergana, Uzbecka SRR
930 samodzielny pułk lotnictwa transportowego – Zawitińsk
708 samodzielny pułk lotnictwa transportowego – Taganrog
192 samodzielny Gwardyjski Kerczeński pułk lotnictwa transportowego – Ukurei, Zabajkalski Kraj
374 samodzielny pułk lotnictwa transportowego – Tuła
610 Centrum Szkolenia Bojowego Lotnictwa Transportowego – Iwanowo
8 Dywizja Lotnictwa Transportowego Specjalnego Przeznaczenia – Czkałowsk
18 Gwardyjska Taganrodzka Dywizja Lotnictwa Transportowego – Szali, Litewska SRR
6 Gwardyjska Zaporoska Dywizja Lotnictwa Transportowego – Krzywy Róg, Ukraina
7 Dywizja Lotnictwa Transportowego – Melitopol, Ukraina
3 Gwardyjska Smoleńska Dywizja Lotnictwa Transportowego – Witebsk, Białoruska SRR
12 Mgińska Dywizja Lotnictwa Transportowego – Twer

W 1996 roku:

dowództwo
708 samodzielny pułk lotnictwa transportowego – Taganrog
103 Krasnosielski pułk lotnictwa transportowego – Smoleńsk
110 samodzielny pułk lotnictwa transportowego – Rzeczewicy, okolice Nowgorodu
334 Berliński pułk lotnictwa transportowego – Psków (Kresty)
78 samodzielny pułk lotnictwa transportowego – Klin
8 Dywizja Lotnictwa Transportowego Specjalnego Przeznaczenia – Czkałowsk
12 Mgińska Dywizja Lotnictwa Transportowego – Twer – Migałowo
610 Centrum Szkolenia Bojowego – Iwanowo
517 Instruktorski pułk lotnictwa transportowego – Iwanowo, sformowany w 1994
eskadra doświadczalna – Iwanowo