60 mm moździerz LM-60

LM-60

LM-60 to polski lekki moździerz o kalibrze 60 mm, stworzony w latach 90. XX wieku w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Sprzętu Mechanicznego w Tarnowie. Został przyjęty do uzbrojenia Wojska Polskiego. Produkowany jest w dwóch wersjach: podstawowej LM-60D oraz lżejszej LM-60K („komandoskiej”).

Historia

Prace nad lekkimi moździerzami w Polsce rozpoczęły się na początku lat 90. XX wieku i były prowadzone równolegle przez Huta Stalowa Wola, Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia oraz Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Sprzętu Mechanicznego (OBR SM) w Tarnowie. W OBR SM prace zaczęto w 1991 roku pod kierownictwem dr. inż. Tadeusza Świętka. Oprócz podstawowej wersji LM-60D (oznaczanej jako „dalekonośna”), stworzono wersję LM-60K dla jednostek specjalnych i powietrznodesantowych. Amunicję zaprojektowano w WITU, co doprowadziło do ustalenia kalibru moździerza na 60 mm. Badania kwalifikacyjne odbyły się w latach 1994–1996. Moździerz z Tarnowa został zakwalifikowany do produkcji seryjnej, a w 1998 roku wojsko zamówiło pierwszą partię: 6 sztuk LM-60D oraz 3 sztuki LM-60K. 2 sierpnia 2000 roku, na mocy rozkazu Szefa Sztabu Generalnego, moździerz LM-60D/K został wprowadzony do wyposażenia Sił Zbrojnych RP.

LM-60D

Moździerze LM-60D są używane na szczeblu plutonu i kompanii, zastępując starsze moździerze kal. 82 mm. Wprowadzono je do drużyn moździerzy w plutonach zmotoryzowanych na kołowych bojowych wozach piechoty Rosomak, gdzie jeden egzemplarz znajduje się na jednym pojeździe, obsługiwanym przez dwóch żołnierzy. Zastąpiły również moździerze 82 mm w baterii artylerii mieszanej 25. Brygady Kawalerii Powietrznej (9 moździerzy). Dostawy LM-60D trwały do 2017 roku, a do tego czasu dostarczono ponad 500 sztuk. W 2017 roku moździerze LM-60D zostały zastąpione w jednostkach aeromobilnych (25 BKPow i 6 BPD) przez bardziej zaawansowane czeskie moździerze Antos.

Dla celów eksportowych, Zakłady Mechaniczne „Tarnów”, które przejęły OBR SM, opracowały w 2014 roku moździerz LM-61D z lufą kal. 60,7 mm i długości 1000 mm, a w 2017 roku moździerz o konstrukcji modułowej LM-61M.

Konstrukcja

60 mm lekki moździerz LM-60D składa się z:

Zespołu lufy
Płyty oporowej
Zespołu dwójnoga
Celownika MPM-44

Moździerz ten jest przeznaczony do wsparcia pododdziałów piechoty, jednostek aeromobilnych, kawalerii powietrznej, piechoty zmechanizowanej oraz górskiej, a także do niszczenia siły żywej i środków ogniowych przeciwnika. Ogień można prowadzić zarówno w terenie otwartym, jak i zurbanizowanym. LM-60D ładowany jest odprzodowo, ręcznie. Posiada gładkościenną stalową lufę z zamkiem ze stałą iglicą (masa lufy z zamkiem wynosi 6 kg). Lufa jest przymocowana do płyty oporowej (masy 4,2 kg) za pomocą zawiasu kulkowego i podparta dwójnogiem (masy 7,2 kg) z mechanizmem podniesienia oraz celownikiem optycznym MPM-44 (masa 0,82 kg). Kaliber lufy wynosi 60 mm, a granatu – 59,4 mm. Dzięki dużej wytrzymałości lufy, moździerz może oddać 40 strzałów ogniem ciągłym. LM-60D obsługiwany jest zgodnie z zaleceniami producenta przez trzech żołnierzy (w praktyce przez dwóch).

Amunicja

Podstawowy granat O-LM60 przewyższa masą analogiczne zagraniczne pociski i charakteryzuje się dużą gęstością pokrycia odłamkami. Między materiałem wybuchowym (trotylem) a skorupą, fragmentującą na około 300 odłamków, znajduje się 1500 kulek stalowych o średnicy 4 mm, zatopionych w tworzywie sztucznym, co zwiększa efekt odłamkowy. Ta amunicja nie jest jednak kompatybilna z amunicją standardu NATO (moździerzy kal. 60,7 mm).

LM-60K „Commando”

Wersja LM-60K („komandoska”) została zaprojektowana z myślą o siłach specjalnych oraz jako dodatkowe wyposażenie pojazdów. Została wprowadzona do wyposażenia jednostek rozpoznawczych i specjalnych Sił Zbrojnych RP (m.in. GROM) oraz jako dodatkowe wyposażenie w pojazdach rozpoznawczych BRDM-2 M96/M97 „Żbik”.

Moździerz LM-60K ma stalową lufę z zamkiem, mocowaną na sztywno do płyty oporowej, co umożliwia strzelanie pod kątami od 5 do 85°. Celowanie odbywa się „z ręki” – kierunek ustala się przez zgrywanie osi lufy z celem, a podniesienie obsługiwane jest przy pomocy celownika grawitacyjnego, co pozwala na strzelanie torami płaskimi. Moździerz LM-60K może być przenoszony i obsługiwany przez jednego żołnierza.

Oprócz standardowej wersji LM-60K, opracowano także wersję z lufą wykonaną z aluminium, wzmocnioną oplotem z włókna węglowego i kevlaru, oznaczoną jako LM-60KC.

W 2000 roku dwa egzemplarze LM-60K zostały podarowane Litwie. W polskiej służbie moździerz LM-60K był później zastępowany przez czeski moździerz 60 mm LRM vz. 99 ANTOS.