6 szwadron pionierów

6 szwadron pionierów

Pododdział kawalerii Wojska Polskiego.

Historia szwadronu

W 1924 roku utworzono szwadron pionierów w ramach 6 Samodzielnej Brygady Kawalerii. 21 listopada tego samego roku minister spraw wojskowych mianował rotmistrza Józefa Pająka dowódcą szwadronu, a porucznika Antoniego Czechowicza młodszym oficerem. Szwadron był częścią 6 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Stanisławowie. 6 listopada 1924 roku generał dywizji Stefan Majewski, działając w imieniu ministra spraw wojskowych, wydał rozkaz O.I.Szt.Gen. 11750 Org., w którym ustalił odznaki dla organizującego się szwadronu pionierów:

  • czarny otok na czapkach rogatywkach,
  • pąsowo-czarne proporczyki na kołnierzach kurtki i płaszcza (pąsowy u góry, czarny na dole),
  • numer (cyfry arabskie) oraz litery „6B” na naramiennikach kurtki i płaszcza.

Szwadron stacjonował w Stanisławowie. W marcu 1926 roku miała miejsce zmiana na stanowisku młodszego oficera szwadronu; porucznik Czechowicz powrócił do macierzystego 6 pułku ułanów, a do szwadronu przydzielono rotmistrza Jana Pelczara z 9 pułku ułanów oraz porucznika Włodzimierza Dawbulewicza z 6 pułku. Od sierpnia tego samego roku, formacją ewidencyjną dla żołnierzy szwadronu stał się 6 pułk ułanów w Stanisławowie. W związku z tym minister spraw wojskowych wydał zarządzenie Dep. II L. 10604/1926, przenosząc do tego pułku rotmistrza Czarnotę oraz Stanisława Bedryjowskiego. W tym samym miesiącu porucznik Pelczar wrócił do 9 pułku ułanów.

1 października 1926 roku szwadron został poddany inspekcji generała brygady Mieczysława Norwid-Neugebauera. 4 sierpnia 1927 roku minister spraw wojskowych ustalił barwy szkarłatno-czarne dla proporczyka szwadronów pionierów. 24 lutego 1928 roku minister spraw wojskowych ustalił, że otok czapek oficerów i szeregowych szwadronów pionierów będzie szkarłatny. W 1930 roku pododdział przemianowano na 6 szwadron pionierów.

13 sierpnia 1931 roku minister spraw wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski, zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej szwadronów pionierów. Bezpośredni nadzór nad szkoleniem oraz wychowaniem żołnierzy w szwadronie, jak również kontrolę nad właściwym wykorzystaniem i konserwacją sprzętu saperskiego, sprawował jeden z trzech dowódców grup saperów, który był także kierownikiem corocznych koncentracji jednostek saperskich.

Od 1937 roku szwadron wchodził w skład Podolskiej Brygady Kawalerii, a do października tego samego roku został zreorganizowany. Według uzupełnionego planu mobilizacyjnego „W”, dowódca 6 pułku ułanów w Stanisławowie był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji szwadronu pionierów nr 6. Jednostka została zmobilizowana w ramach alarmu, wśród jednostek oznaczonych kolorem zielonym. 27 sierpnia 1939 roku zarządzono mobilizację jednostek „zielonych” w Okręgu Korpusu Nr VI, zaczynając mobilizację tego samego dnia wieczorem. Mobilizacja szwadronu miała miejsce w terminie (Z+36) oraz zgodnie z elaboratem mobilizacyjnym. Szwadron przyjął organizację wojenną L.3023/mob.org. i został skompletowany zgodnie z zestawieniem specjalności L.4023/mob.AR oraz wyposażony zgodnie z należnościami materiałowymi L.5023/mob.mat. Piątego dnia mobilizacji miała być zakończona mobilizacja uzupełnienia marszowego szwadronu pionierów nr 6. Uzupełnienie marszowe było jednostką podporządkowaną dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI. Zmobilizowany szwadron pionierów nr 6 oraz jego uzupełnienie marszowe były ewidencyjnie związane z Ośrodkiem Zapasowym Kawalerii „Stanisławów”.

W czasie kampanii wrześniowej szwadron pionierów nr 6 walczył w składzie Podolskiej Brygady Kawalerii, a od 23 września, po przebiciu się do Warszawy, w składzie Zbiorczej Brygady Kawalerii, do której włączono resztki szwadronu pionierów nr 3.

Kadra szwadronu

Dowódcy szwadronu:

  • rtm. Józef Pająk (XI – XII 1924)
  • rtm. Adolf Marian Czarnota (II 1925 – XI 1928)
  • rtm. Kazimierz Porzycki (XI 1928 – X 1931)
  • por. kaw. / rtm. Bolesław I Krajewski (X 1931 – IX 1939)

Obsada personalna w marcu 1939:

  • dowódca szwadronu – rtm. Bolesław I Krajewski
  • dowódca plutonu – por. kaw. Wiktor Sommer
  • dowódca plutonu – por. kaw. Bronisław Zarębiński

Obsada personalna we wrześniu 1939:

  • dowódca szwadronu – rtm. Bolesław I Krajewski †26 V 1944 Poznań
  • dowódca I plutonu – por. kaw. Wiktor Sommer †7 XI 1941 Berlin
  • dowódca II plutonu – por. kaw. Bronisław Zarębiński
  • dowódca III plutonu – ppor. kaw. rez. Ludwik Leliwa

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
  • Edward Bałtusis: Kwestionariusz. [w:] B.I.12c [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1940-01-21. [dostęp 2022-05-11].
  • Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07109-8.
  • Piotr Bauer, Bogusław Polak: Armia „Poznań” w wojnie obronnej 1939. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1983. ISBN 83-210-0385-0.
  • Tomasz Kośmider: Toruński Inspektorat Armii w systemie obronnym państwa polskiego w latach 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-082-0.
  • Jan Przemsza-Zieliński: Wrześniowa Księga Chwały Kawalerii Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995. ISBN 83-11-08380-0.
  • Stanisław Radomyski: Zarys historii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu 1926–1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1992. ISBN 83-85621-06-7.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
  • Rudolf Sieradzki, Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Organizacja i odznaki artylerii. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994. ISBN 83-85621-44-X.
  • Juliusz S. Tym: Struktura organizacyjna wielkich jednostek kawalerii w latach 1919–1939. W: Struktura organizacyjna kawalerii cz. 1. (Wielkie Jednostki). Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2013, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-893-8.
  • Marian Winogrodzki. Podolska Brygada Kawalerii w działaniach wojennych 1939 r., cz. I. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (129), 1989. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
  • Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.